Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Mahi A Te Hinota Tuawha O Te Pihopatanga O Waiapu. I Whakaminea ki te Kawakawa, 3 Hanuere, 1865.

Turei. Hanuere 3, 1865

Turei. Hanuere 3, 1865.

Te mutunga o te Karakia ka huihui te Hinota ki te Whare Runanga i te Kawakawa,

Timataia ana te mahi e te Pihopa ki te Inoi.

Karangarangatia ana nga ingoa o nga Minita, me te whakao mai ano enei ki o ratou ingoa:

Muri iho ka karangarangatia nga ingoa o nga Hinotamana me te whakao mai enei ki o ratou ingoa:

  • Rutene te Hoenoa,
  • Te Mokena Kohere,
  • Hare Paihia,
  • Pita Tauhou,
  • Hopa Te Tau,
  • Enoka Tamitami,
  • Pita Tamaturi,
  • Piripi Kaiwaru,
  • Wiremu Tamawhaikai,
  • Horomona Keu.

Katahi ka ki te Pihopa kua tu te Hinota, a, ka korerotia e ia tana Korero Timatanga:

E hoa ma,

Ka hui nei ano tatou i te wa o te raru. I te mutunga o tera Hinota i a Maehe, i mea tatou tera pea e pai Te Atua kia hokoro te mau o te rongo ki tenei Moutere. I tenei wa nei kei te okioki te riri, otira kei te mau ano te raruraru ki ia wahi ki ia wahi. Heoi ka nui te take e whakamoemiti ai tatou ki te Atua, ina hoki ko te nuinga o tenei Pihopatanga kei te ata noho i runga i nga mahi atawhai a Te Atua.

I rongo ra tatou ki te haerenga o nga hoia ki Tauranga i tera Hanuere. Te take i tonoa ai ratou ki reira e te Kawana, ko te huarahi tera i kawea ai nga mea mo te whawhai ki Waikato; ko Ngaiterangi hoki kua uru ki te whawhai. Kahore he whakaaro o te pakeha kia ahatia Tauranga, a he roa te takiwa i noho pai ai te hoia raua ko te tangata maori. Na i te 1 o Aperira ka karangatia he page 5whawhai e nga rangatira maori, ka takina nga hoia, ka hanga hoki tetahi pa kei Pukehinahina, kei te rohe o te nohoanga o nga hoia. I te tekau ma rima o Aperira ka tauria tenei pa e te hoia, he tokomaha hoki nga tangata i hinga o te pakeha o te tangata maori. Ka mahue to pa i tana po ka noho ano kei te Ranga. Na tauria ana tenei pa, he tokomaha hoki o Ngaiterangi raua ko Ngatiporou i mate. I te Matata hoki tetahi parekura no te Whakatohea raua ko te Arawa.

No Hurae ka mau te rongo o te Kawana raua ko Ngaiterangi, otira kahore to nuinga i whai i tenei whakaaro. Tenei raia te hiahia o te Whakatohea o nga iwi hoki i mate i te Matata, e mea ana ki te whakataka ope hei whawhai ki te Arawa. Ko te mea kino rawa o roto i tenei whakaaro, he tokomaha nga tangata kua whakaae ki te karakia o te "Pai marie." I timata tenei mahi ki Taranaki i era marama. He moe na tetahi tangata: haere ana tera ki tetahi toa pakeha, ka hikitia katoatia nga taonga, kahore he tangata hei riri. Te whakamaoritanga o tenei moe, tera nga tangata maori ka awhinatia e te anahera e Kapariera raua ko Meri whaea o Te Karaiti. Katahi ratou ka toa ki te pei i nga pakeha katoa o te motu nei; na ko nga taonga katoa a te pakeha ma ratou. Kia whakamutua te mau pu hei rakau, engari he kohatu, kia pera me ta Rawiri i tana whawhai kia Koriata. Ka pa ratou ki te hoa riri kia whakahuatia auautia te kupu "auau," kia pera me te kuri e auau nei, na ko te mata o to hoa riri ka puhia mai na ka rere tonu whakarunga ka kore e tika ki a ratou. Ko te Ratapu me tuku ki raro ka rite katoa hoki nga ra. Na ko te awhinatanga a Meri me te mea na te Hahi o Roma tetahi wahi o roto. Tenei ake hoki tetahi mea ka ariaria ki reira, ka kiia hoki kia tahuna katoatia nga Karaipiture me nga pukapuka karakia. Na ka kitea tenei mea no Hatana ano Ka kiia noatia kia mahia te mea e pai ai Te Atua, ko ana Karaipiture ka whakakahoretia; ko Kapariera anahera raua ko Meri te peehi mo Te Karaiti mo te kai whakaora i te ao. Kia whakapai atu tatou ki te Atua, nana nei i homai tana Kupu tapu hei arataki i a tatou, hei marama e tiaho ana i te wahi pouri. Kia nui noa atu ta tatou manaaki i tenei maramatanga, kei nukunukuhia to tatou turanga rama i tona wahi.

I haere nga hapu o te Kauru o te Wairoa o Ruatahuna hoki, ki Waikato i tauhouanga nei. Hoki mai ana nga morehu, a ka ata noho nei ano, kei te wehewehea nei ano a Waiapu, otira kua puaki te kupu o etahi o te taha kingi kia whakamutua te haere ki te riri. Nga tangata katoa o Turanga, o Nukutaurua, o Nuhaka, o te Wairoa i waho, o Mohaka, kei te mau tonu ta ratou whakaaro ata noho o te timatanga ra ano.

page 6

Nga hua o tenei pakanga he arai i te tupu o te Hahi, kua whakaohokia nga hiahia kino o te hunga whakapono ngutu kau, kua takahia nga whakaaro tika ki raro; kei te rekareka nei a Hatana ki te ngaro o te whakapono kua ngaro nei i a ia. Ka kitea nei tenei ki Tauranga; te mutunga o te riri, ka kumea ketia nga tangata ki nga whakawainga maha o te ao; a whakarerea rawatia ake te whakapono o etahi. Kua ki nei a te Karaiti, tera e peneitia te ahua i runga i te ao nei. E mea ana ia, he tokomaha nga poropiti teka e whakatika, a he tokomaha e mamingatia e ratou; a i te kino ka hua, ka matoke haere te aroha o te tokomaha. To tatou oranga ngakau ko tana kupu; "Ko au tena hei hoa mo koutou i nga ra katoa, a te mutunga ra ano o te ao." E kore e mutu ta te Atua tiaki i tana Hahi. "E kore te kai tiaki o Iharaira, e parangia, e moe. Ko Ihowa tou kai tiaki; ko Ihowa tou whakamarumaru i tou ringa matau." E mea ana ia i nga mea katoa hei whakaputa i ana whakaaro.

Na kua titiro tatou ki te taha pouri o tenei Pihopatanga, kia tirohia hoki tetahi taha. He maha nga mea hei oranga ngakau. He tokomaha kua hinga ki te he, he tokomaha hoki e pumau nei te whakapono. Kei te nui tonu te hiahia ki nga Minita maori. I te takiwa i muri mai o tera Hinota o tatou kua riro mai £360 4. 4. i nga kaainga maori hei whangai minita. Kua kapi hoki i te tau nei te kohikohi o Whareponga, o Rangitukia, o Tuparoa, o Nukutaurua. Tokotoru nga Minita kua motuhia i te tau nei hei Rikona, ko Rev. Hare Tawhaa, ko Rev. Mohi Turei. i te 25 o Hepetema, ko Rev. Watene Moeke i te 18 o Tihema.

I Tauranga a Atirikona Brown e noho ana i tenei wa o te raru nei. E rua nga parekura nui i hinga i te taha tonu o tona kaainga. I a ia ano te mahi pouri ko te nehunga i nga tupapaku o tona iwi ake o te pakeha, o ana akonga maori ano hoki.

I hoki mai a Rev. J. Hamlin ki tona kaainga ki Te Wairoa i tera tau, heoi ka maunu atu tenei i runga i te kawenga o te mate. He maha ona tau i uaua ai ia ki te mahi i Te Waimate, i Waikato, i Te Wairoa, ko tenei kua pai Te Atua kia tangohia ia i runga i tenei mahi, mana ano ia e whakakaha ki tetahi atu wahi o tana mahi; taea noatia te mutunga. Ko te mahi tiaki o Te Wairoa inaianei kei a Rev. Tamihana Huata raua ko Rev. Watene Moeke.

Kua tae mai ki a au nga pukapuka a Rangitukia, a Whareponga, e mea ana kia motuhia ena wahi hei Pariha i runga i te ture a Te Hinota. Ma Te Hinota e karanga he komiti hei tirotiro i ena pukapuka.

Kei te ahua pouri nga korero o tenei mahi i nga motu o Meranihia. I tenei haerenga o Pihopa Patehana ratou ko ona hoa ki aua wahi, a ka haere ia ki tetahi motu i tua, ahua tauhou nei nga tangata o reira; a te ekenga atu ki runga ki page 7te poti ka koperea nga pere e te tangata whenua, a tokowha o ratou i tu. No te aonga ake ka tokorua i mate rawa. Te mahi i etahi wahi kei te pai, a ka mau nei to tatou whakaaro ki Te Atua e noho nei ia tatou, e awhinatia hoki tatou i o tatou raru, tera ia e whakatupu i te mahi o aua wahi, taea noatia te pumautanga o tona rangatiratanga.

He whakamahara taku, ko te tikauga ma koutou he inoi ki Te Atua mo te iwi maori, me tohe hoki e tera tangata e tera tangata ki ona hoa ake, kia whai katoa ai nga tangata i nga mea hei whakahou i nga mahi a te whakapono, ma tenei anake ka mau ai te rongo ki te pakeha, ka rawe ai te tupu o te iwi Maori. Kahore tetahi iwi o te ao e ata tupu ki te kore e tau mai ki reira te manaakitanga o Te Atua. Tera pea ki ta te kanohi titiro he ahua rangatira, he taonga, otira he kore noa iho. Engari ko te iwi e mohio ana kei runga i a ratou te mahi tiaki a te Kaharawa, ko ratou anake te iwi koa, te iwi ora.