The Ancient History of the Maori, His Mythology and Traditions: Tai-Nui. [Vol. V]
Upoko XIII. — Nga Mahi Kohuru A Nga-Puhi I A Hau-Raki. (Nga-Te-Maru.)
Upoko XIII.
Nga Mahi Kohuru A Nga-Puhi I A Hau-Raki.
(Nga-Te-Maru.)
E kui ma nei, e kapo mai ra ki te ao o te tanga
Tangihia mai ra e kia nui te tangi ki te matua,
Tenei ra ia ka maunu te Taniwha nei i te rua i.
Taku whakaruru hau, taku mana ki te Rangi.
Haere ra e koro e, ki whakairia koe mo Puke-kai-hau,
Mo te Matau, mo Te-whiti-o-tu
E he ngutu ngangahu na taua i te awatea,
Kawea hei a koe ra ko Keke-paraoa, ko Toka-kuku
Tona hokinga mai, ko Te-roto-a-tara
Ko Maku-kara ko Tara-kai-te-whenua.
Takoto mai e kore e, i runga koia Te-akau
Whakaronga ake ra e, te haruru o te tai,
Ka tokia to kiri e te anu matao
E te hau tuku iho e, i roto Kawai
Tukua atu ki te manuwhiri tu a rangi.
Kahore aku wehi ki te tuku atu i enei korero kia tirohia e te tangata; mehemea e korero teka ana ahau i enei korero kia koutou ka wehi ahau, tena ko tenei he pono enei korero.
Kati ra tena wahi, me timata ke te korero inaianei, me timata ko nga kino o roto o te riri a Nga-puhi raua ko Nga-ti-maru.
Te kino o Nga-puhi ko te kohuru, ka kite nei hoki koutou e korerotia nei aua kino i roto i te pukapuka nei. Tetahi ko te houhanga i te rongo i te Totara, a ko te tono a Nga-puhi kia hoatu te mere pounamu nei i a Te-uira, kia tukua atu ki a page 161 ratou, kia kaua ai ratou e patu i taua pa nei i te Totara. Kua mate a Nga-ti-maru, ko taua mere pounamu ko Te-uira e takoto noa atu ana ki a ratou; mehemea i mau herehere taua patu i a ratou, e tika ana kia mau atu i a ratou; tena ko tenei he mea tono e ratou, kia whakaorangia ai e ratou a Nga-ti-maru ma.
Na e hoa e te tangata nana te pukapuka nei i tuku mai hei tuhituhi atu i nga korero whakapapa o nga tupune a te Maori me nga mahi whawhai, aha, aha katoa a te Maori, ko aku mea enei ka tuku atu ki a koe, ko nga korero o te pukapuka nei, ko taku e tino mea nei, ko Te-uira kia whakahokia mai ki au ki a Nga-ti-maru, mehemea he Rangatira o Nga-puhi kei te ora e mohio ratou e takoto he ana a Te-uira kia ratou, a memehea ka hoki mai a Te-uira ka iti te he a Nga-puhi, nga he ra e korerotia nei i roto i te pukapuka nei, kua rua pukapuka takunga a matou kia Hori Tahua-te-whare-umu; i rangona hoki kei aia taua mere.
Kei riri koe mo enei korero i tukua atu nei ki a koe, nau hoki i tuku mai tau pukapuka hei tuhituhinga atu i nga korero o konei ki a koe a tukua atu nei hoki ko nga korero o nga whawhai o Nga-puhi raua ko Nga-ti maru i roto i Hau-raki kitea ana i konei ko Te-uira ko te mea ora, koia i mea atu nei ki a koe, mehemea hoki ko Te Kawanatanga koe, ka nui to Nga-puhi pai ki Te Kawanatanga, me whai kupu koe ki a Nga-puhi mo Te-uira kia whakahokia mai ki a Nga-ti-maru. Haunga nga tangata kua mate ratou, ko Te-uira, e hara a Te-uira i te mea mate. Mei riro herehere a Te-uira ka tahi ka tika kei te mate aia, kati enei kei hoha koe.
Tenei hoki te tahi. E kore nga karakia a te Maori e tukua mai e ratou kia tuhituhia iho ki te pukapuka nei me nga karakia tupapaku, me nga karakia tamariki me nga whawhai me nga mea pera katoa; he tapu pea no aua karakia a ratou; ahakoa karakia kumara kahore hoki e tukua mai kahore hoki te tangata e pai kia korero mai i nga korero o mua, utu ai ki te tupeka a ki te hereni ka tahi ka korero mai, pai kau hoki ki au page 162 kia mohio ai au ki aua korero o mua, me whakaaro hoki e koe ki te roa o te pukapuka nei i takoto ai ki au he kore tangata ki te korero mai. Ko te wa tika e oti ai te tuhituhi nga korero o te pukapuka nei, kia rua anake wiki me te hawhe pea, ina hoki kotahi te tino ra i noho ai maua ko te tahi kaumatua i te whare, a e iwa rawa ano wharangi i oti i taua ra kotahi, otira he pai no tana matauranga i pai ai; ko te pai ra tenei, ko te rite o ana matauranga ki aku i rongo ai ki etahi atu kaumatua.
I etahi wa e kore te tangata e pai mai, ka kiia atu kia korero mai, ka mea mai “Hoha tahi” heoi ano ka mahue te pukapuka nei, a rima noa nga tau i takoto ai ki au.