Nga Korero Paremete: 1902-1903

Pire Mo Poukawa Rahui Maori

Pire Mo Poukawa Rahui Maori.

No tenei ra ka takoto te motini, Kia whakaaetia nga menemana i whakaurua ki te Pire e te Komiti o te Whare Katoa.

Te Pereiha ( Mr. A. L. D. Fraser, mema mo Nepia). —Ka tono ahau ki te Minita mo nga Mea Maori kia korero mai ki te Whare mehemea ka whakaae ia ki taku i tono atu ai i tera ahiahi, ara, kia whakaurua he rarangi ki roto ki te Pire nei e ahei ai te Kai-tiaki o te Katoa ki te whakahoki i te freehold o te whenua ki nga Maori nona, ina pan nga tau i riihitia ai taua whenua e te Kai-tiaki ki te Pakeha. Kei te mohio tatou, ko nga whenua Maori e takoto nei i raro i te mana o Te Ture Whakatau i nga Rahui o te Tai Hauauru kua pumau era ki te Kai-tiaki o te Katoa mo ake tonu atu, a kaore kau he rarangi i roto i taua Ture e ahei ai ia ki te whakahoki i te freehold ki nga tangata no ratou aua whenua. Na, ko nga tangata no ratou a Poukawa e rereke ana te ahua i nga Maori o te Tai Hauauru. I tenei tuunga o te Paremete kua whaka-tikatikaina e tatou te Ture Whakahaere i nga Whenua Maori, ara, kua whakaurua he rarangi e whai mana ai nga Maori ki te tuku tono ki te Kaunihera kia whakahokia te freehold o o ratou whenua ki a ratou ina pan nga tau o te riihi i tukua e te Kaunihera ki tetahi tangata. Na, he aha ra te take e kore ai e tika kia pera ano hoki he tikanga mo Poukawa? Ka tono au ki te Minita Maori kia whakaae mai ia ki te whakauru i tetahi menemana, penei te ahua me taku kua korero ake nei, ina uru te Pire ki te Runanga Kaunihera, e ahei ai te whakahoki o te whenua ki nga Maori, a e taka atu ai te mana o te Kai-tiaki, ina tae ki te ra e mohiotia ai kua matau nga Maori nona ki te whakahaere i to ratou whenua.

Te Honore Timi Kara ( the Hon. Mr. Carroll. Minita Maori).

—Kua tae he kupu maku ki te Kai-tiaki o te Katoa mo te tono a te mema honore, engari kaore ano i whakahokia mai e taua tangata.

Otira kaore e roa ka tae mai tana kupu ki au.

Whakaaetia ana te motini, a panuitia tuatorutia ana te Pire.