Ko te whai-korero tena a te Tumuaki:—E hoa ma, e nga minita me nga mangai reimana o tenei Atirikonatanga; tena koutou; ko au e tu atu nei he riwhi mo te Pihopa. Na te mate me te raruraru ia i arai te tae mai ai ki tenei Hui.

Me matua whakawhetai ki te Atua mo tatou ka mine ora mai ki konei inaianei. Ahakoa kei te ngaro nga mema tokorima, ehara i te mea na te mate i ngaro ai. Ahakoa i tino tata etahi o tatou k page 4te waha o te poka i te tau kua pahure nei, whakahokia mai ana e te Matua o nga atawhainga katoa, whakaroaina ana nga ra hei mahinga ma tatou ki te ao nei. Otire tera ano etahi o nga tangata whaiingoa o te Hahi kua riro atu. Kua tomo ki te okiokinga a Rev. Hohepa Matiu, te kaikawe i te Rongopai ki te Rarawa, ki te Aopouri. E ono tekau ma wha nga tau i mahi ai taua kaumatua i roto i te Hahi o Niu Tireni, a kitea nuitia ana e ia nga hua o tana mahi. Kei te mohio katoa tatou ki tana uaua ki te mahi, i te timatanga mai ra ano a tae noa ki te ngoikoretanga o tana koroheketanga. He tamariki nana te tokomahatanga o a tatou minita Maori. Tenei ia kua tutataki ki a Matiu Taupaki, ratou ko Renata Tangata, ko Hare Peka, ko Rupene Paerata, ko Hare Reweti, ana tamariki, ki te Rangi: a ko etahi e ora mai nei ano. Ko a tatou hoa Maori kua tangohia atu, ko Waaka Rangaunu o Ahipara, ko Wiremu Rakena Kaitaia o Peria, ko Riwi Taikawa o Whangarei, ko Wiremu Katene o te Waimate. Ko ena tangata katoa he kaihapai, he kaiwhakaako i nga tikanga o te Whakapono. Heoi te mihi ki o tatou hoa kua ngaro atu nei i o tatou kanohi, erangi me whakapai tatou mo aua pononga a te Atua kua mate atu i tenei ao i runga i te whakapono, i runga i te wehi ki a Ia: me te inoi kia homai he kaha e aru ai tatou i a ratou mahi pai, kia uru tahi ai tatou ki Tona rangatira-tanga i te Rangi.

Tenei etahi men e manawareka ai nga tangata o te Pihopatanga o Akarana; ko te whakaritenga e te Hinota Niu i to tatou Pihopa nei Paraimete mo te Porowini o te Hahi o Nin Tireni. Kua waiho in hei tumuaki mo nga Pihopa o enei motu, hui atu ki to Meranihia. Tua rua take hari o te Hahi Maori ko te motuhanga o Atirikona Renata Wiremu hei Pihopa mo Waiapu. No tatou ake tena Pihopa, inahoki i whanau ia ki Pailia. Kua whai Pihopa a Poneke i a Dr. Warihi, no Ingarangi, a ka nui tana Whaingoi ki te mahi i roto i te Hahi Maori o tona takiwa. Kotahi atu mea hei koanga ngakau, ko te rerergaketanga o o tatou hoa i Waikato: me te mea kua tuhuri katoa mai ki te Karakia. Kua tuwhera nga tatau puta noa, puta noa ki nga kaikauwhau i te Kupu. Kuamanaakitia nuitia e te Atua te mahi a o tatou teina a Revs. Taimona Hapimana raua Nikora Tautan. Ko nga tapu, me nga makutu, me nga tohunga Maori kua whakakorea e Mahuta. Kua puta tana paanui kia whakamutua te mahi Ratapu, a kia waiho taua ra mo te karakia anake. Rongo tonu nga iwi katoa e piri ana ki te kingi ki taua ture. He hoa tupu, he kaitautoko, he tuara a Mahuta na nga minita e haere ana ki Waikato:—Tetahi, kua ara te wharekarakia ki te Pourewa i tawahi kau atu i Whatiwhatihoe, na ratou ano i hanga. E tae tae tonu ana nga tangata o tena takiwa ki te karakia. Na te rua rua o nga minita i roa ai a Waikato ki te hoki mai ki te whaka-pono i whakarerea nei e o ratou matua.

E toru tahi nga pariha minitakore o tenei Atirikonatanga; ko te Waimate, ko Paihia, ko te Wairoa, Kaipara, a tera pea e kapi a page 5te mutunga o te tau nei. Tokotoru nga tangata o enei takiwa kei te Kareti i Turanga. Ki te tikanga me mohio nga tangata e meinga hei minita a muri nei ki te korero pukapuka Ingarihi. E neke ana te matauranga o te iwi Maori ki te reo Pakeha, a ekore e rawe kia kuware ko nga minita, kia mohio ko nga tangata noa iho. Tetahi hoki, e kapi haere ana te motu i te Pakeha, a, a tenei ake whakatupuranga, tera pea e waiho he Maori hei karakia i a ratou. Na kona i tika ai hei tupara te minita Maori. Tenei tetahi mea e pouri nei te ngakau; ko te kore hiahia o nga tamariki o Ngapuhi ki tenei mahi. He aha ranei te take i pena ai? He mahi ranei na te tutua? Ki te whakaaro iho, kahore rawa he mahi i rangatira ake i ta te minita. Heoi, e whakaparahakotia ana e o tatou tamariki ano he mahi hangahanga noa iho. Ma te Wairua Tapu e whakangakau o tatou tamariki kakama ki tenei mahi. Ki te tikanga me kaua e kore te tokorua, tokotoru ranei o nga tangata o tenei Pihopatanga ki te Kareti hei whakakapi i nga turanga o nga minita koroheke, mate ranei.

Tenei ano tetahi mea whakapouri, inahoki he tohu kahakore no nga tangata o te Hahi, me te mea te Whakapono he paru maa e pania ana ki te kiri o te tangata. I maa, i maa i te tuatahi a kihai i roa, makuu kau i te tupuhi, kua ngahoro; a kitea iho e rapa tonu ana ko te kokowai a nga tupuna. Na te aha ra te maha o nga karakia pohehe i roto i nga Maori? Tu kau ake te tangata ma tana ako hou, hohoro tonu te aru atu te tokomaha. Tenei pea te take i rongo ai te iwi ki ena poropiti teka-ko te whakananunga i te rarangi Karaipiture hei whakapatipati i te kuware. Hore rawa te iwi e whakawaia ana e tahuri ki muri, e maharahara ki te teka o nga poropititanga horihori o nga tau kua pahure tata nei. Ko te tamaiti kua wera ka tupato tana whakatata ki te ahi: tena ko te hanga kuware nei, hore rawa e tupato, ka whai ano ki nga mea hou. E hoa ma, he aha te Maori i pena ai? Kihai i ngoto te Kupu ki te ngakau, na kona e pena ai. Kua kite ranei ratou i te he o te akoranga a nga Karaipiture? Kua kurupopo ranei te waka nei ahakoa kua tata ki te rua mano nga tau i maanu ai; na kona pea te tangata i tahuri ai ki te hanga mokihi raupo, to korari ranei. Heoi ra, kia ata matau te hunga e tahurihuri ana ki te Momona, ki etahi atu karakia ranei; kahore atu he huarahi e tae ai te tangata ki te ora i ta nga Karipiture tapu i whakatakoto ai.

Ma te Atua e tuku mai tana Wairua, kia whai kororia Ia i a tatou mahi katoa; he mea timata, he mea mahi, he mea whakaoti i roto i a Ia; kia whiwhi ai tatou ki te ora tonu, i te mea e atawhaitia nei e la, Ko Ihu Karaiti hoki to tatou Ariki. Amine.

Whakaaria e Rev. M. Kapa, tautokona Riapo Poihipi—E whakapai ana te Hui ki te whaikorero a te Upoko, a e tono ana kia perehitia ki te pukapuka o nga Mahi a te Hui.