Te Perehia (Mr. A. L. D. Fraser, mema mo Nepia). —Ka patai ahau ki te Minita mo nga Mea Maori, Mehomea ranei e mohio ana ia kua whakatuungia etahi whakawa i roto i te Hupirimi Kooti hei whakakore atu i nga taitara Land Transfer me nga Karauna karaati i whakaputaina i runga i nga tiwhikete i hanga e te Kooti Whenua Maori i raro i nga Ture Whenua Maori o te tau 1865, me te 1867; a mehemea hoki tera ranei te Kawanatanga e tahuri ki te hanga ture hei whakamana i nga hoko tika katoa, he Karauna karaati nei tona kaupapatanga? Kaati, i te mea he tino take nui rawa tenei e aronga nui ana ki runga ki te iwi katoa, no reira, ki taku mahara e ahua tika ana ano kia whai kupu poto ahau hei whakamarama i ona tikanga. Kaore pea tenei take e pa atu ki nga mema o Te Waipounamu i te mea ko nga taitara o nga whenua i taua motu kaore e ekengia ana e tenei take. Kei te mohio pea nga mema honore e wha nga hamene kua whakaputaina ki etahi tangata he whenua nei o ratou e puritia ana i raro i nga Karauna karaati me nga Tiwhikete Land Transfer i roto i nga tau maha kua hori ake nei. Kua whakahengia aua taitara a kua tae atu ki te aroaro o te Kooti Piira, engari kihai i rite te hiahia o nga tangata na ratou i hari aua keehi ki taua Kooti. otira e ahei ana kia kawea atu e ratou ki te aroaro o te Piriwi Kaunihera. Ko aua keehi e korerotia nei e pa ana ki te 1,500,000, eka whenua i te motu o Aotearoa, a kei te tika te kupu a te Tumuaki Kai-whakawa o te Hupirimi Kooti ki ra ka nui rawa atu nga raruraru me nga mate e pa ki nga tangata mehemea ka tukuna te whakatau a te Piriwi Kaunihera kia tae ki tona tutukitanga, i te mea kua waiho tera hei kaupapa mo aua keehi. Ko aua whenua katoa he mea ata hoko i runga i te Karauna karaati, koia ahua ka tono atu nei ki te Kawanatanga, mehemea kaore ranei ratou e whakaae ki te whakatakoto ture hei tiaki i nga whenua katoa i hokona i runga i aua tu ahua taitara? Kei te nui rawa atu te raruraru me te awangawanga o te ngakau puta noa i uga wahi katoa o te motu o Aotearoa i runga i tenei mahi, tetahi mate ko nga tangata tuku moni-nama i Ingarangi, kua pungaia nei a ratou moni ki nga whenua me nga mahi o tenei koroni, tera e wehi e mataku ki a tatou. Ka taea e au kia roa noa atu he korere maku mo runga i tenei take, engari kaore aku hiahia ki te whakaroa i te Whare, otira ka ki atu ahau e kore rawa e kitea tetahi take nui ke atu i tenei ahakoa rapua i whea hei takoto ki te aroaro o tenei Whare, a me taku tumanako atu ki te Minita, ina tu ake ia page 26ki te whakautu, kia whakaae mai ia kia hanga he ture e ora ai nga ngakau o nga iwi o tenei koroni tae atu ki nga iwi o te Kainga Matua. Notemea ko nga taitara penei te ahua, he Karauna karaati tona kaupapatanga, me pumau tonu, kaua rawa e tukua kia whakakorikoria i roto i nga Kooti katoa o te ao.

Timi Kara (Mr. Carroll, Minita mo nga Mea Maori). — Kaore ahau i te whakahe ki nga take korero a te mema honore e korero nei. Kei te whakaae atu ahau he take tika tenei hei korerotanga, a e kaha ana ahau ki te whakaatu atu ki te mema honore kei te whiriwhiri te Kawanatanga i naianei i nga tikanga e taea ai, ara, e whakamutua rawatia atu ai nga keehi whakawa hanga noa iho a nga ra e takoto ake nei. Kei te whakaae ahau ko nga tangata kahore i te whakahengia o ratou taitara whenua, a kua maha nga tau e noho ana i runga i aua whenua a i hokona tikatia e ratou, kaore rawa nei he tahae, tinihanga ranei i roto, engari i mahia tikatia i te ra e whiti ana, kaore rawa e tika kia whakataumahatia era tu tangata, kia toia ki roto ki te Hupirimi Kooti i runga i nga keehi pera me a te mema honore i korero ake nei. Otiia e mohiotia ana e kore e tika kia katia te kuaha o te Kooti whakatau i te tika ki retahi tangata kotahi o nga pononga a Ingarangi, mehemea ra e whakaaro ana ia kua pa he mate ki a ia, i tinihangatia ranei ia i riro ai ona take tika. Tena pea te mema honore e whakaae mai ki tenei korero aku. Ko tetahi, e kore ano hoki e taea e tatou te peke atu ki te whakamutu i nga keehi kei te takotosub judice i tenei wa. Otira, i runga i te whakaaro whanui ki taku mohio e tika ana kia kiia atu ka ata tirohia e matou tetahi tikanga e ahei ana hei whakawhaiti, hei whakakore rawa atu ranei i enei mate, hei arai atu i enei tu ahua keehi kore tikanga, keehi whakararuraru noa iho, e takoto nei i roto i a tatou Kooti whakawa i enei wa.