Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Ripoata a nga Komihana i Whakaturia hei Whiriwhiri i nga Putake e pa ana ki nga Ture Whenua Maori.

Tiiti Tiaki Maori

Tiiti Tiaki Maori.

He maha nga kitenga a nga Tiati o te Kooti Whenua Maori i nga raruraru i runga i te wehenga o nga whenua ki ia tangata. He maha hoki nga meatanga a nga Maori ki te whakakore i nga tini take a nga Maori whai take i runga i nga tiiti i hanga i te runga i te huarahi tiaki Inahoki i te mea e riro mai ana nga pukapuka tuku i etahi tangata tokomaha e whai take ana, haunga ia te katoa hanga ana nga kirimene e ahei ai te toenga o nga Maori te tuku i o ratou hea ki te kaihoko, kia ahei ai te tino whakaoti atu i te take o te whenua ki aia, i runga ano ia i enei tikanga me haina atu ano e te kaihoko nga paanga o nga tangata ki te whenua i tuku mai ra i o ratou paanga me o ratou paanga me o ratou take ara i muri iho o te tino otinga o nga take o te whenua ki aia. Akuanei i runga i etahi whakahaerenga pera, ara i te mea ehara i te kirimene tuhituhiti te kirimene kia whakahokia mai ano nga page 10paanga o nga tangata kahore e whakaae te Kawanatanga me nga Pakeha ki te haina atu ano ki aua tangata.

Ki te whakaaro o te Kooti Whenua Maori kahore e ahei nga Maori whai take i raro o te Ture o te tau 1873 ki te tuku i o ratou whenua i runga i te huarahi tiaki i muri iho o te rehitanga. I whakamana ano hoki taua whakaaro a te Kooti Whenua Maori e te Hupirimi Kooti i runga i te keehi o Pouawa. Na te whakataunga hoki i runga i tenei keehi i hanga mai ai te Kamupani Whakanohonoho Whenua o Niu Tireni, a i hanga mai kia ahei ai te whakahaere tikanga e ahei ai nga Maori te hoko te riihi i o ratou whenua. Erangi i mua o te tukunga mai i te rarangi ingoa me te rehitatanga i whakaae te Kooti a he mea ano i kiia mai ki nga Maori kia torutoru nei nga ingoa o nga tangata e whakaurua ki te karati ki etahi poraka whenua kia tere ai te whakahaere o nga tikanga ki aua whenua. E rua nga tu keehi penei i korerotia ki te aroaro o nga Komihana ara ko te Mangatu No. 1 Poraka ko tona rahi 100,000 eka i Papati Pei; me te Ngaire Poraka e tata ana ki Stratford i Taranaki a whakataua ana aua whenua e te Kooti he whenua no nga rangatira tokorua anake. I kiia ano hoki tera atu etahi keehi penei. Na i runga i enei tu keehi e whakaaro ana nga Komihana me whai mana te Poari Whenua Maori kua whakahuatia nei i konei ki te tuhatuha i nga hua katoa, e puta mai ana i runga i aua whenua ki waenga i nga tangata katoa e whai take ana e whai take ranei a muri ake nei, me ata whiriwhiri ano ia nga tangata tika hei tango i aua hua, a i runga i nga whakahaerenga katoa kia pera ano te whakahaere o nga tikanga ki nga tangata e whai take ana erangi kahore i whakaurua o ratou ingoa, nga ingoa ranei o era i tu ai ratou hei riiwhi ki te rarangi ingoa o nga tangata whai take.