Other formats

    Adobe Portable Document Format file (digital text)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

The Ancient History of the Maori, His Mythology and Traditions. Nga-Ti-Whatua [Vol. XIII]

Nga Atua a Tama-Tea

page (53)(7)(1)

Nga Atua a Tama-Tea

Nga atua a Tama-tea i haere mai ai i Tawhiti-nui, i Tawhiti-roa, i Tawhiti-pa-mamao, i te Hono-i-wairua, ko Te-tapu, ko Te-wehi, ko Te-kopere, ko Ue-nuku, a koia nei nga atua a Tama-tea i haere mai i aia, a tae mai nei ki nga Maori i Ao-tea-roa nei. He tapu te whare, me te rau o te whare, me nga rakau o te whare, te ahi i te whare, e kore te ahi o te whare e kawea ki nga ahi taka kai kei mate te tangata, he tapu te tangata, me tona mahunga, me te tuara, me nga waewae, e kore e kanga te mahunga, e kore e waha (pikau) kai, e kore e whiti te kai i runga i nga waewae o te tangata, he tapu katoa te tangata, me tana moenga, nga kakahu, me te taha wai, te ipu wai, te kete, he tapu te whare takotoranga tupapaku, he tapu te wahi e karakiatia ai nga tupapaku, nga rua koiwi, nga taumatua, nga tuhinapo, nga mahi manu, nga mahi moana, nga mahi kumara, nga karakia nga tangata o mua, o te whanau kotahi, nga kotekotenga mahunga te haerenga ki te riri, ki te takahi te tangata i enei tapu ka mate aia, a ko nga tikanga enei o tera atua o te Tapu.

Na ko Te-wehi, he wehi i nga rangatira, i nga taua, i nga rakau, i te pari, i te moana, i te mate, i nga wahi tapu, i nga wahi karakiatanga, i nga moenga, i nga whare, i nga ahi, i nga rau whare, i nga tangata o mua, i te huka, i te tai, i te ua, i nga maunga atua, i nga taumatua, i nga tuhinapo, i te hau, i nga wahine moe tane, i nga tupapaku.

Na ko tera atua ko Kopere, nana a Tama-tea ma i arahi mai i tawahi, i tae ora mai ai ratou ki enei motu, ko taua atua hoki te kai tutaki o nga hau o te rangi, a rere mai ana ratou i te aio tukituki, a ko taua atua, no reira mai ano tae noa mai ki a matou, he nui nga whakaaturanga page (54)(7)(2)a te Kopere i nga tohu o te hau, o te tangata, o te kino, o te pai. Na ko Te-tapu, Te-wehi, Te-kopere, Ue-nuku, Kahu-kura, ko nga putake mai enei o nga atua me nga karakia a te Maori, ko nga atua enei me nga karakia, i ora ai, i mate ai, otira kaore he mate o te Maori, i mua, ka tahi nei nga tini mate, na te pakeha, ka tahi te mate nui o te Maori, tena i mua, karakiatia atu ana ora tonu atu a koroheke noa, te tangata ka mate ai, na ko etahi atua a te Maori he Ngarara, he Kowhatu, he Wheke, he Ruru, he nui noa atu nga atua a te Maori, a ko enei atua he atua whakamate tangata, engari, kaore e ngaro te kai a te tahi atua, a te tahi atua, ki te mohiotia e te Tohunga te atua e ngau ana i te tangata, ka panga atu ai te kawa a te Tohunga ki runga ki te tupapaku, me te karakia ano te Tohunga i nga karakia ano mo taua atua, rere tonu atu taua atua ki waho ora tonu ake te tupapaku. He tika rawa atu nga karakia a te Maori mo aua atua, he mana ki te tonoa e te Maori te whatitini kia tangi, ka tangi tonu, ki te tonoa te hau kia pupuhi, puta tonu, ki te whakamutua te hau mutu tonu, ki te makututia te tahi tangata, mate tonu, ki te makututia te Tuna, te toka ika ranei, te Piharau, te upokororo, te manu, te kahawai, ka mate tonu, he mana te Maori i mua, me ona atua me ona karakia; rongo: tera te atua ki te karakia toro a te tangata. Inaia nei kua mahue i te Maori ona atua me a ratou karakia, no te taenga mai nei o te Pakeha me ona atua ka kiia hoki e te Pakeha me horoi nga upoko o te Maori ki roto ki te kohue, a kaore nga Maori i whakakore, a whakaae ana ki ta ratou tikanga a horoi ana nga Maori i a ratou upoko page (55)(7)(3)ki roto i te kohue, no muri mai ka kite nga Maori, e he oko ia nga ipu horoi a te Pakeha, motu ke noa atu ki roto ki nga wahi tapu ano, a kei reira nga ipu horoi, a ko nga kohue kai, kei nga kauta, he kohue kai era, ka nui te mahi patipati kohuru i nga Maori, heoi te mea e tika ana ko te Rongo-pai, tena ko nga Pakeha e he ana ta ratou mahi tinihanga i te Maori, ko te tahi matemate tenei o te Maori ko nga mate a te Pakeha, i mua, ka ore he rewharewha i pa ki te Maori, me te piwa, me te mitara, me te rumatiki, me te huango, me te karapu, me te tini o a te Pakeha mate, ko ta te Maori mate kia korokoroua rawa ka mate ai, a me patu e te hoa riri hei kai, a me mate ki te wai, ki te moana, ki te taka i te rakau, i te pari, i te wera, a e tae ana nga tau a te Maori i mua ki te nui noa atu, a e hinga a rakau ana te mate ka mate ai.