Other formats

    Adobe Portable Document Format file (digital text)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

The Ancient History of the Maori, His Mythology and Traditions: Tai-Nui. [Vol. V]

Upoko XIII. — Nga Mahi Kohuru A Nga-Puhi I A Hau-Raki. (Nga-Te-Maru.)

page break

Upoko XIII.
Nga Mahi Kohuru A Nga-Puhi I A Hau-Raki.
(Nga-Te-Maru.)

E kui ma nei, e kapo mai ra ki te ao o te tanga
Tangihia mai ra e kia nui te tangi ki te matua,
Tenei ra ia ka maunu te Taniwha nei i te rua i.
Taku whakaruru hau, taku mana ki te Rangi.
Haere ra e koro e, ki whakairia koe mo Puke-kai-hau,
Mo te Matau, mo Te-whiti-o-tu
E he ngutu ngangahu na taua i te awatea,
Kawea hei a koe ra ko Keke-paraoa, ko Toka-kuku
Tona hokinga mai, ko Te-roto-a-tara
Ko Maku-kara ko Tara-kai-te-whenua.
Takoto mai e kore e, i runga koia Te-akau
Whakaronga ake ra e, te haruru o te tai,
Ka tokia to kiri e te anu matao
E te hau tuku iho e, i roto Kawai
Tukua atu ki te manuwhiri tu a rangi.

Kahore aku wehi ki te tuku atu i enei korero kia tirohia e te tangata; mehemea e korero teka ana ahau i enei korero kia koutou ka wehi ahau, tena ko tenei he pono enei korero.

Kati ra tena wahi, me timata ke te korero inaianei, me timata ko nga kino o roto o te riri a Nga-puhi raua ko Nga-ti-maru.

Te kino o Nga-puhi ko te kohuru, ka kite nei hoki koutou e korerotia nei aua kino i roto i te pukapuka nei. Tetahi ko te houhanga i te rongo i te Totara, a ko te tono a Nga-puhi kia hoatu te mere pounamu nei i a Te-uira, kia tukua atu ki a page 161 ratou, kia kaua ai ratou e patu i taua pa nei i te Totara. Kua mate a Nga-ti-maru, ko taua mere pounamu ko Te-uira e takoto noa atu ana ki a ratou; mehemea i mau herehere taua patu i a ratou, e tika ana kia mau atu i a ratou; tena ko tenei he mea tono e ratou, kia whakaorangia ai e ratou a Nga-ti-maru ma.

Na e hoa e te tangata nana te pukapuka nei i tuku mai hei tuhituhi atu i nga korero whakapapa o nga tupune a te Maori me nga mahi whawhai, aha, aha katoa a te Maori, ko aku mea enei ka tuku atu ki a koe, ko nga korero o te pukapuka nei, ko taku e tino mea nei, ko Te-uira kia whakahokia mai ki au ki a Nga-ti-maru, mehemea he Rangatira o Nga-puhi kei te ora e mohio ratou e takoto he ana a Te-uira kia ratou, a memehea ka hoki mai a Te-uira ka iti te he a Nga-puhi, nga he ra e korerotia nei i roto i te pukapuka nei, kua rua pukapuka takunga a matou kia Hori Tahua-te-whare-umu; i rangona hoki kei aia taua mere.

Kei riri koe mo enei korero i tukua atu nei ki a koe, nau hoki i tuku mai tau pukapuka hei tuhituhinga atu i nga korero o konei ki a koe a tukua atu nei hoki ko nga korero o nga whawhai o Nga-puhi raua ko Nga-ti maru i roto i Hau-raki kitea ana i konei ko Te-uira ko te mea ora, koia i mea atu nei ki a koe, mehemea hoki ko Te Kawanatanga koe, ka nui to Nga-puhi pai ki Te Kawanatanga, me whai kupu koe ki a Nga-puhi mo Te-uira kia whakahokia mai ki a Nga-ti-maru. Haunga nga tangata kua mate ratou, ko Te-uira, e hara a Te-uira i te mea mate. Mei riro herehere a Te-uira ka tahi ka tika kei te mate aia, kati enei kei hoha koe.

Tenei hoki te tahi. E kore nga karakia a te Maori e tukua mai e ratou kia tuhituhia iho ki te pukapuka nei me nga karakia tupapaku, me nga karakia tamariki me nga whawhai me nga mea pera katoa; he tapu pea no aua karakia a ratou; ahakoa karakia kumara kahore hoki e tukua mai kahore hoki te tangata e pai kia korero mai i nga korero o mua, utu ai ki te tupeka a ki te hereni ka tahi ka korero mai, pai kau hoki ki au page 162 kia mohio ai au ki aua korero o mua, me whakaaro hoki e koe ki te roa o te pukapuka nei i takoto ai ki au he kore tangata ki te korero mai. Ko te wa tika e oti ai te tuhituhi nga korero o te pukapuka nei, kia rua anake wiki me te hawhe pea, ina hoki kotahi te tino ra i noho ai maua ko te tahi kaumatua i te whare, a e iwa rawa ano wharangi i oti i taua ra kotahi, otira he pai no tana matauranga i pai ai; ko te pai ra tenei, ko te rite o ana matauranga ki aku i rongo ai ki etahi atu kaumatua.

I etahi wa e kore te tangata e pai mai, ka kiia atu kia korero mai, ka mea mai “Hoha tahi” heoi ano ka mahue te pukapuka nei, a rima noa nga tau i takoto ai ki au.