Nga Manaaki a Te Arawa i nga Manuhiri Tūārangi

Ehara ināianei i whakawāhia ai nga marae o Te Arawa hei marae manaakitanga i nga ope tūārangi e haere ana mai ki ēnei motu. He ope kīngi te ope, he ope piriniha te ope, he tohunga rānei, he kāwanatanga rānei, he toa rānei no nga pakanga, he āpiha rānei no nga ope manuao o tawhiti. Ka tūria e Te Arawa ōna marae, ka manaakitia te paerangi ki nga manaaki i rangatira ai te Maori. He wā i āwhinatia rātou i ērā atu iwi o te motu, he wā takitahi nei; he wā ko ia anake anō ki runga page 31 i ōna marae tū ai, kōrero ai, pūkana ai. Ka huri nga ope, ka waiho iho i nga mihi ki a Te Arawa, mo te Iwi Maori katoa, ka whiwhi tahi ērā atu waka i te ingoa pai.

Kei te taha o Te Arawa ko ōna moana whakapaipai, ko nga waiariki. E whitu anō nga haora e rere mai ai te tereina i ākarana ka tae mai ki Rotorua, e takoto ana ōna moana, e hū ana nga wai, e tū atu ana a Te Arawa i ōna marae. Otirā na te tangata tuhituhi kōrero ki nga nūpepa o ākarana, i haere mai i te taha o nga ope, o nga manuao, nāna i whakamahara ki nga Pākehā o ākarana, kei o rātou taha tonu nga mea tino whakamīharo o ēnei moutere, nga mea tino rangona ki te ao, nga waiariki, nga moana, te iwi Maori poka kē te āhua i ērā atu iwi Maori o te ao. Na, kei te titiro hou te iwi Pākehā i tēnei wā ki Rotorua, o te iwi tawhito nōna te papatipu, i tino pai rawa ai.

E koro Taupopoki, kia ora tonu koe, koutou ko o tamariki, ko o mokopuna, na koutou na i whakanui tātau i te aroaro o nga iwi nui o te ao. Tērā e whai hua ēnei manaaki a koutou. He aha hoki a te Pākehā ana manaaki, kei tōna āhua anō. Ko au ia he mahana rawa, whāia ka haria atu ki runga tonu i ou waka tipua takatū ai, tērā rā e ngoto ki te manawa, hei mānakanaka i roto i nga tau maha. Ma te ope nūpepa rā e pānui ki te ao te tū rangatira o te iwi Maori ahakoa nōu anake taua taha rā, te whakamīharo o te rarapa o te poi ahakoa na āu mokopuna anake ia i whiu. Te wana o te haka, ahakoa ko āu tamariki anake i takahi. Ka pai kia mōhio ai o tātou hoa Pākehā i konei tata nei, kei te kitea mai anō te iwi Maori e tawhiti.

Na Apirana T Ngata, MA, M.P., D. Lit.

Te Toa Takitini nama 50, Hepetema 1925. Whārangi 300.