Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

New Zealand: Acts affecting Native Lands, 1886, 1888-91 and 1894-95

(4.) Taake- Whenua mo runga mo nga Whenua Maori

page 2

(4.) Taake- Whenua mo runga mo nga Whenua Maori.

7.
(1.)Ko nga whenua Maori e nohoia ana e te tangata e hara nei i te tangata Maori, ka tika kia utu i te hawhe o te taake-whenua (engari kaua e pangia e te taake utu piki) mo te paanga o te Maori whaitake ki taua whenua.
(2.)Mehemea e purutia ana taua whenua e tetahi kaitiaki (e hara i te tangata Maori), e tiakina ana mo nga Maori whaitake, me utu te taake e te kaitiaki, a mana e pupuru atu i nga moni o nga reti me nga painga e puta atu ana mo taua whenua.
(3.)Mo runga mo era atu ahuatanga me utu te taake e te tangata noho whenua e noho ana i taua whenua Maori, a mana e pupuru atu i nga moni o te reti, me tono ranei e ia i raro i nga tikanga o te tekiona toru tekau ma whitu o te tino Ture.
(4.)Me korero tenei tekiona ano ko tetahi wahi o te wahanga (1) o te Kupu Apiti A o te tino Ture.
8.
(1.)Ko nga mokete e purutia ana e nga Maori, e purutia ana ranei i runga i te tikanga tiaki mo nga Maori me utu i nga utu taake-whenua.
(2.)Mehemea he kaitiaki te tangata mana te mokete (e hara i te Maori), mana e utu te taake, a mana e pupuru atu i nga moni e puta atu ana mo te moni mokete, mo nga moni hua ranei e tika ana kia utua i runga i te mokete, mana ranei e tono i raro i nga tikanga o taua tekiona toru tekau ma whitu.
(3.)Kei etahi atu tu ahuatanga ma te tangata nana i mokete e utu te taake, a mana e pupuru atu i nga moni mokete i nga moni hua ranei, me tono ranei i raro i nga tikanga o taua tekiona toru tekau ma whitu.
(4.)Me korero tenei tekiona ano ko tetahi wahi o te wahanga (2) o te Kupu Apiti A o te tino Ture.
9.I runga i aua tikanga ko te tangata noho whenua, ko te tangata ranei nana i mokete e whakaritea ana ikonei ko ia te kaiwhakahaere mo te Maori whaitake ara mo runga mo nga tikanga o nga Ture Whakarite Taake, haunga anake ia mehemea e purutia ana aua tu whenua mokete ranei e te kaitiaki (e hara i te Maori), a kati noa te whakaatu mehemea ka tukuna atu e te Komihana he pukapuka whakaatu atu ki taua kaiwhakahaere me te whakaatu atu i te whenua i te mokete ranei, e tika ra kia utua atu te taake mo runga, me te whakataunga me utu taake.
10.
(1.)Ko aua utu taake-whenua mo nga whenua Maori me nga mokete e purutia ana e nga Maori, e tiakina ana ranei mo nga Maori, ka meingatia kia whakataua a me whakarite nga utu, me utu hoki nga taake mo te tau e mutu ana i te toru tekau ma tahi o nga ra o Maihe, 1895, i raro ano i nga tikanga o tenei Ture.
(2.)Ko nga whakaritenga me nga whakaaturanga atu kua tukuna atu i mua ake nei e te Komihana mo aua taake, e meingatia ana me mana mo runga mo nga tikanga o nga Ture Whakarite Taake.
11.Ko te rarangi (i) o te wahanga (1) o te tekiona tekau ma ono o te tino Ture e whakangawaritia ana ara mehemea e hangai ke ana i nga tikanga o tenei Ture.