Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Acts Affecting Native Lands, Etc. (In English and Maori), Passed by the General Assembly, Session 1910.

Niu Tireni. — Whakatikatika Ture Tiaki Kararehe

page 1

Niu Tireni.
Whakatikatika Ture Tiaki Kararehe.

1910, No. 22.
He Ture hei whakatikatika i te Ture Tiaki Kararehe, 1908.

[2 o Noema, 1910.
Kua Meinga Hei Ture e te Runanga Nui o Niu Tireti e noho huihui ana i roto i te Paremete, a i runga ano hoki i tona mana, ara:—
1. Ko tenei Ture me hua ko te Ture Whakatikatika i te Ture Tiaki Kararehe, 1910, a ka waiho hei wahi mo—a me panui tahi raua ko—te Ture Tiaki Kararehe, 1908 (a muri ake nei huaina ai ko te tino Ture).
2. Tekiona ono o te tino Ture kua whakatikatikaina e tenei Ture, ara kua whakakorea atu i roto o wahanga-tekiona rua enei kupu nei "e hohonu atu ana i te rua putu e ono inihi a kaore i te puare i ona pito e rua."
3. Tekiona rua tekau ma ono o te tino Ture kua whakatikatikaina e tenei Ture, ara kua apititia atu i muri o nga kupu nei "keemu Maori" i te whakahuatanga tuatahi o aua kupu, enei kupu na "(i tua atu i te kuaka)."
4.
(1.)

Tekiona toru tekau o te tino Ture kua whakatikatikaina e tenei Ture, ara kua apititia atu ki wahanga-tekiona tahi enei kupu—

"Engari ka ahei te Minita, ki te mahara ia e tika ana, ki te karaati whakaaetanga atu ki tetahi tangata ki te pupuri keemu Maori ki a ia man ai mo tetahi wa roa atu i nga ra e whitu i muri iho i te kopinga o taua wa (season), hei whakamatakitakitanga anake, engari kaua taua whakaaetanga e kiia e whakamana ana kia patua he keemu Maori i muri iho te kopinga o te season(ara o te wa tika hei patunga)."

(2.) Kaua tetahi kupu o taua tekiona toru tekau kua kiia ake nei, o tenei tekiona ranei, e kiia kei te pa atu ki te whai manatanga o nga Maori ki te pupuri i nga keemu i rongoatia kia roa ai e takoto ana a e karangatia nei tona ingoa he "huahua."
5. Tekiona toru tekau ma rua o te tino Ture kua whakatikatikaina e tenei Ture, ara kua apititia atu i muri i tenei kupu nei "tango" i wahanga-tekiona tahi, enei kupu na "tetahi keemu Maori ranei"; a kua apititia atu ano hoki ki taua wahanga-tekiona nei ano enei kupu na "mo tetahi mahi tohunga (scientific purpose) ranei."page 2
6.
(1.) Ahakoa tetahi kupu i roto i te Tino Ture, ka ahei te Minita i ia wa i ia wa, i runga i te tono-a-tuhituhi a tetahi tangata, ki te whakaae kia mauria mai ki roto ki Niu Tireni nga kararehe tera e maharatia e te Minita e tika ana, hei whakamatakitaki anake, ahakoa i roto i tetahi kaari nohoanga kararehe (zoological garden) i roto ranei i tetahi kahui kararehe e whakamatakitakitia haeretia ana (travelling menagerie).
(2.) Ka ahei he whakaaetanga pera kia hoatu i raro i nga tikanga tera e maharatia e te Minita i ia keehi kotahi e tika ana kia utaina atu, a kaua ano hoki e hoatu ki te kore te Minita e tino marama tuturu ko nga tikanga kua hangaia e te kai-tono mo te hereheretanga tika me te tiakitanga o ia kararehe e meatia ana kia mauria mai i runga i nga huarahi kua kiia ake nei e ahei ana hei tiaki i te ora o nga tangata o te iwi katoa, a kia hangaia ra ano hoki e te kai-tono tetahi pukapuka (bond) punga ke atu ranei mo tetahi moni e nui ana ki ta te Minita whakaaro hei whakaora i ia tangata mo ia mate me ia raru ranei tera e pa ki a ia i runga i te mauranga mai ki Niu Tireni o nga kararehe e whakaingoatia ana i roto i te tono, i tetahi ranei o aua kararehe, i runga ranei i te putanga atu i te herehere o tetahi o aua kararehe.
(3.) Nga tikanga o tekiona toru tekau ma iwa tae atu ki wha tekau ma rua o te tino Ture e kore e pa atu mo te taha ki tetahi kararehe i mauria mai ki roto ki Niu Tireni i raro i tenei tekiona i roto i te wa e ata whakatutukitia ana nga tikanga (mehemea ia he pera) i whakaputaina ai te whakaaetanga.
7. Ahakoa tetahi kupu i roto i tetahi Ture, ka whai mana ia tangata i raro i te ture ki te patu hea, witara, toote ranei (hares, weasels, or stoats): Engari ka ahei te Kawana i roto i tona Kaunihera, i runga i te kupu tohutohu a te Minita mo nga Mahi Whenua, ki te whakatarewa i te paanga atu o tenei tekiona i roto i tetahi takiwa i ata whakaingoatia mo te taha ki nga hea, nga witara, me nga toote.
8. Tekiona toru tekau ma tahi o te tino Ture kua whakatikatikaina e tenei Ture, ara kua whakauruhia atu i muri o nga kupu nei "keemu Maori," i ia whakahuatanga o aua kupu, enei kupu na "te peha nga huruhuru ranei o tetahi keemu Maori."
9. Tekiona wha tekau o te tino Ture kua whakatikatikaina e tenei Ture, ara kua whakakorea atu te kupu nei "kopiana" (scorpion), a kua whakauruhia atu hoki, i muri i te kupu "repetaira" (reptile), enei kupu na "kopiana inihekete ranei" (scorpion or insect).
10.
(1.)

Ia tangata e whakamate ana, e whakawhara ana, e hopu ana ranei i tetahi manu Maori o Niu Tireni ake nei, e tahae ana e whakangaro ana ranei i te kohanga o tetahi manu pera, ka ahei kia whiua ki tetahi whaina kaua e neke atu i te rua tekau panna:

Engari ka ahei te Kawana i ia wa i ia wa, i runga i te Ota Kaunihera, ki te whakatarewa i te paanga atu o tenei tekiona mo te taha ki tetahi ahua manu i ata whakaingoatia mo tona wa o ia tau e maharatia ana e ia e tika ana.

(2.) Nga tikanga o te tino Ture e pa ana mo nga keemu Maori me titiro i raro i te aronga o tenei tekiona a i raro ano hoki i ia Ota Kaunihera i hangaia i raro i tenei tekiona.
(3.) Tekiona rua tekau o te tino Ture kua whakakorea atu e tenei Ture.