Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Mahi a te hui o te Hahi Maori o te Atirikonatanga o te Waimate i te Pihopatanga o Akarana. I Huihui ki Paihia, I A Hanuere 14, 15, 1874.

He Tikanga Na Te Hui O Te Hahi Maori O Te Waimate

page break

He Tikanga Na Te Hui O Te Hahi Maori O Te Waimate.

He Tikanga.

Mo Nga Mahi a Nga Pariha. Ingos.
Kua takoto nei he tikanga i roto i te Ture IV. a te Take. Hinota Nui, kia rua nga Watena mo ia Pariha, mo ia Pariha: ma te Minita tetahi e whiriwhiri, ma nga tangata o te Pariha tetahi, i ia tau, i ia tau, i roto i nga tangata o te Pariha e pa ana ki te Hapa a te Ariki.

Kua takoto ano tetahi tikanga i roto i taua Ture kia whai Komiti nga Pariha katoa: nga tangata o te Komiti, ko nga. Watena tokorua, ko etahi hoki o nga tangata Kai-Hapa o te Pariha, he mea whiriwhiri hei tangata Noho-Komiti, i ia tau, i ia tau, e nga tangata o te Pariha:

Kua oti hoki te tuku mai he mahi ma tenei Hui o te Hahi Maori te whakatakoto tikanga mo te whiriwhiri i nga Watena, i nga. tangata Noho-Komiti mo ia Pariha, mo ia Pariha, te whakaatu hoki i te mahi ma nga Watena, ma nga Komiti:

Me whakatakoto e tenei Hui enei tikanga e takoto atu nei, ara:

1. Ko te whiriwhiringa i te Watena, me nga tangata Te taima e whiriwhiria ai. Noho-Komiti, kia takoto i roto i te Marama i a Tihema, i ia tau, i ia tau. Ko te ra, ma te Minita e karanga. Ki te kore e oti te whiriwhiri a tetahi Pariha i te Watena, i nga Noho-Komiti, i roto i nga ra o Tihema, kia hohoro ano te whiriwhiri i muri iho i aua ra. Ko te tutukitanga o te wa e whakaaturia ai aua tangata nei hei Watena, hei Noho-Komiti, ko te 31 o nga ra o Tihema.
2. Ko te taima me te wahi e huihui ai nga tangata o Ko te taima me te wahikia panuitia. te Pariha ki te whiriwhiri i te Watena, i nga tangata Noho-Komiti, me panui ki roto ki te Whare-karakia i te Ratapu i mua tonu ake o te ra e karangatia ana hei huihuinga.
3. Nga tangata mana e whiriwhiri te Watena me nga Nga tangata mana e whiriwhiri. Tangata Noho-Komiti, ko nga tāne katoa o te Pariha, kua tae nei o ratou tau ki te 21, kua oti ano hoki te tuhituhi e tenei, e tenei, tana whakaatu mona, ara, he tangata ia no te Hahi o Ingarani.
4. Kia taea te haora o te huihuinga me whakaatu e te Me whakaatu e te Minita tana Watena i whiriwhiri ai. Minita, i te wahi ano i panuitia hei huihuinga, te ingoa o te tangata kua oti i ia te whiriwhiri hei Watena.page 10
5.Nga mahi ma nga Watena. Ko nga mahi enei ma nga Watena;
  • (a.) He kohikohi i te Ohaohatanga, he whakaatu i roto i tetahi pukapuka, i te mutunga o te karakia, e ratou tahi ko te Minita, i te maha o nga moni i kohikohia; he hoatu hoki i nga moni i kohikohia mo tetahi mea kia kawea ki nga mahi i kohikohia ai.
  • (e.) He riri i te tangata ina tutu i roto i te Whare-Karakia, i te marae ranei, i te takiwa o te Karakia.
  • (i.) He whakaputa i te whakaaro ki te Whare-Karakia, ki nga mea o roto, ki nga mea katoa hoki e tangotangohia ana i roto i te Karakia.
  • (o.) He hoko i te Taro i te Waina mo te Hapa a te Ariki ki etahi o nga moni a te Pariha.
  • (u.) He whakaatu ki te Komiti i nga pakaru katoa o te Whare-Karakia, o te Whare-Kura, o te Whare-Minita, kia hangā ai.
6.Nga mahi ma te Komiti. Ko nga mahi enei ma te Komiti;
  • (a.) He whakaaro i nga tikanga, i nga mahi e tupu ai te pai o te Hahi i roto i te Pariha, kia mahia e nga tangata o te Pariha.
  • (e.) He whakaaro ki te oranga mo te Minita kia mahia mai e nga tangata o te Pariha.
  • (i.) He whakaputa i te whakaaro mo te Whare-Karakia me o reira mea katoa, mo te Whare-Kura me nga mea o roto, mo te Whare-Minita hoki, kia hangā wawetia nga wahi e whakapakaru ana.
  • (o.) He hoko, ki nga moni a te Pariha, i nga mea katoa mo roto i te Whare-Karakia, e ahua pai ai te meatanga o te Karakia.
  • (u.) He whakaatu ki te Hui o te Hahi Maori i ia tau, i ia tau, i ta maha o nga moni, o nga aha ranei, i kohikohia e te Pariha i roto i te tau, me te whakaputanga atu o aua mea.
7.Kia wha huihuinga o te Komiti i roto i te tau. Kia wha nga huihuinga tuturu o te Komiti mo ta ratou mahi i roto i te tau, hei roto i enei Marama, ara, i a Hanuere, i a Aperira, i a Hune, i a Oketopa. Ko te ra ma te Minita e karanga.
8.Ma te nuinga e tika ai te mahi. Kaua tetahi mea e mahia e te Komiti o tetahi Pariha ki te kahore e tae mai ki te huihuinga te nuinga o nga tangata o te Komiti. E kore ano hoki e tu te Komiti ki te kahore i reira te Minita, tetahi ranei o nga Watena.page 11
9. Hei te Komiti anake te tikanga mo nga moni katoa Kei te Komiti te tikanga mo nga mahi. i kohikohia i runga i te kupu a te Komiti; kaua hoki etahi o aua moni e hoatu mo te aha ranei, ki te kahore i whakaaetia i roto i te huihuinga o te Komiti.
10. Me tuhituhi nga mahinga a te Komiti ki roto ki Kia tuhituhia nga mahinga a te Komiti. tetahi pukapuka. Ko te tuhituhinga o tetahi huihuinga me korero i te huihuinga o muri iho, ka whakapumau ai.
11. He kāinga e huihui nei nga tangata ki reira ki Nga kaainga e whakaturia ai he Watena he Komiti. te Karakia i nga Ratapu, kua oti hoki he Whare-Karakia pai te hanga ki reira, kia whai Komiti ano a reira, kia tokorua ano nga Watena, ahakoa kahore i tuturu te noho o te Minita ki reira.

I whakatakotoria e te Hui i te 12 o Tihema i te tau 1872.

E. B. Clarke,
Upoko.

HeInoi Mo TeHuio teHahiMaori.

E te Atua kaha rawa, kua oti nei te whakakotahi e koe Tau hunga whiriwhiri katoa hei tinana mo Tau Tama, mo to matou Ariki, mo Ihu Karaiti: ki te huihui hoki o tangata ki tetahi wahi i runga i tona ingoa, kei reira ano koe: Kia anga mai to whakaaro ata whai ki tenei wahi o To Hahi, manaakitia mai hoki matou, te Pihopa me nga Minita me nga Mangai o te iwi kua mine mai nei ki te rapu tikanga. Kia riro mai i a matou nga taonga maha a Tou Wairua Tapu, ara, te mahara, te mohio, te kaha, te aroha, me te ata whakaaro; kia whai tonu ai matou i roto i a matou mahi katoa ko koe kia whakakororiatia, ko te pai o To iwi kia kake, ko Tou rangatiratanga kia whakanuia. Kei meatia tetahi mea e matou i runga i te tikanga tohetohe, i te whakapehapeha, i te mataku ranei i te tangata; kei he hoki a matou mahi i te whakaaro poka noa ake, i te hianga ranei o te tangata: engari kia ata whakatakotoria nga tikanga katoa e tupu pai ai To Hahi i roto i a matou; kia mahia ai e matou katoa nga mahi pai kua rite mai nei i a Koe hei mahinga ma matou; kia whakakotahitia ai matou katoa i roto i te whakapono, i te aroha; kia rite tahi ai hoki o matou whakaaro me o matou mangai te whakakororia i a Koe; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki Amine.

page 12

Ko Nga Kai-Whakaako Enei O Te Atirikonatanga O Te Waimate.

Takiwa o te Waimate: Atirikona E. B. Karaka.
Mangakahia Petuere Rauriki.
Mangakahia Natanahira.
Punākitere Akaripa Haki.
Kaikohe Hare Ianga.
Ohaeawai Hirini Keno.
Waimate Te Reweti, (Mr. James Davis.)
Waimate Hira Kawhe.
Waimate Henare Tipi.
Kerikeri Komene Te Uia.
Kerikeri Hemana.
Matauri Tamati Ho.
Matauri Hori.
Whangaroa Hemi Kepa Tupe.
Pupuke Hakiaha.
Takiwa o Oruru:—Rev. R. W. Tangata.
Mangonui Hoani Paetai.
Kohumaru Karena Kiwa.
Kohumaru Te Hapa.
Peria, (Oruru) Hohaia Pāwhau.
Peria, (Oruru) Te Kingi Waiaua.
Parapara Reihana Kiriwi.
Wikitoria Karipa Tipako.
Rangiawhia Reihana Kakahuri.
Takiwa o Kaitaia:—Rev. J. Matiu.
Kataia Te Paki, (Mr. W. G. Puckey.)
Kataia Kereopa Poharu.
Kataia Hohepa Poutama.
Kataia Hare Reweti Hukatere.
Kataia Wiremu Kingi.
Kareponia Hare Peka.
Kareponia Pataropa Tarapaea.
Te Awanui Hupata Kākā.
Te Awanui Haimona Tatu.
Okahu Meinata Hongi.
Okahu Hehi Te Pā.
Pukepoto Timoti Puihipi.
Pukepoto Heremaia Te Hara.
Pukepoto Minata Te Hara.
Ototoiti Wiremu Tu.page 13
Ahipara Inoka Tutangiroa.
Ahipara Ratapa Te Wharawhara.
Ahipara Kihirini Te Morenga.
Te Kao Hemi Kapa.
Te Kao Henare Ngakaha.
Epeha Hemi Taitimu.
Epeha Minarapa Korari.
Whangākea Keremeneta Whatua.
Takiwa o Hokianga:—Rev. Piripi Patiki.
Te Kawau Aperahama Pukeroa.
Herekino Akuhata Ngatake.
Makeronia Wiremu Tarāpunga.
Poutawhare Porikapa Tohuora.
Poutawhare Eparaima Tohuora.
Rotokakahi Te Matiu Kapa.
Rotokakahi Reihana Paraone.
Waiparera Herewini Te Toka.
Motutoa Hemi.
Waimamaku Heta Maki.
Kaihu Ruka.
Parirauewhaa Rewiri Mānawa.
Parirauewhaa Hone Piihama.
Takiwa o Paihia:—Rev. Matiu Taupaki.
Paihia Koroniria Hurakia.
Paihia Anaru Namuheke.
Paihia Nikora Mokohore.
Kororareka Hoani Tauiri.
Rawhiti Ihaka Te Tai.
Rawhiti Timoti Kōpē
Waikare Mita Hamiora Peka, (Mr. S. Baker.)
Waikare Wiremu Te Tētē.
Kawakawa Ihaia Kirihau.
Kawakawa Hemi Tautari.
Whangaruru Mohi Kaingaroa.
Whangaruru Pirimona.
Tutukaka Te Katene Puriri.
Whangarei. Ketenīkau Tipene Hāri.
Whangarei. Māunu Onehimu.
Whangarei. Māunu Paora Kaitangata.
Whangarei. Hikurangi Hamuera Uriroroi.
Pakaraka Wiremu Pirihongo.
Pakaraka Te Hira Wharekawa.
page 14

Ko Nga Kohikohinga Enei I Te Atirikonatanga o te Waimate i te tau 1873

Waimate.
Riro mai. Riro atu.
£ s. d. £ s. d.
Mo te purumatanga i te whare-karakia. 14 0
Mo te whakapainga i nga rori. 4 2
Mo nga papa. 1 10 4
Mo te Waina &c 6 10
Mo te Kawe i te Rongo pai. 14 9
Te Toenga. 2 17 5
Nga kohikohi £6 7 6 £6 7 6
Ohaeawai.
Rori mai. Riro atu.
£ s. d. £ s. d.
Nga kohikohi.
1872 7 17 7
1873 3 9 8
£11 7 3 Te toenga. £11 7 3
Kaikohe.
Riro mai. Riro atu
£ s. d. £ s. d.
Nga kohikohi timata mai i a Mei 1 1872. 14 9 6 Mo te haerenga mai a Rev. P. Patiki. 5 0
Mo te Waina &c. 11 0
I homai i waho. 6 6 Te toenga. 14 0 0
£14 16 0 £14 16 0
page 15
Kerikeri.
Riro mai. Rio atu.
£ s. d. £ s. d.
Mo te Waina. 5 0
Te toenga. 2 5 0
Nga kohikhhi. £2 10 0 £2 10 0
Matauri.
Riro mai. Riro atu.
£ s. d. £ s. d.
Mo te Peita mo te Whare-karakia. 3 4 10
Mo te Waina. 5 0
Te toenga. 4 1 10
Nga kohikohi. £7 11 8 £7 11 8
Mangakaahia.
Riro mai. Riro atu.
£ s. d. £ s. d.
Mo nga peita mo te Whare-karakia. 6 19 4
Nga kohikohi o tera tau 9 6 0 Mo te tahua whangai Minita. 6 0 0
Nga kohikohio tenei tau 11 1 8 Te toenga. 7 11 4
£20 10 8 £20 10 8
page 16
Paihia.
Riro mai. Riro atu.
£ s. d. £ s. d.
Mo te purumatanga o Whare-karakia. 1 0 0
Mo ta Kawe i te Rongo-pai. 17 2
Nga kohikohi. 10 18 7 Mo te kura Ratapu. 9 11
He pukapuka karakia. 10 0 Mo te nama o te Whare-karakia. 9 1 6
£11 8 7 £11 8 6
Kororareka.
Riro mai. Riro atu.
£ s. d. £ s. d.
Mo te Kawe i te Rongo-pai 12 10
Mo nga rongoa &c. 11 0
Mo te poti. 4 0 0
Mo te kai hoe. 8 0
Te toenga. 12 2 7
Nga kohikohi. £17 14 5 £17 14 5
Pakaraka.
Riro mai. Riro atu.
£ s. d. £ s. d.
Nga kohikohi mo te Whare-karakia ki Oromahoe. £32 0 0 Te toenga. £32 0 0

I timata mai i Hanuere 1872 tae noa ki Tihema 1873.

page 17
Kawakawa.
Riro mai. Riro atu.
£ s. d. £ s. d.
Mo te Waina. 5 0
Mo te Kawe i te Rongo-pai 2 0 0
Mo te peitatanga a te Whare-karakia. 17 14 0
Mo etahi atu mea. 1 14 0
Mo te nama o te Whare-karakia. 3 1 01/2
Nga kohikohi. £24 14 01/2 £24 14 01/2
Waikare.
Riro mai. Riro atu.
£ s. d. £ s. d.
Ma te kakahu tepu. 10 0
Te toenga. 8 8 9
Nga kohikohi. £8 18 9 £8 18 9
Whangarei.
Riro mai. Riro atu.
£ s. d. £ s. d.
Nga kohikohi. £35 0 0 Te toenga. £35 0 0
Waiparera, (Hokianga.)
Riro mai. Riro atu.
£ s. d. £ s. d.
Mo Waina &c. 5 3
Mo te Kawe i te Rongo-pai 1 0 0
Te toenga. 18 9 6
Nga kohikohi. £19 14 9 £19 14 9
page 18
Waimamaku.
Riro mai. Riro atu.
£ s. d. £ s. d.
Mo te Kawe i te Rongo-pai 1 0 0
Mote whare-karakia. 20 9 0
Te toenga. 14 4 1
Nga kohikohi. £35 13 1 £35 13 1
Kaihu.
Riro mai. Riro atu.
£ s. d. £ s. d.
Mo te Kawe i te Rongo-pai 1 0 0
Te toenga. 40 0 0
Nga kohikohi. £41 0 0 £41 0 0
Parirauewha.
Riro mai. Riro atu.
£ s. d. £ s. d.
Mo te Kawe i te Ronga-pai. 1 0 0
Mo te pouaka me te Waina &c. 1 7 6
Te toenga. 5 12 6
Nga kohikohi. £8 0 0 £8 0 0
Rotokakahi.
Riro mai. Riro atu.
£ s. d. £ s. d.
Mo te Kawe i te Rongo-pai 1 0 0
Te toenga. 3 0 0
Nga kohikohi. £4 0 0 £4 0 0
page 19
Whangape.
Riro mai. Riro atu.
s. d. s. d.
Mo te Kawe i te Rongo-pai. 1 0 0
Te toenga. 4 0 0
Nga kohikohi. ₤5 0 0 ₤5 0 0
Herekino.
Riro mai. Riro atu.
s. d. s. d.
Mo te Kawe i te Rongo-pai. 1 0 0
Te toenga. 3 0 0
Nga kohikohi. ₤4 0 0 ₤4 0 0
Peria, (Oruru.)
Riro mai. Riro atu.
s. d. s. d.
Mo te peitanga i te Whare-karakia. 2 0 0
Te toenga. 12 1
Nga kohikohi. ₤2 12 1 ₤2 12 1
Kohumaru.
Riro mai. Riro atu.
s. d. s. d.
Nga kohikohi. ₤2 10 5 Te toenga. ₤2 10 5
page 20
Parapara.
Riro mai. Riro atu.
s. d. s. d.
Mo te Waina me nga kakahu mo te tepara. 1 0 0
Te toenga. 5 3 3
Nga kohikohi ₤6 3 3 ₤6 3 3
He timatanga kohikohi tenei mo tetahi Whare-karakia papa.
Ahipara, (Kaitaia.)
Riro mai. Riro atu.
s. d. s. d.
Nga kohikohi. ₤5 0 0 Te Toenga. ₤5 0 0
Te Awanui.
Riro mai. Riro atu.
s. d. s. d.
Nga kohikohi. Mo te Waina. 6 0
I te timatanga. 1 5 11 Mo te kakahutepara. 16 0
Muri iho. 4 19 0 Te toenga. 5 2 11
₤6 4 11 ₤6 4 11
Ngatotoiti.
Riro mai. Riro atu.
s. d. s. d.
Mo te kaninga i nga rakau. 5 0 0
Te toenga 17 1
Nga kohikhhi. ₤5 17 1 ₤5 17 1
page 21
Pukepoto.
Riro mai. Riro atu.
s. d. s. d.
Nga kohikohi. ₤4 3 2 Te toenga. ₤4 3 2
Paua, (Parengarenga.)
Riro mai. Riro atu.
s. d. s. d.
Mo te pouaka me te taiepa. 11 6
Mo nga neera. 3 6
Te toenga mo te Whare Minita. 41 7 6
Nga kohikohi. ₤42 2 6 ₤42 2 6
Te Kao.
Riro mai. Riro atu.
s. d. s. d.
Mo te Waina. 5 6
Mo te kakahu. 2 6
Te toenga. 3 18 6
Nga kohikohi. ₤4 6 6 ₤4 6 6