Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

New Zealand: Acts affecting Native Lands, 1886, 1888-91 and 1894-95

Wahi I. — Whakamaramatanga

Wahi I.
Whakamaramatanga.

2.Koia nei te whakamaramatanga o nga kupu i raro nei mehemea kaore e rereke ana i nga tikanga o tenei Ture, ara:—
  • "Mahi Kawanatanga" tona tikanga he mahi e whakahaerea ana e whakaarohia ana ranei kia whakahaerea e te Kawanatanga o te koroni i raro i tona mana:
  • "Ropu Takiwa" e uru ana ki roto ki te tikanga o tenei kupu te Paro Kaunihera, Kaute Kaunihera, Poari Taone, Poari Rori, Poari Haapa (moana tuunga kaipuke), Poari Kura, me etahi atu Poari, nga Komihana, nga Kai-tiaki, etahi atu tangata me nga ropu tangata e mohiotia ana i raro i etahi ingoa, e whai mana ana i raro i nga Ture katoa o te Paremete, i raro ranei i nga Ture Porowini, ki te whakahaere i tetahi i etahi mahi nunui ranei o te koroni:
  • "Mahi Takiwa" tona tikanga he mahi e mahia ana e whakaarohia ana ranei kia whakahaerea e te ropu takiwa, i raro ranei i tona mana:
  • "Minita" tona tikanga ko te Minita mo nga Mahi Nunui o te koroni i whakaturia i raro i tenei Ture:
  • "Maori" tona tikanga he tangata Maori o Niu Tireni, me nga hawhe kaihe me a ratou tamariki e puta mai ana i te taha Maori:
  • "Whenua Maori" tona tikanga he whenua e puritia ana e te Maori e nga Maori ranei i raro i o ratou ritenga me o ratou take Maori, ahakoa kua whakataua nga take paanga ki reira e te Kooti kaore ano ranei:
  • "Mahi nunui," "mahi" hoki, e uru ana ki roto ki enei kupu:
    (1.)Nga mahi katoa, ahakoa pehea te ahua, kua whakamana nei te Kawanatanga o te koroni, tetahi ropu takiwa ranei, kia whakahaerea i raro i tenei i tetahi atu Ture ranei o te Paremete, i raro ranei i tetahi Ture Porowini, ara—
    (2.)Mahi ruuri, reriwe, taramuwe, rori, tiriti, piriti, awakeri, haapa, tooka (dock), awakeri rerenga kaipuke poti ranei, mahi wai korere wai hoki, me nga mahi maina (hui atu ki te tango whenua page 2hei pukeitanga mo nga mea opehanga me nga mea rukenga mai o roto o nga maina me etahi atu tu mahi e whakahaerea ana i roto i nga mahi maina:
    (3.)Mahi whare porangi, hui atu ki nga whenua e whakaarohia ana kia riro mo nga mahi, hei painga ranei mo aua whare pera, mo tetahi tikanga mahi ranei e pa ana ki te whare pera.
    (4.)Mahi kura mo te katoa i raro i te tikanga o "Te Ture mo te Whakaako, 1877," hui atu ki nga whenua e hiahiatia ana hei takarotanga, hei tuunga whare ranei mo te kai-whakaako, mo etahi atu tikanga ranei e pa ana ki te kura pera.
    (5.)Mahi whakatu pa whawhai, tarakaraawhe, wahi pupuhitanga takete, whare tuunga raiti i te moana, mahi whare ranei.
39.
(1.)Ka ahei ma te Kai-tiaki mo te Katoa e tono, mo te taha ki nga tangata no ratou te whenua, kia utua te wahi nga wahi ranei o te whenua rahui Maori, kua tangohia mo runga mo nga mahi nunui o te koroni.