Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

New Zealand: Acts affecting Native Lands, 1886, 1888-91 and 1894-95

Wahi VIII. — Huarahi

Wahi VIII.
Huarahi.

Motuhake.

91.I runga i tetahi whakawakanga take ki tetahi whenua Maori ki tetahi whenua wehewehe ranei ka whakahaua kia roherohea kia whakatakitahitia kia maha nga wahanga e tita ana kia wahi huarahi hei taenga atu ki a wahanga whenua ki ia wahanga whenua e tika ana kia peratia, i runga i te ota o te kooti ko taua ota e ahei ana kia peratia, i runga i te ota o te Kooti.

Ko taua ota e ahei ana kia hanga e te Kooti i te wa i wehewehe ai taua whenua, i runga ranei te tono a tetahi tangata e whai paanga ana he mea tuku atu ki te Kooti ki tetahi kaiwhakawa ranei i tetahi wa i roto i nga tau e rima i muri mai i taua roherohenga.

92.Ko ia wahi whenua kua oti te roherohe i raro i etahi ture whenua Mauri i mua ake nei e ekengia ana e tenei tikanga ara mo nga huarahi motuhake hei taenga atu ki tetahi ki etahi atu ranei wahanga i runga i ta te Kooti ta tetahi kaiwahakawa ranei e pai ai kia meatia he ota pera otiia me puta te tono mo aua ota i roto i nga tau e rua i muri mai o te paahitanga o tenei Ture.

Ko enei ritenga mo nga huarahi motuhake e kore e eke e kore e patu i nga mana o te karauna ki te rahui ki te tango i nga kaupapa mo nga huarihi ki etahi rahuitnga ranei mo nga huarahi e whakaritea ana e te ture, mo te mana ranei hei tango i te kaupapa mo te whakapai i nga huarahi kua oti e te ture te tuku atu ki tetahi tangata ropu tangata ranei

Huarahi mo te Katoa.

93.Ka whaimana te Kawana i nga wa katoa i muri nei ki te tango ki te whakarite mo nga whenua kau oti te karaati ka tau ranei ki raro ki tetahi tiwhikete ranei muri i raro i nga ritenga o tetahi ture kua whakakorea e tenei kua whakakorea ranei e "Te Ture Whenua Maori, 1873," nga tikanga o tenei Ture, era whenua ranei kua tau ki nga Maori i raro i te tiwhikete a te Kooti Whenua Maori i raro ranei nga whakamaharatanga take, ka whaimana te Kawana ki te whakatakoto huanua i runga i aua whenua otiia kaua te wahi katoa o taua whenua e tangohia ra mo taua huarahi mo nga huarahi ranei e nuku atu i te eka kotahi i roto i nga eka e rua tekau. page 29

ka whaimana te Kawana i nga wa katoa i runga i te tuhinga ki te Karauna karaati, tetahi pukapuka take, riiri ranei ki te unu i taua whenua kia kaua e ekengia e taua tikanga tetahi wahi ranei.

94.Engari e kore e ahei kia tangohia i raro i te mana o te tekiona i mua ake nei etahi whenua e kapi ana i tetahi pa, kainga, mahinga kai, whare, maara, uru rakau, mea whakatupu tetahi urupa ranei, whenua whakapaipai ranei haunga ia nga ritenga o "Te Ture Mo Nga Mahi Nunui, 1882," me "Te Ture Mo Nga Mahi Nunui Whakatikatika, 1884."
95.Ka mutu nga mana penei mo nga huarahi mo te katoa i raro i enei ritenga, ara:—
  • (a.) Ki nga whenua kua karatitia i raro i tenei Ture kia mutu nga tau tekau ma rima i muri i te ra i hanga ai taua karaati.
  • (b.) Ka mutu tenei mana te pa ki nga karaati i puta i raro i etahi ture kua whakakahoretia e tenei, ara ko te wa ano e mutu ai taua mana mehemea kahore i whakakorea aua Ture.
96.I te mea ka whakatakotoria ka ruritia ranei e te kaiwea he huanui ma runga ma roto ranei i te whenua Maori, i raro i te whakahau a te Kawana, kei reira ka meingatia taua wahi hei huanui mo te katoa, a ka tau te mana ki a te Kuini.