Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

New Zealand: Acts affecting Native Lands, 1886, 1888-91 and 1894-95

Wahi I. — Whakamaramatanga

Wahi I.
Whakamaramatanga.

1.Ko te Ingoa Poto o tenei Ture ko "Te Ture Kooti Whenua Maori, 1886."
2.Ka timata tenei Ture i te ra tuatahi o Oketopa, tau tahi mano waru rau waru tekau ma ono.
3.Koia nei te whakamaoritanga o nga kupu i raro nei me kaore e wehe ke ana i nga tikanga o tenei Ture, ara,—
  • "Kooti" tona tikanga ko te Kooti i whakaturia i raro i tenei Ture:
  • "Kaiwhakawa Tumuaki" me te "Kaiwhakawa" tona tikanga ko te Tumuaki o nga Kaiwhakawa me te Kaiwhakawa o taua Kooti:
  • "Karauna karaati," e uru ana ano ki tenei kupu nga "tiwhikete take i raro i Te Ture Whakawhiti Whenua."
  • "Maori" tona tikanga he tangata Maori o Niu Tireni tae atu ki nga hawhe-kaihe katoa me o ratou uri e puta ana mai i te taha Maori:page 15
  • "Whenua" tona tikanga he whenua e puritia ana i raro i te Karauna karati he whenua ranei e mau ana i runga i tetahi ota i raro o tenei Ture o etahi Ture ranei kua whakakorea e tenei:
  • He memoriara whai take;
  • He tiwhikete take i raro i Te Ture Tuku Whenua i raro ranei i tetahi Ture e pa ana ki nga whenua Maori;
  • Ki te mea ia kua whakaputaina aua pukapuka take whenua ki nga Maori:
  • "Whenua Maori" tona tikanga ko nga whenua i roto i te koroni e mau ana ki nga Maori i raro i a ratou tikanga me a ratou ritenga Maori ano, haunga ia te Take riwihi ko tona tikanga nei he whenua kua whakatuturutia te take e te Kooti hui atu ki nga rahui Maori:
  • "Poraka whenua" tona tikanga he poraka kotahi i roto i nga poraka maha e ahei te wehewehe he whenua Maori ranei e wehewehea ana i raro i tenei Ture;
  • "Hunga hoko," ara ko nga tangata kua tukua kia ratou tetahi o nga poraka i runga i te wehewehenga:
  • "Herititemate" ara he whenua kua karaatitia e te Karauna ki etahi Maori a e mau ana ia ratou:
  • "Hiri" tona tikanga he mea hiri ki te hiri o te Kooti.
4.Ko te take ki tetahi whenua, ki tetahi wahi whenua ranei ka kiia kua kimihia ina,—
(a.)Mutu te whakawa i kore ai te take Maori, ite otinga ranei o te wehewehe, te pahuretanga o te wa e puta ai he tono whakawa tuarua;
(b.)Kua whakakorea katoatia nga tono whakawa tuarua;
(c.)Kua tukuna tetahi whakataunga i runga i tetahi whakawakanga tuarua.