Kōhurutanga o Tāmaiharanui
Ko te take i kōhurutia ai a Tāmaiharanui e Te Rauparaha no te
kōhurutanga o ōna irāmutu ki Kaiapoi i runga i te tono a Tāmaiharanui kia toro
atu a Te Pehi rātou ko ētahi o Ngāti Toa ki roto ki te pā. Mo Te Rauparaha i
tūpato rawa, ā, kihai ia i toro ki te pā. Ehara i a Tāmaiharanui ake i kōhuru i
a Ngāti Toa me nga irāmutu o Te Rauparaha.
Ko nga kōrero e whai ake nei na Atanatiu Mairangi. I mea ia:-
I te tau 1830 ka tū mai te kaipuke o Kāpene Tuari
[247]
ki Kapiti. Ka mea a
Te Rauparaha kia tonoa e ia taua kaipuke hei ara mōna ki
Hakaroa
[248], ki te patu i a Tāmaiharanui. Ko Te Kaora
[249] tētahi
Pākehā o runga i taua kaipuke, he taitamariki i noho ki Pēwhairangi i mua atu,
kua mōhio ki te reo Maori; ko ia te kaiwhakapākehā i nga kupu a
Te Rauparaha ki
a Kāpene Tuari. Ka rere te kaipuke, ka tae ki Te Hakaroa, ka tonoa atu nga
Pākehā ki te tiki i a Tāmaiharanui. Te taenga atu o nga Pākehā, kihai rawa i
kōrero ki a Tāmaiharanui he Maori kei runga i taua kaipuke. Te taenga mai o
Tāmaiharanui ki te kaipuke, heke tonu ki te kāpene, rātou ko tana wāhine me tana
tamāhine. Kihai a Tāmaiharanui i whai meneti ki te kāpene, ka puta atu a Te
Rauparaha. Ka mea atu a
Te Rauparaha ki a Tāmaiharanui, 'tēnei o kai kei roto i
te hooru
[250] o te kaipuke nei e noho ana; tikina ake, patua hei kai
māu.' Ka mea mai a Tāmaiharanui ki a Te Rauaparaha, 'Maringa nui
[251]
ahau kia hopu ake i a Te Pehi hei utu mōku, kei mate kau a Panewhai rāua ko Te
Paewhiti
[252], kaore he taki.'
I a
Te Rauparaha e kōrero ana i ēnei kupu ki a Tāmaiharanui,
kihai nga hoa o
Te Rauparaha i puta ki te teki
[253] o te kaipuke, he
whakaaro kei kitea mai e nga tāngata o uta. Notemea ka ahiahi pō, kātahi ka puta
ki runga i te teki o te kaipuke, ka eke hoki ki nga poti, ka haere ki uta. Kihai
nga tāngata o taua takiwā i mōhio ko te whakaariki
[254] tēnei. Whakaeke
kau ana te taua ki nga pā. E rua nga pā i horo i taua pō, ko Wainui tētahi, ko
Onawe tētahi, he nui nga tāngata i mate, kihai hoki tētehi tangata i tukua kia
whakaora i tētehi tangata hei pononga māna; ko nga tāngata katoa i tūpono mai,
ka patua.
Ka hoki mai taua iwi, me to rātou kaipuke ka riro ora mai a
Tāmaiharanui
[255] rāua ko tana wāhine. Ko ta rāua tamāhine i kōhurutia e
rāua i runga i te kaipuke i te pō. Te taenga mai ki Kapiti, ka hoatu a
Tāmaiharanui e
Te Rauparaha ki te wāhine a Te Pehi, rāua tahi ko
page 176
tana wāhine. I whakamatea ki Waitohu i Otaki.
Atanatiu Kairangi
Te Pīpīwharauroa nama 176, Maehe 1913. Whārangi 4 ki te 8.
He whakamārama: Ko tēnei tuhinga he mea whakapoto na
Reweti Kohere. Ara atu te roanga o tēnei kōrero kei roto o Te Pīpīwharauroa, ā
ko te ingoa ake o tēnei kōrero ko Kaiapoi, engari na Reweti i hoatu ko tēnei hei
ingoa, Te Kōhurutanga o Tāmaiharanui.—Nga Etita
[247]Kāpene Tuari: Captain Stewart. He ingoa nōna a Stewart Island
arā a Rakiura.
[248]Hakaroa: E kii nei i ēnei rā ko Akaroa.
[249](No corresponding reference)
[250] Hooru: Ki te Pākehā he hold ko te rai o te kaipuke.
[251]Maringa nui arā waimarie.
[252]Paewhiti: Ko Paewhiti, he rangatira no Ngaitahu i patua e Te
Rauparaha ki Kaikoura.
[253]Teki: Ki te Pākehā he deck.
[254]Whakaariki arā he taua. Ina kitea atu he taua ko te whakaoho
tēnei i te pā, 'he whakaariki, he whakaariki.'
[255]Tāmaiharanui: He rangatira no Kaitahu.