Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Ture O Niu Tireni: I Pahitia I Roto I Te Tau Wha Te Kau Ma Rima O Te Kuinitanga O Kuini Wikitoria, Me Te Nohoanga Tuatorutanga O Te Paremete Tuawhitu O Niu Tireni, I noho ki Poneke i timate i te rua te kau ma waru o nga ra o Mei, 1881.

Etahi Atu Tikanga

Etahi Atu Tikanga.

7.

A notemea i runga i tetahi Ota i roto i te Kaunihera i tuhia i te te kau ma rua o nga ra o Hanuere, kotahi mano e waru rau e ono te kau ma-whitu, i hanga i runga i nga tikanga o "Te Ture Whaka-nohonoho Kainga o Niu Tireni, 1863," me nga Ture whakatikatika i taua ture, i panuitia tetahi takiwa e karangatia ana ko te Takiwa o Mohaka o Waikari kia tau ki roto ki nga tikanga o "Te Ture Whakanohonoho Kainga o Niu Tireni, 1863":

A notemea i tuhia tetahi pukapuka whakaae ki te taha ki te Kawanatanga o te koroni i tetahi taha, me nga tangata Kuini o te iwi Maori e pa ana ki taua whenua i roto i taua takiwa i tetahi taha, mo te whakariterite i nga take o aua tangata ki te whenua i roto i taua takiwa, a ko taua pukapuka whakaae kei te Tari o te Hekeretari mo nga whenua. o te Karauna e takoto ana:

A notemea, i runga i "Te Ture Takiwa o Mohaka o Waikari, 1870," i whakataua e whai mana ana taua pukapuka whakaae timata mai i te te kau ma-toru o nga ra o Hune, kotahi mano e waru rau e whitu tekau, a ka mau tonu te mana ki runga ki te Kawanatanga o Niu Tireni me nga tangata katoa kua oti nei a ratou ingoa te whaka. hua ki roto ki taua pukapuka whakaae me te Apititanga e mau ana ki reira:

A notemea, i runga i taua Ture, kua rite i te Kawana te whakatau i nga piihi whenua e whakahuatia ana ki roto ki taua pukapuka whakaae me te Apititanga e mau ana ki reira, kua kimihia ano hoki nga rohe i runga i te ruri, kua tuhia ki te mapi e takoto ana i roto i te tari o te Tumuaki Kai-Ruri ki Nepia: A notemea i whakaritea ano tetahi page 3tikanga o taua "Ture Takiwa o Mohaka o Waikari, 1870," ko era piihi o aua whenua kua whakaritea peratia a e whakahuatia ana ki roto ki nga wahi o taua pukapuka whakaae i meingatia ko te tuarua ko te tuatoru ko te tuawha me te tuarima, kia panuitia e te Kawana ki roto ki te Kahiti o Niu Tireni kua oti taua ruri, hei reira ka kiia kua whaka-taua rawatia taua whenua ki a Te Kuini, a kia pera te whakahaere i runga i nga mea katoa me era atu whenua e tangohia ana i runga i nga tikanga o "Te Ture Whakanohonoho Kainga o Niu Tireni, 1863," me ana mea whakatikatika, a kua panuitia taua mea ki roto ki te Kahiti:

A notemea kua whakakorea taua "Ture Takiwa o Mohaka o Waikari, 1870:"

A notemea he mea tika kia hanga he tikanga hei whakamana i te Kawana ki te tuku karaati ki nga tangata e tika ana i runga i taua pukapuka whakaae ki nga toenga o aua whenua: Na ka meingatia ano i runga i te ture:

I runga i te tono a te Minita mo te taha Maori, ka ahei te Kooti Whenua Maori, i runga ano i tana whakaheare, ki te uiui ki te whakarite i nga tangata e tika ana, a ka tuku i nga tiwhikete kia rite ki nga mea e whakataua ana, ka tuhi hoki ki reira nga ra e tau ai aua whenua.

8. I te taenga atu o aua pukapuka hei reira ka ahei te Kawana ki te tuku i nga Karauna karaati mo nga piihi whenua i whakahuatia ki roto ki aua tiwhikete ki nga tangata e mau nei o ratou ingoa ki aua tiwhikete, ki o ratou uri me a ratou kai-whakakaere, hei tenata kamana, ka whakarite hoki i te ra e tau ai taua whenua kia rite ki te mea i tuhia ki roto ki nga tiwhikete, me whakahaere i raro i enei tikanga here aha ranei, ara:—
(1.) Kaua e tukua rawatia te whenua erangi me riihi i runga i nga ritenga i raro iho nei, e kore hoki e tukua kia tamanatia kia moketetia kia ahatia ranei te whenua; ko nga tiiti, ko nga wira, me era atu pukapuka e tuhia ana mo te tuku, mo te nama, mo te tamana i taua whenua, tetahi wahi ranei o te whenua, haunga ia te mea i korerotia i runga ake nei, e kore e mana mo taua mea.
(2.) E kore hoki e taea te tango taua whenua kia hokoa hei whakaea i tetahi whakawa mo te nama aha ranei, heoi ano te mea i runga i te ture e taea ai te tango i taua whenua ko te tango i etahi wahi mo nga rori me era atu mahi nunui o te Koroni.
(3.) Ka ahei te reti i taua whenua mo nga tau e ma te kau matahi timata niai i te ra i tuhia ai te riihi, kaua e tau te tikanga whakaae aha ranei ki roto ki aua pukapuka riihi kia whakahoutia ano i te mutunga o nga tau i whakaritea.
9. Ko te tuumu e mohiotia ana ko Waikari, ko te nui o taua wahi e tae ana ki te kotahi te kau eka, nui ake iti iho ranei, ko te rohe ki uta ko tetahi raina i whakaritea i runga i te mana o taua "Ture Takiwa o Waikari o Mohaka, 1870,' ko taua whenua ka tau tonu ki a te Kuini, erangi ka puritia hei rahui taunga mo nga tangata katoa a te Kuini, hei wahi mahinga ika hoki mo nga tangata e whai take ana i taua wa ki tetahi wahi o aua whenua ka karaatitia i runga i era tikanga.
page break