Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Reports of the Native Affairs Committee, 1880.

[Translation.] — No. 149 of1880.—Pukapuka-inoi a Nui Hare me etahi atu e 57

[Translation.]
No. 149 of1880.—Pukapuka-inoi a Nui Hare me etahi atu e 57.

E Ki ana nga Kai-pitihana no te hapu ratou o Ngatihere, a, ko tetahi wahi no te hapu o Ngatitupato; no te tau 1876 ka whakaritea te ruri o te Poraka o Tapuwae, Hokianga; no te tau 1878 ka tohe a Te Pirihi. Komihana Hoko Whenua, kia hoko nga Kai-pitihana i to ratou whenua ki te Kawanatanga, kaore ratou i whakaae; na ahakoa to ratou kore whakaae utua ana e Te Pirihi £100 ki tetahi taurekareka ko Wiremu Puriri mo runga i taua whenua, a, i te mea hoki kaore ano nei kia whakataua te take o taua whenua e te Kooti ki taua Puriri; I tae ano nga Kai-pitihana ki te whakahe i te whakawakanga, kihai i whakarononga ta ratou kupu; I whakataua te hawhe o te poraka ki nga Kai-pitihana, engari i puta te kupu whakatupato a nga Kai-pitihana ki nga kai-whakahaere a te Kawanatanga, kia kaua e utu moni ki nga kai-tono o taua whenua kia taea ra ano e ratou te whakawa tuarua; na ahakoa tera kupu a ratou utua ana e £500 ki etahi taugata ke noa atu. I roto i nga marama e torn i muri iho o te whakawanga ka tono ratou ki te Tumuaki, ki a Te Penetana, i Akarana kia whakawa tuaruatia taua whenua, whakaaetia na no tenei tau ka tu he whakawa tuarua engari ko te kai-whakawa ano o te Kooti tuatahi te Kai-whakawa, ko Te Moanaroa; Heoti ano ta Te Moanaroa i tono atu kia hoatu e ratou nga ingoa mo roto i te Karauna karaati, kaore ratou i whakaae, ahakoa he maha nga kiinga atu a Te Moanaroa me kore e boatu e ratou nga ingoa ka whakakorea e ia a ratou kereme. I muri iho o tena kua kore ratou e whakaae kia tukuna te ruri.

E inoi ana ratou kia tu he whakawa tuarua, a me Kai-whakawa hou, ki te kore me whakarite tetahi atu huarahi e ora ai ratou.

Kua whakabaua ahau kia ki penei:—

Ko te whenua e korerotia nei i whakahaerea tikatia ano e te Kooti; i puta ano ki nga Kai-pitihana ta ratou wahi o te whenua e 3,147 eka; i puta ki tetahi taha e 3,147; a i puta ki a raua tahi tetahi rahui e 2,080 eka. He ahakoa kua whakahaua te Kawanatanga kia whiriwhiria wawetia taua mate o nga Maori, a, ka whakaputa he ora ki a ratou mehemea e whai take ana kia peratia.

28 Akuhata, 1880.