Whanganui Block, Whanganui District.
Na ko te utunga wakamutunga tenei i wakaritea e te Peina i te tau kotahi nei mano e waru rau e wa tekau ma wa (1844) i taua komititanga ki nga tangata o Wanganui mo te wenua i karangatia e ia mo nga Pakeha Rangatira o te Wakaminenga o Nui Tireni i wakaritea hoki e ia hei apititanga mo nga utu i wakaritea e Wairaweke e te rangatira o taua Wakamiuenga e noho nei i Poneke a i hoatu nei hoki e Tiraweke ki etahi o nga Rangatira o Wanganui i te tau kotahi mano e waru rau e wa tekau (1840).
Ka timata i te ngutuawa o Mowhanau ka haere atu ki te pou i tiaia e te Wiriti ki te taha wakatonga o Mowhanau a ka wakawiti atu i taua awa ka haere tika tonu atu ki uta ki Wataroa ki Matakitaki ka witi i te awa i Pungawakatere ka haere atu ki Otareu ka wakawiti atu i Katiaka ka haere. atu ki Otahakino a tika tonu atu i reira ka wakawiti i te awa o Kai Iwi a tutuki noa ki te mutunga o te ruritanga i Otawa i kotia e te Waiti e Tiki ratou tahi ko Takarangi me etahi atu o nga tangata Maori o Tunuhaere. Ka timata i Otawa ka haere tonu i te ruri o te Waiti a ra waenga i nga motu ngahere e huaina nei ko Tutirara ko Tautawai a tae noa ki te kahikatea e huaina nei ko "Kiwi" a tika tonu atu i reira ki te awa o Wanganui i raro tata iho i te Pa o Tunuhaere ka wakawiti atu i reira ki te pou tuatahi o te wahi kua wakatapua nei mo matou kua oti nei te ruri e te Waiti i Kaiwaiki ka haere tika tonu atu i reira ki te hiwi o te maunga haere tonu atu i runga i taua hiwi ki Waikupa ki te rohe wakatonga i kotia e te Wirihi e te kai ruri i te aroaro o te Makarini o Aperahama o te Munu me nga tangata Maori o Wangaehu i haere tahi nei ratou tika tonu atu i taua ruri ki Wakaoao ki Pukepapa ki Pukepoto ki Pirihira a tutuki rawa atu ki te Moana.
A ko te wenua katoa e takoto ana i roto i enei rohe haunga ano nga wahi i wakatapua i te tuhinga i roto i tenei pukapuka mo matou kua oti nei i a matou te tangi te mihi te poroporoake te tuku tonu atu ma te Pakeha me nga awa me nga wai me nga rakau me nga aha noa iho o taua wenua.
Heoi ko te wakamutunga rawatanga tenei o nga wahi e wakatapua mo matou i roto page 240i te rohe mo te Pakeha. A ko aua wahi e wakaae ana hoki a te Makarini mo te Kawana o tenei motu kia waiho hei wenua pumau iho mo maton mo a matou tamariki me o matou uri i muri iho i a matou ake tonu atu.
A e wakaae ana hoki matou kia kaua e hokona aua wahi ki te Pakeha kia wakaae mai ra ano te Kawana o tenei motu. A e wakaae ana hoki matou kia waiho tonu mo te Kawana o tenei motu mo matou hoki te wakaaro mo nga ara ruri nui e wakaaetia amua e te Kawana kia waiho hei ara ruri mo matou mo nga Pakeha ki roto i nga rohe kua oti nei te wakatapu tonu mo matou. A no te mea kua wiriwiria e matou i runga i te wakaaetanga o Haimona nga wahi kua oti nei te tuhituhi i nga wahi i paingia e matou e wakaae ana matou kia wakahokia ki a te Makarini mo te Kawana nga wahi i wakatapua mo matou e Wairaweke raua ko te Peina.
A mo to matou wakaaetanga pono rawa ki nga tikanga katoa i roto i tenei pukapuka tuku wenua kua panuitia mai nei e te Makarini ki a matou ka tuhia o matou ingoa me o matou tohu.
A mo te whakaaetangai hoki o te Makarini mo te Kawana ki nga tikanga katoa i roto i tenei pukapuka ka tuhia hoki te ingoa o te Makarini.
Donald McLean,
Inspector of Police.
Witness to the signature of Donald McLean—
William B. Baker.
Jno. Medland.
Rihiona.
Hori Kingi te Anana x his mark.
Te Mawae x his mark.
Te
Rangirunga x his mark.
E Toa x his mark.
Harawira x his mark.
Rihimona x his mark.
Hoani Wiremu Hipango.
Kawana Paipai x his
mark.
Iharaira x his mark.
Wiremu Kingi Rangitauira x his mark.
Nikorima x his mark.
Miti Kingi x his mark.
Aweauru x her mark (wife
of Miti kingi).
Hoani Rawenata x his mark.
Aperaniko x his
mark.
Paraone x his mark.
Te Penaha x his mark.
Ihinuku x his
mark.
Tiroonga x her mark.
Riwai x his mark.
Hakaraia x his
mark.
Himiona x his mark.
Hone x his mark.
Nikorima Motukawa x
his mark.
Onehimu x his mark.
Te Waka Tarewa x his mark.
Paora
Mare x his mark.
Reupena.
Wiremu Katene x his mark.
Te Manihere
x his mark.
Horomona x his mark.
Raniera x his mark.
Turau x
his mark.
Takarangi x his mark.
Hoani Rupe x his mark.
A
perahama x his mark.
Paora Meto x his mark.
Paora te Piau x his
mark.
Te Matoha x his mark.
Te Haruru x his mark.
Ani Pikao x
her mark.
Rahapa Taroa x her mark.
Tarete Aritapu x her mark.
Nga ringa x his mark.
Epiha Patapa.
Ko Pota.
Epiha te
Aokorini.
Ko Matou.
Ko te Ito x his mark.
Manihere te Ure x his
mark.
Titi Renata.
Ko Hare Rakena.
Moana.
Hare te Oko x
his mark.
Hami te Karoro.
Haromi Pehituroa.
Tahana Hiko.
Te Mutumutu x his mark.
Ngapara x his mark.
Tamehana.
Hamarama
x his mark.
Reihana.
Mo te Mamaku.
Ko te tohu x o
Hamarama.
Mo te Potatau.
Ko te tohu x o Reihana.
Nga Tapapa x
his mark.
Mauahi x his mark.
Hori Pokiha x his mark.
Paramena x
his mark.
Anaha x his mark.
Hori Karaka.
Weretone Maketu.
Hoani te Wetu x his mark.
Tamati Wiremu x his mark.
Aramoa x his
mark.
Petuha x his mark.
IhakaWaramoho x his mark.
Nahona x his
mark.
Anaru x his mark.
Aperahama Tipae x his mark.
Te Munu x his mark.
Rihiona.
Nga kai titiro ki enei tuhinga ingoa, 26th May, 1848—
H. C. Balneavis, Lt. 58th Regt.
John Cameron, Settler.
George
Rees, J.P.
William B. Baker.
Thos. Skinner.
Jno. Medland.
Te Herepu x his mark.
Taratiu x his mark.
Hoani Tutepu x his
mark.
Tarete Turoa x her mark.
Aminarapa Te Koru x his mark.
Matene te Ngauhe x his mark.
Hoani Ngapuhi x his mark.
Makari te
Kapakou x his mark.
Erihapeti Tira x her mark.
Wikitoria Tumua x her
mark.
Ropiha te Moku x his mark.
Hori, a young child of Te Anana's,
ly request of his father.
Hapurona Ngarangi x his mark.
Tarakihi x
her mark.
Aoina x her mark.
Mitirini x her mark.
Nga Iro, a boy
of Rangirunga's nine years of age, x his mark.
Te Wakawai x his
mark.
Rauri te Rarawe x his mark.
Pehira Rehua's son of the
Ngatiruake, a boy of 7 years old, x his mark.
Amaona Tahaiai x his
mark.
Te Teira Huirua x his mark.
Te Wiki Matatekama x his
mark.
Noa Nehe x his mark.
Panapa Tukai x his mark.
Hoepa
Wakaruku x his mark.
Te Peina x his mark.
Taiaroa x his mark.
Anuera te Ro x his mark.
Aropeta te Munu x his mark.
Wikitoria, wife
of Te Munu x her mark.
Horima te Ururewa x his mark.
Heremaia te
Taki x his mark.
Ropa ko Tete x his mark.
To Matau x his mark.
Hamuera Poto x his mark.
Heremaia Torangi x his mark.
Iharaira
Matiti x his mark.
Herewini te Ohirikau x his mark.
Hapimirike Tawa
x his mark.
Karipa te Hare x his mark.
Makuru, sister of Hapimirike,
x her mark.
Hipera Kamuone x his mark.
Hikonaiaha x his mark.
Takirihau x his mark.
Te Uru x her mark.
Paran x his mark.
Wiremu Kupe x his mark.
Te Wepu x his mark.
Reweti Ngatiti x his
mark.
Tapukaha x his mark.
Te Mauihere Ngatokorua x his mark.
Honi Meihana x his mark.
Te A huru x his mark.
Hoiwaka Panapa x his
mark.
Wikirini x his mark.
Ko Riho te Rehe x his mark.
Hanania
te Kakahi x his mark.
Poharaina te Ratua x his mark.
Arata te Ihoka
x her mark.
Reihana te Rekuku x his mark.
Rakapa Ngahau x her
mark.
Anakerehi Kaira x her mark.
Ko Hehi te Kume x his mark.
Ripete Te Kauiau x her mark.
Te Hemara te Kapuereakina x his mark.
Hanipatene Hurataiore x her mark.
Maka Taiapiti x his mark.
Pirimona
Tutauria x his mark.
Mirika Tamairangi x her mark.
Piripi Puti x his
mark.
Ko Meri Waikiau x her mark.
Hone Kingi Tangiwarau x his
mark.
Honi te Auhoki x his mark.
Nikora Rakeaurangi x his mark.
Riiho Witi x his mark.
Ihakara te Kuroro x his mark.
Wiremu Tumahuki
x his mark.
Ihari Te Wiwini x his mark.
Reihana Taki x his
mark.
Te Hapimana Koinake x his mark.
Natanaira Ngawai x his
mark.
Onepumipi te Matuiutu x his mark.
Mita Tutahiriranga x his
mark.
Te Maniera Kote Huru x his mark.
Patoromu Te Rangiuriura x his
mark.
Toimona Taimame x his mark.
Henare te Wata x his mark.
Patoropa te Rou x his mark.
Te Rapihona Parawai x his mark.
Matai x
his mark.
Timoti to Hi x his mark.
Nehora te Ikapono x his
mark.
Tokona x his mark.
Hapurona Homai x his mark.
Waitokia x
his mark.
Akiaha x his mark.
Te Meihana Terama x his mark.
Te
Raipoha te Waiho x his mark.
Matuara te Awakaramu x his mark.
Imaira
Ko Paha x his mark.
Rangitauira (of Tunuhaere) x his mark.
Himiona
Maramara x his mark.
Te Ripohau (wife of Akiaha) x her mark.
Hiriapiti x her mark.
Ko Meri Mariu x her mark.
Kotui x his
mark.
Makaeara x his mark.
Te Opuatea x her mark.
Ko Kaure x
her mark.
Nga Kai Titiro ki enei tuhinga ingoa, 27th May, 1848—
H. C. Balneavis, Lieut. 58th Regiment.
Jno. Medland.
Rangitauira's four sons—
1. | E Ngu x his mark. |
2. | Te Kahu x his mark. |
3. | Wakatere x his mark. |
4. | Te Ao x his mark. |
Nga Kai Titiro ki enei tuhinga ingoa 27th May, 1848—
Jno. Medland.
Hami to Ke x his mark.
Potahi x his mark.
Pahaua Rumua x his
mark.
Raka x his mark.
Penita x his mark.
Kawana Moraro x his
mark.
Horopapera x his mark.
Taituha Wakarari x his mark.
Porana x his mark.
Koro x his mark.
Nga Kai Titiro ki enei tuhinga ingoa, 29th May, 1848—
H. C. Balneavis, Lieut. 58th Regt.
George Rees, J.P.
Charles
Wood, D.A.C.G.
Jno. Medland.
Aramona Te Upokouru x his mark.