Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

New Zealand: Acts affecting Native Lands, 1886, 1888-91 and 1894-95

Niu Tireni. Ture Whakakore I Te Ture Reiti Whenua Karauna Whenua Maori

[ko te tohutoro i roto i te reo Pākehā]

page 5

Niu Tireni. Ture Whakakore I Te Ture Reiti Whenua Karauna Whenua Maori.

He Ture hei "Whakakore i nga Ture whakarite mo te Utunga o nga Reiti i runga i nga Whenua Karauna Whenua Maori..

Ka Meingatia e te Runanga Nui o Niu Tireni e noho huihui ana i roto i te Paremete, i runga hoki i tona mana ara:—

1.Ko te Ingoa Poto o tenei Ture ko "Te Ture Whakakore i te Ture Reiti Whenua Karauna Whenua Maori, 1888."
2.Me hoki whakamuri te mana o tenei Ture, me whaimana mai ano i te tahi o nga ra o Aperira, tau tahi mano waru rau waru tekau ma waru.
3.E whakakorea ana e tenei "Te Ture Reiti Whenua Karauna Whenua Maori, 1882," me "Te Ture Whakatikatika 1888 i te Ture Reiti Whenua Karauna Whenua Maori, 1882," hei te ra tuatahi o Aperira, tau tahi mano waru rau iwa tekau e mana kore ai aua Ture.
4.E kore e pa nga whakakorenga a enei Ture—
(1.)Ki te whakahaere a te Kaitiaki o nga Moni o te Koroni i runga i tana tono kia utua ano ki a ia nga reiti kua utua e ia tera ranei e utua e ia a muri ake nei mo runga mo nga whenua Maori, a ka ahei ano ia te tango i nga moni kua utua mo aua reiti mehemea nei ano kihai i paahitia tenei Ture.
(2.)Ki nga reiti i whakaritea i whakaekea ranei i mua atu o te ra e mana ai te whakakorenga o aua Ture, i tika kia utua ki tetahi hunga whakahaere takiwa, ahakoa no runga i te whenua Karauna whenua Maori ranei, a ka ahei kia utua kia kohia kia tangohia ranei aua reiti ano kaore i whaimana tenei Ture.
(3.)Ki tetahi pukapuka whakatuturu, whakapumau, pukapuka taunga ranei kua whakaputaina e tetahi ropu takiwa i raro i page 6nga ritenga o nga Ture e mana ana inaianei i mua o te ra e mana kore ai ana Ture e tika ana kia utua te katoa, tetahi wahi ranei o nga reiti mo nga whenua Karauna whenua Maori ranei i raro i aua Ture ka whakakorea nei, tetahi wahi, te katoa ranei o aua reiti hei whakaea mo te utunga o tetahi pukapuka whakatuturu, whakapumau ranei, te inatareti te moni hua tuarua ranei e rite ana kia utua; a mehemea i peratia te tikanga ka ahei ano te whakarite te utu te tango ranei aua reiti ano kaore i paahitia tenei Ture.
(4.)E pa atu ki nga whenua Karauna whenua Maori ranei e tika ana kia utu reiti e meatia ana ranei kia kaua e utu reiti, i raro i te mana o tetahi atu Ture e mana ana i te wa e mana ai taua whakakorenga o te Ture.
5.Ahakoa nga tikanga o tenei Ture o tetahi atu Ture ranei, ko nga whenua Maori katoa e takoto ana i roto i nga rohe o tetahi paro taone me tika ano kia utu reiti i raro i nga tikanga o nga Ture e whai-mana ana i ia wa hei whakarite hei utu hei tango reiti ranei i roto i tetahi paro taone.
6.Ko nga reiti e whakaritea ana kia utua e te Kaitiaki o nga Moni o te Koroni mo runga mo nga whenua Karauna i raro i nga tikanga o "Te Ture Reiti i nga Whenua Karauna me nga Whenua Maori, 1882,"—
(1.)Mo te tau e timata ana i te ra tuatahi o Aperira, tau tahi mano waru rau waru tekau ma waru, a e mutu ana taua tau i te toru tekau ma tahi o nga ra o Maihe, tau tahi mano waru rau waru tekau ma iwa, me kaua e hipa ake i te hawhe o nga reiti e whakataua ana e te Komihana Taake Taonga i raro i taua Ture, e tika ana kia utua mo taua tau; a
(2.)Mo te tau e timata ana i te ra tuatahi o Aperira, tau tahi mano waru rau iwa tekau, me kaua e hipa ake i te tahi koata o nga reiti e whakataua peratia ana e tika ana kia utua mo taua tau.
7.Ko nga reiti e puta ana mai i nga whenua Maori i raro i nga tikanga o taua Ture me whakapau ano ki nga rori hei painga mo aua whenua ano. I mua atu o te utunga o nga reiti ki te hunga whai-mana whakahaere takiwa, me matua tuku atu ki te Tumuaki o nga Kaiwea te mapi me te ahua o nga mahi e hiahiatia ana kia mahia, a me whakaae rawa ano e te Kaute Kaunihera e te Rori Poari ranei.