Other formats

    Adobe Portable Document Format file (digital text)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

The Ancient History of the Maori, His Mythology and Traditions. Nga-Ti-Whatua [Vol. IX]

Upoko VI — Ka Hanga Te Pa Nei A Mokoia, A Ka Noho A Nga-Ti-Paoa I Te Awa O Tamaki A Ko Nga-Ti-Whatua I Noho I One-Hunga (Wai-Kato)

page (6)

Upoko VI
Ka Hanga Te Pa Nei A Mokoia, A Ka Noho A Nga-Ti-Paoa I Te Awa O Tamaki A Ko Nga-Ti-Whatua I Noho I One-Hunga (Wai-Kato)

E hika ma e
Ka kino ra nge au
Ka tahi mahaki kino
Te taru e Paea
Waiho atu te nuinga
Whae ke mai ki te teho
He tau awhiawhi ana
Ki aua nei tamariki
Tera te kanohi te tiro ke atu ra
Tenei te mamae
To kai kini ake nei
He ara Kapanga mai
Nohou e Hika-ure

page (64)

He roa te takiwa i noho parekura ai nga iwi nei, a ka nohoia ano a Tau-oma e Nga-ti-paoa, a ka tu i a ratou te Pa nei ki reira, a Mokoia ki reira, ki te whenua i tukua nei e Te-tahuri ki a Kehu, a ko nga uri o nga hapu o Kai-para e noho ana i nga Pa nei i Ihu-matao, a i Mangere, me te noho ano etahi o ratou, me te ngaki kai i O-kahu i te awa ki Wai-te-mata. Te take i ngakia ai a O-kahu e te iwi nei, he mea kia whai kai ai te hunga hii mango i Ngutu-wera, a i waho ake o Rangi-toto.

Ka noho nei a Nga-ti-paoa i Tau-oma i ta ratou Pa i Mokoia, a roa kau iho ano ka mahia e ratou ko te Pa nui ma ratou i Maunga-inaina, ara o Mau-inaina, a ko Nga-ti-paoa i taua Pa ra e noho ana, a ko Te-tao-u i oneone nei i Kai-para e noho ana, me tetahi wahanga ano o ratou i One-hunga hoki e noho ana, a ko Nga-oho i Mangere e noho ana, me te ngaki kai hoki i Okahu i Orakei, ko Mangere te Pa matua o taua hapu, a i nga ra o te ngaki kai, a o te hauhake i nga maara, ka noho ratou i nga maara mahi ai ko nga kuia me nga koroheke, me te wahine me te tamariki ki Mangere noho ai me nga kai tiaki tane o te hapu ki reira noho ai mo te huaki o te taua e noho tangata ana te Pa.

Kua nohoia nei a Mokoia me Mau-inaina e Nga-ti-paoa, a ka puta te taua a Nga-puhi ki roto ki te awa o Wai-te-mata, a ka u ratou ki page (65)Te-pane-o-horo-iwi i te wahapu o te awa Tamaki, he haere te taua nei ki te patu i a Te-arawa, mo te tahi a Nga-puhi i kohurutia ki Roto-rua, ara mo Koperu, a he haere hoki he huaki i Maketu, ki te patu tangata i reira, a no muri i tenei taua, ka puta ano te tahi taua a Nga-puhi ano ki Tamaki patu ai, ara ki Mau-inaina, kihai i taea taua Pa e Nga-puhi ka mate ko etahi o Nga-puhi ki reira, ka whati i te patu a Nga-oho hui katoa ki a Nga-ti-paoa a ka mate a Koperu matua ki reira, mai reira ka hoe a Hongi-hika me tana taua ki roto ki Hau-raki, a ka tauria te Pa ra a Te-totara a ka taea, ka patua te iwi o Hau-raki, ara a Nga-ti-maru ki reira, a ka raru nei a Nga-puhi i a Nga-oho, ka hui a Nga-oho ratou ko etahi o nga hapu o Wai-kato, ka haere ki te ope taua ki runga ki te takitaki i a ratou mate, i patua nei e nga iwi ki te kainga, ka ahu ratou ki Roto-rua patu ai, a Here-taunga, a Te-whanga-nui-a-tara, a Tara-naki, a hoki noa mai ki roto ki Wai-kato, a i a ratou e ngaro atu ana i taua haere, kua horo a Mau-inaina i a Hongi-hika, a kua mate a Nga-ti-paoa i a Hongi te patu, a ko nga mea i rere o taua Pa, i ora atu ki roto ki Wai-kato, a ko etahi i tae ki Maunga-tautari noho ai, ka noho ra a Nga-puhi ki Mau-inaina, a ka pau nga kai, me nga ika o te parekura ka toia nga waka e Nga-puhi i O-tahuhu a ka hoe i roto i Manuka ka ahu ki Wai-uku, ka toia nga waka i te Pae-okai-waka i te Awa-roa, a ka hoe i roto i te Awa-roa ki roto ki Wai-kato, ka hoe te taua ra i roto i Wai-kato a ka tae ki te awa i Wai-pa ka hoe i roto i tera, a ka tae ki te Pa i Matakitaki, ka tauria taua Pa e Nga-puhi, a ka taea, ka patua te page (66)iwi i te Pa. Ko Wai-kato tangata katoa tenei i taua Pa, me etehi o nga morehu o Mau-inaina, a ka hoki a Nga-puhi ki tona kainga, a ka hoki mai a Nga-oho i tana haere ki runga ki te patu tangata noa, rokohanga mai eia e takoto kau ana a Mau-inaina, kua horo te Pa, a ko nga moke o Nga-oho me o Te-tao-u i noho i Wai-te-mata, a i Manuka kua rere ki nga pae maunga o Titi-rangi ki Piha, kia ora ai i te patu a Nga-puhi, a ka haere hoki a Te Kawau ki reira ano hoki noho ai i te ora ma ratou i te taua patu tangata, roa kau iho ano o ratou e noho ana i reira, ka hoki iho etahi o ratou ki Wai-kumete noho ai ngaki kai ai, a ka tae mai etahi o te iwi o Wai-kato o Nga-ti-tahinga a ka noho tahi a Nga-oho ratou ko Nga-ti-tahinga i Te-rehu, roa noa ratou e noho rngaki ana i taua wahi, ka haere etahi o ratou ki roto ki Wai-te-mata ki Pahurehure ngaki ai, a ka haere ki O-kahu ano hoki ngaki ai, kia whai o ai ma te kai hii ika, a ma te kai noho uruuru ai i te whenua a i noho ngaki hoki te tahi tunga o Nga-oho i Wai-ariki.

A ka tu te taua a Nga-ti-paoa mo ana mate i a Nga-puhi a ka haere te ope a Parehurehu mai ano i Wai-kato, ki te patu i Te-para-whau i Whanga-rei, ka huakina te Pa i reira ka patua ka hoki mai te taua, mai reira ano hoki ka tu ano he taua a Nga-ti-paoa ano, a Te-rau-roha, hei takitaki i ana mate ia Nga-puhi, a ka haere te taua nei ki te patu ano i Te-para-whau, a ka mate o tera ko Kai pia, a ka whakanaua mai ko Kahu-ngau. Ko Te-tao-u, me Nga-oho, me Nga-ti-tahinga e noho ana i Te-rehu, a i Kume-u ano hoki i roto i Wai-te-mata, a hokihoki ai ano hoki ki O-kahu ngaki kai ai ma te uruuru whenua, me te kai hii mango, a ka hui te page (67)iwi nui tonu o Kai-para ki Ao-tea korero ai, te take i turia ai taua hui ki reira, he rapu tikanga na te iwi mo ratou e noho ai i nga wahi o ta ratou whenua i Kai-para, a i Wai-te-mata, me Manuka, a ka noho a Te-tao-u ki O-kahu me Nga-oho hei haumi mo ratou a ka haere a Te Kanawa raua ko Kati ki Tokerau, ki te hohou i te rongo ki a Nga-puhi, a ka homai ko te tamahine a Rewa-manu hei wahine ma te teina a Potatau, ma Kati takiwa, i a Toha, a ka arohaina mai taua kotiro ra hei maunga rongo ma Nga-puhi kia Wai-kato e nga rangatira a Nga-puhi ratou ko Rewa-manu, a kia kiia ano hoki nga iwi o Wai-kato e Manu-rewa ki hoki hoki mai ki a ratou whenua nohonoho ai, na Hari te take e taua rongo mau nei, me te kupu ki te iwi o Wai-kato kia nohoia ano a ratou whenua, ka tae mai te ope a Nga-puhi ki Taka-puna ka tatahi ki a Te Kawau ma me Nga-oho, me Te-tao-u, me Te-uri-ngutu, a ka haere ratou ki O-kahu noho ai kai ai, a ka hoe te iwi ra ki te wahi i a Nga-puhi ki O-nganahu ki roto ki Wai-te-mata, a ka hoki mai a Nga-puhi ka toia a ratou waka i Te-whau, a ka hoe i roto i Manuka, ka hoe ki Wai-kato, a ka tae ratou ki Te-wananga-o-kapua ki te moutere i roto i te awa o Wai-kato ka kite a Nga-puhi i etahi o Nga-ti-paoa i taua motu i raro tata iho o Tuakau, te upoko o aua Nga-ti-paoa ra ko Kohi-rangatira, raua ko Te-paraoa-rahi e noho ana i roto i te Pa i taua moutere ra, a i kite ano hoki aua Nga-puhi ra i etahi ano o Nga-ti-paoa e noho ana i roto i te tahi Pa i roto i te awa o Wai-kato o Manga-piko he morehu enei no te whati o Mau-inaina, e tiakina ana e Te Kanawa raua ko Te-roherohe, a ko Te-rau-noho e noho tahi ana i taua Pa, a ka noho a Nga-puhi i taua Pa ra, a e rua page (68)ngahuru, a e rua hotoke a ratou i noho ai i reira ka hoki ano ki Nga-puhi, a i aua ra e noho ana a Te-tao-u i Te-rehu, a ko Nga-oho e noho ana i Horotiu, a noho ai ano hoki etahi o aua hapu nei i O-kahu, mei reira ka oho te taua a Nga-ti-paoa ka ahu ki te patu i a Nga-puhi, ka haere ara ka hoe ki te patu tangata mona i Whanga-ruru, a ka mate a Nga-puhi i a Nga-ti-paoa, a ka hoe a Pae-rimu, raua ko Turua me a raua hoa ki Motu-tapu hi ika ai ma ratou, a ka huakina ratou e Te-rori, a ka mate i a Rori ma ia Nga-puhi a Poipoi-tahi te whanaunga a Pae-rimu, a ka whakaraua e Nga-puhi nga wahine o te iwi nei o Pae-rimu ma o Kai-para, ka hinga te parekura ra i a Te-rori a ka po te ra ka tae atu a Te Kawau me Nga-oho me te Whaka-ariki, me Te-tao-u i te po, a kihai ratou i patu ki a Te-rori ma, i hoki tonu ratou ko Te-uri-ngutu ki Kume-u, a ka tu te taua a Te-tao-u, me Nga-oho, me Nga-ti-tahinga i a Taurua, ia Te-ao-o-te-rangi a ka haere ki te takitaki i ta ratou mate i Whangarei ki a Te-para-whau, ki tera o Nga-puhi ki a Te-tirarau, ka hinga a Te-para-whau i te taua nei, a ka riro ropa mai te nui o te wahine o tera, a ka hoki mai ano te taua nei ki Kume-u noho ai, a no muri iho ka noho te kotahi rau topu o Te-uri-ngutu, o Te-tao-u, o Nga-oho i O-kahu i O-rakei, a no muri iho o tenei ka hinga te parekura o Te-ika-ranga-nui i a Hongi ki tera ki Kai-para, a roa kau iho ano o Nga-ti-whatua e noho ana i O-kahu ka oho te taua a Hongi i Nga-puhi, a ka hoe mai te taua ki Manga-whai a ka parekura ki Te-ika-ranga-nui, a ka hinga a Nga-ti-whatua i a Nga-puhi raua ko Te-para-whau kia Te-tirarau, ko Nga-oho ki a page (69)Te Kawau i O-kahu ratou ko Nga-oho, a kahore kau a Nga-oho i uru ki taua parekura i Te-ika-ranga-nui, a ka rongo a Te Kawau i te huaki a Nga-puhi ki Kai-para, ka haere atu ratou ko tana iwi ki te whawhai, ka tutaki tonu ratou i te whati a Te-ika-ranga-nui e whati ana ki Wai-kato, a ko Te-uri-o-hau me Nga-ti-whatua i whati tonu atu ratou ko Te Kawau ki te wahapu o Wai-kato, a noho ana nga wahine me nga tamariki ki reira, a ka hokia mai ano ano e te taua o Nga-ti-whatua katoa ki O-tama-tea, ka huakina kia Te-para-whau e ratou, a ka mate a Te-para-whau, e wha tekau topu o tera i mate, kotahi topu i riro parau mai i te taua nei, a ko te ika o te parekura i maua mai ki Wai-kato e ratou, me te mokamokai a Tu-hoehoe o tera, a ka whati a Nga-ti-whatua ki roto ki Wai-kato ki tera kia Nga-ti-paoa ki te Pa o Te-rau noho i Manga-piko noho ai, a ko Nga-oho me te Tao-u e noho ki Titi-rangi huna ai i a ratou, a ka tae te whati ra ki tera, ki nga tatahi atu ratou ko Hongi-hika, he aru ta Hongi ki te patu aia Nga-ti-whatua, a ka huri a Nga-ti-hau o Wai-kato ki a Hongi-hika, a ka noho ki roto ki te taua a Nga-puhi, a ka mea atu a Hongi-hika ma, kia haere ke atu a Nga-ti-paoa i te Pa ra, kia waiho ko Nga-ti-whatua anake, kia patua e Nga-puhi, a ka haere ke atu a Te-rau-roha ma, a ka patua a Nga-ti-whatua e Hongi-hika ma, a ka houhia te rongo ki a Nga-ti-paoa e Nga-puhi, a ka hokihoki nga iwi o Hau-raki i a ratou wahi i noho kokuhu noa iho ai ia ratou i te wehi o te patu, ka noho i o ratou kainga tawhito i Wai-heke i Tau-po i Manaia, i Wai-au, i nga wahi o Hau-raki ki Rau-kawa moana, a ko nga hapu page (70)nei ko Te-tao-u me Nga-oho kihai i uru ki aua mahi nei, i ko noa mai ratou e noho huna ana i a ratou kia ora i te patu a ona hoa riri, a ka whati a Nga-oho raua ko Te-tao-u ki roto ki Wai-kato ki Wai-pa, ki Puke-whau noho ai, a ka hokia mai ano e ratou ki Mahurangi noho ai, ki tera o Nga-puhi e whanaunga ana ko Te-tao-u e noho ana ratou i te waoku i Wai-aro, a ko Te-uri-ngutu e noho tahi ana i etahi o Nga-ti-paoa i Whakatiwai, ko te iwi nui tonu o Nga-ti-paoa, me Nga-ti-maru, me Nga-ti-whanaunga, me nga iwi katoa o Hau-raki e noho ana i Maunga-tautari i roto i Wai-kato, a ko te tahi tanga o Nga-ti-paoa e noho ana i Manga-piko i Horo-tiu, ko Nga-ti-te-ata me Nga-ti-tama-oho, me nga iwi katoa o Manuka e noho ana i te pukaki o Wai-pa, kahore kau he tangata noho i Wai-te-mata, me Hau-raki katoa i te wehi i a Nga-puhi, a no muri iho ka noho te tahi tanga o Nga-ti-paoa i Wai-hopuhopu i tawahi ake o Kauwae-ranga, he nui hoki mo te tapu o Tau-oma i te tupapaku patunga a Nga-puhi e pai kia nohoia ano e ratou, a ka noho a Te-tao-u me Nga-oho i te waoku i Wai-aro i Mahurangi me etahi ano o Nga-ti-whatua i te Pa i reira, a ka whakaekea ana taua Pa ra e Te-para-whau ki a Te-tira-rau ma, a ka taea te Pa, ka whati nga morehu ki te maunga, a ka haere ano aua mahurehure ki O-rewa, a ka haere ki Taka-puna, a Te-whau, ka noho i reira ngaki kai ai, a ka tae te karere o ratou ki era o ratou i hoki ano ki Wai-aro, a ka haere ake ara, ka turia te hakari i Te-whau, a ka takaro mamau nga taitamariki o aua hapu ra, he mea i takaro pera ai, kia mohiotia ai te mate ranei, page (71)te ora ranei o ratou i tetahi turanga riri a ratou ko a ratou hoa riri, ka mea taua tini tamariki ra, ki te mea ka kaha ko nga toa o Mahurangi, ka mate a Nga-oho me Te-tao-u, a ora ra e haere ake nei, a ki te toa mamau ko nga tamariki o Nga-oho a o Te-tao-u, ka kaha aua hapu nei ki a ratou hoa riri ana turia ki te parekura.

A ka mamau au tini toa taitamariki, a i mamau, a i mamau, a ka toa a o Nga-oho me o Te-tao-u, a ka noho te iwi ra a ka mutu te hakari, ka hoki era ki Mahurangi, a ka hoe a Te-tao-u, a Nga-iwi ki Te-pahi, ka noho i reira a ka haere ka noho i Kopu-paka, ka noho ka ngaki kai i reira, a hoki hoki ai ano ratou ki te Waioku i Titi-rangi, ki nga wahi i nohoia e ratou i te wehi i a Nga-puhi, nei koa ko te tahi tanga o Kai-para ko Te-uri-ngutu e noho ana i a Nga-ti-paoa i Whare-kawa, a roa noa a Te-tao-u me Nga-oho e noho ana i Kopu-paka ka tikina ake e era i Wharekawa ka hoea kia kite i era o ratou i Whakatiwai, ka noho i reira a ka hoe tonu ratou ki roto o Pi-ako ka ahu ai i Horo-tiu ki Hao-whenua i Maunga-tautari, ka noho ratou i reira a taeanotia nga ra o Nga-ti-maru i whati mai ai i reira ki Hau-raki nei, ko Nga-ti-whatua i noho i te Pa i Te-horo i te awa o Wai-pa i te takiwa ki Kaniwhaniwha, ratou tahi ko Nga-ti-te-ata, ko Nga-ti-tama-oho me Te-aki-tai, me te nui noa atu o nga hapu o Manuka, kihai i roa ka puta te taua a Po-mare mo Wai-kato, a ka turia e Wai-kato i Te-rore i Wai-pa, a ka hinga a Nga-puhi i a Nga-ti-te-ata, ka whati nga morehu o Nga-puhi ka ahu ki Manuka, a ka whaia e Wai-kato, ka tae a Rangatira ki te wahapu page (72)o Manuka ka mahi i te moki a ka whiti ratou ko ana hoa ki tawahi ka whati haere ratou, a ka whaia mai e Wai-kato, tae rawa mai tera ki Manuka nei kua whiti a Moe-tara, a kua ora, ka hoki a Wai-kato, a ka here tonu a Moe-tara ka ora atu ki Hokianga, a tokorua o nga hoa o Moe-tara i rokohanga o Kikokiko i roto i te awa o Kaukapakapa, a patua ana kainga ana a raua e Nga-ti-whatua.

A ka puta ano te taua a Nga-puhi ko Te-rangi-tu-ke te upoko, ka hoe mai ra taua taua a Nga-puhi a ka noho i Motu-tapu, a ka rangona ki Wai-kato, ka hoe mai a Nga-ti-tipa ki Manuka, ka toia nga waka i Te-pae-o-kaiwaka, a ka hoe i roto i Manuka ka toia nga waka i O-tahuhu a ka hoe i roto i Wai-te-mata i Tamaki, a roto atu o Mokoia ka u ki uta, a ka tukua nga tutei ki te toro i a Nga-puhi, a ka kitea i Motu-tapu, a ka hoki mai aua tutei ka hoe te taua a ka noho i Te-pane-o-horo-iwi i te wahapu o Tamaki, a ka ka nga ahi, ka kitea mai e Nga-puhi, i te ata ka hoea mai e Nga-puhi, a ka tata te u, ka manukawhaki a Nga-ti-tipa, ka whati a ka oma, ka kaha te hoe mai a Nga-puhi kia wawe ai, te riro nga waka a Nga-ti-tipa ia ratou, u kau ano a Nga-puhi, a ia ratou e rarahu ana i nga waka, a e warea ana ki te tautetetete ki a ratou ano, a i etahi ano o Nga-puhi e aru ana i te whati ra, ka hokia mai ano e Nga-ti-tipa a ka patua a Nga-puhi a ka hinga te nuinga, ka mau a Nga-ti-tipa ki te waka o Nga-puhi too katoa ki uta, kotahi te waka o Nga-puhi i ora atu, a hokorua takitahi i eke, ka hoe ki te hoe noa atu ka hoki tera ki Nga-puhi, a ka noho ka kainga te ika o te parekura ra e Nga-ti-tipa a ka pau ka page (73)kohia nga toenga ka hoki ano ki Wai-kato, me nga waka a Nga-puhi, ka mate a Rangi-tu-ke i konei.

A ka tu ano te ope a Nga-ti-whatua, a Nga-ti-tipa, ka hoe mai i Wai-kato, ka na te Awa-roa mai, a O-tahuhu, a Tamaki, ka hoe a Tawa-tawhiti, a ka mate taua Pa ra i a ratou, a ka hoki mai mei reira ka noho te tahi hapu a Nga-ti-paoa i te wahapu o Wai-kato, otira ko te iwi nui tonu o Nga-ti-paoa i noho i roto i Hau-raki, a ia ratou atu ano i reira a tae noa ki Maunga-tautari, a Wai-pa atu ano, mei reira ka hui a Wai-kato katoa, me Tai-nui me nga hapu katoa i Wai-kato, ka tauria nga iwi o Hau-raki e noho ana i Taumata-wiwi, a i Hao-whenua, a i Puke-kura i te takiwa ki Maunga-tautari, a ka mahue te Pa i a Hau-raki a ka hoki mai ano aua iwi ra ki o ratou kainga tupu ake ki Wai-hopuhopu, ki Whakatiwai, ki te tini o te whenua i nohoia e ratou i mua atu, a ko nga morehu o ratou i noho i roto i Wai-kato, ka kohurutia etahi o era e Te-waha-roa i Matamata, a hoki ana nga morehu o enei ki o ratou huanga i Hau-raki.

Ka hoki nei a Hau-raki ki Hau-raki ano, a ka hoe i roto i Horo-tiu, ka hoe tahi a Nga-oho, me Te-tao-u ia Nga-ti-paoa i roto i Horo-tiu, a ka tae aua hapu ra ki Nga-rua-wahia ka hoe tonu a Nga-ti-paoa, a ka ahu a Nga-oho me Te-tao-u ki roto ki Wai-pa, ka hoe ki era o ratou e noho ra i Te-horo, ka noho ra ratou i reira a tae noa ki nga ra o ratou i hoki ai ki roto ki Manuka ki Puponga noho ai i te Pa i mahia e ratou ki reira; roa kau iho ano ka puta ano te taua a Nga-puhi, ara a Puke-rangi raua ko Te-tira-rau hei patu i a Wai-kato a ka whati haere a Wai-kato page (74)ki roto ki Wai-kato, a kihai noa ake a Nga-puhi i toa, a kihai a Wai-kato i mate i a ratou, a hoki kau ana a Nga-puhi kahore kau he wahi i mau ki a ratou, hoki parakore ana, a ka hoki ra a Nga-puhi, ka whaia e te taua a Te-tao-u, e Te-aki-tai, e Nga-ti-te-ata, a ka parekura ki a Nga-puhi, a ka mate mai a Puke-rangi o Nga-puhi i a Wai-kato, nei koa i noho tonu ana a Te-tao-u i aua ra nei i te Pa i Te-horo ratou ko etahi o te iwi nui o Nga-ti-whatua, ka tinga nei a Nga-puhi, ka mahara nga iwi o Waikato me o Manuka, me o Wai-te-mata, kia hoki ano ratou ki a ratou kainga tupu, i te mea hoki kua noho a Hau-raki ki aua wahi, a ka hui a Wai-kato, ka ki a Po-tatau kia hoki nga iwi ra i aia, a ka haere mai a Nga-ti-mahuta, a Nga-ti-apa-kura, nga hapu a Po-tatau ake, ka arahi mai i nga hapu o Nga-ti-te-ata, o Nga-ti-tama-oho, o Te-aki-tai ki Manuka, ki a ratou kainga tawhito noho ai, a ko Nga-ti-whatua, ko Nga-oho me Te-tao-u ka arahi mai ki a ratou wahi ake noho ai, ko te iwi nui tonu o aua iwi nei kihai i tere roa mai no muri ratou i haere mai ai, ko te tutei ki mua, ara i te tahi tau, a ka ngaki nga tutei nei i te kai ki nga kainga o aua hapu ka tere mai nei, a kia pakari te kai ka tere mai ai te iwi, ka hoe mai ra aua tutei a ka ngaki i te kai, a ka tupu ka pakari, a i te ngahuru ka tere nui tonu mai nga iwi ka noho i nga kainga, nga kainga a Nga-ti-tipa i ngakia e aua tutei nei ko Wai-he-kura, a ko Kai-tangata, a ka hoe mai ki roto ki Manukau, a ka nohoia a Awhitu ka ngakia, a ka tae ki Orakei ka ngakia a ka ngakia ko Pehi-a-kura, a ka ngaki ko Pu-kaki, ka ngakia hoki ko Pu-ponga, he ngaki uruuru whenua taua page (75)ngaki, a no muri te iwi i noho ai i aua wahi i ngakia nei ko Nga-ti-whatua ki a Nga-oho i hanga Pa i Pu-ponga a ko Karanga-hape taua Pa, a ka noho nga iwi nei i aua wahi nei a tae noa mai te Pakeha.