.jpg)
Ripoata a nga Komihana i Whakaturia hei Whiriwhiri i nga Putake e pa ana ki nga Ture Whenua Maori.
Te Kooti Whenua Maori
Te Kooti Whenua Maori.
He maha nga tangata kaikorero i whaki mai i te iti haere o te mana o te Kooti Whenua Maori. Kei te roa rawa atu te wa inaianei i o mua wa e pau ana mo te whakawa i te keehi kotahi. A kua neke rawa ake nga utu mo te whakawakanga inaianei i o mua utu, kei te huhua noa atu hoki nga hikitanga me nga nukuhanga o te Kooti me te nui ano o te raruraru. Kua nui haere hoki nga tono whakawa tuarua. A kua kore haere nga tikanga i roto i te Kooti e ki ai he Kooti Whenua Maori a kua tino Kooti Pakeha—e ai te ki a Hone Peete, " ko te ingoa anake e page 7
toe nei." Kua tipu mai i roto i taua Kooti nga huarahi kimi i nga take teka e mate ai nga tino tangata whai take ki nga whenua me te riro o o ratou whenua i nga tangata o to ratou iwi ano e kimi ra i aua mahi hianga. Kua mutu te haere a te Kooti ki runga i nga whenua titiro ai kahore hoki e tuku whakaaro atu e whakatakoto tikanga ranei ki nga Maori e noho pai ana i o ratou kainga. Ko tetahi ko te nui o nga utu e tonoa ana mo nga whakawakanga o nga whenua o ko nga Maori kahore e ahei te utu i aua utu kahore e whakaaetia a ratou tono whakawa tuarua heoi ko tona tukunga iho ko te matakitaki atu ki o ratou whenua e tukuna atu ana ki te hunga kahore rawa o ratou take kahore hoki e tuturu ana nga whakataunga. Ahakoa kua maha nga tau e noho ana nga tangata ki runga i te whenua kua tukuna he tiwhikete, he karauna karati ranei he pukapuka tuku ranei ka ahei ano te whakaara tetahi whakawa mo taua whenua e nohia ra e aua tangata a he mea ano ka hinga aua tangata a panaia ake me te mate i runga i te huhua o nga huarahi e kimihia ana hei whakahinga i aua tangata i whakataua ai aua whenua i runga hoki i nga ture me nga whakarereketanga o te ture. A no te mea kua oati hoki mehemea i hiahia te Paremete kia tipu tetahi raruraru nui ki runga i nga take whenua Maori kua kore e pai ake te tino mananga o taua raruraru i enei raruraru kua tipu ake nei. Kia kore enei korero e putu mai i te mahia nei. Ko nga roia kua oati mai ki te tika o enei korero ki nga Komihana ko te Witika raua ko Rahera, Ko Hekete me te Retimana, ko te Kupa, ko Tuwha, ko Taratoa, ko H. D. Pere, ko te Hapimana, ko E. Pere, ko te wirihana me Katarira, ko Karaera me te Makarini, ko Teinapere me te Rikena, ko Hiitikoti Wiremu, ko Oriwa Hamuera, ko Hawata, me Ta Rapata Taute.
| (a.) | Nga whakaroa. |
| (b.) | Nga, utu me nga tiuti. |
| (c.) | Nga tono kia haere mai nga tangata whai take i nga kainga tawhiti a poharatia iho me te tahuri ki nga mahi whakarihariha, me te korero tito, me nga he, me nga tono teka, me nga mate me te pau o nga moni. |
| (d.) | Nga whakawa tuarua me nga tono arai ki te Hupirimi Kooti. |
| (e.) | Ko te mahi a nga hunga e uru ana ki nga tautohe whakatu Kawanatanga, me nga Kawanatanga ano, me era atu tikanga e whakahaerea ana hei whakaparori ke i nga whakataunga. |
| (f.) | Ko te haerare tonu o nga Tiati. |
| (g.) | Te nui o nga utu o nga ruri ara mo nga wehewehenga. |
| (h.) | Ko te kore kahore e pumau nga take i muri o te whakawakanga. |