Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paremete: 1896-1899

Komiti Mo Nga Moni

Komiti Mo Nga Moni.

No tenei ra ka tahuri te Whare ki te whakaotioti i nga mahi a te Komiti mo nga moni hei whakahaere i nga mahi Kawanatanga mo te tau e haere nei.

Ka roa te Komiti o te Whare e mahi ana ka tae ki te moni £1,000, e meatia ana kia pootitia hei whakatu i tetahi kohatu mo Ta Hori Kerei, hei tohu whakamaharatanga mo nga mahi nunui a taua tangata i mahi ai mo nga iwi o Niu Tireni.

Te Arena (Mr. J. Allen, mema mo Bruce).—Ka tu ake au ki te motini kia patua atu taua moni, "£1,000 e meatia nei kia pootitia hei wbakatu kohatu mo Ta Hori Kerei." Te take i penei ai takn, kua takoto nga pukapuka kohikohi moni mo taua mea ki te aroaro o te iwi katoa, a i te mea kua ngakaukoretia e te iwi taua kohikohi moni, he aha te take i tonoa ai i naianei kia hoatu etahi o nga Moni a te Koroni hei whakaara i taua kohatu.

Te Hetana (Right Hon. Mr. Seddon, Pirimia).—He tu ake taku ki te mea atu ki te mema honore nana te motini, kia unuhia atu tana motini. Ko te hiahia o te Kawanatanga me whakaara he kohatu mo Ta Hori Kerei ki Niu Tireni. Kua tonoa te iwi o konei kia kohikohi moni mo taua mea a £100 tonu te moni i kohikohia. Engari te iwi o Akarana, kua eke tana moni i kohikohi ai ki te £400. He pai ki au kia pera hoki te rahi o te moni e kohikohia e nga iwi o Poneke. Kei te whakaarahia e te iwi o Ingarangi tetahi kohatu mo Ta Hori Kerei ki reira, a he tika kia pera hoki tenei koroni hei whakamahara tonu i nga iwi o konei ki nga mahi nunui a taua tangata i mahi ai mo enei Motu.

He maha nga mema i whai-korero i muri i te Pirimia, he tautoko ta etahi he turaki ta etahi, a ka tae ki a—

Wi Pere (mema Maori mo te Tai Kawhiti).—Ki taku mahara e tino tika ana kia whakaarahia e tatou he tohu whakamaharatanga mo Ta Hori Kerei. Me i kaua a Ta Hori Kerei e kore a Niu Tireni e riro i nga Pakeha i enei ra Na Ta Hori Kerei ano hoki i whiwhi ai te Ingarihi i Keepa Kuruhopa; a me i ora tonu ia, me i whakaritea ana mahara, e kore e ara tenei whawhai e riri mai nei i naianei te Ingarihi raua ko te Poa. Ki takn whakaaro ko Ta Tanara Makarini ano tetahi tangata e tika ana kia whakaturia he kohatu hei tohu mona. Hetangata tena i kaha rawa ki te hanga painga mo nga iwi Maori o te koroni puta noa, nana i whakatakoto nga tikanga i tau ai te rangimarie ki runga ki te iwi Maori. Ko wai koia o tatou tangata i roto i enei ra e taea te whakarite atu ki a Ta Hori Kerei raua ko Ta Tanara Makarini e tika ai te wbakatu pou kohatu hei tohu whakamaharatanga mo ratou? Ko Ta Hori Kerei kei te urupa o nga tangata ingoa nunui o Ingarangi e takoto ana. E whakaatu ana tena i te whakaaro a nga tangata o Ingarangi mona, a ko tena hei whakaatu i te he o te mahi a nga mema Pakeha e whakahe nei ki tenei korero kia whakaturia he pou kohatu hei tohu mona. Me i kore te kaha rawa o te whakahonore o nga Pakeha o Ingarangi ki a Ta Hori Kerei e kore ia e takoto ki te wahi e takoto mai nei ia, ara, ki te urupa o nga tangata nunui o Ingarangi; a i te mea kua puta tena whakahonoretanga a Ingarangi mona, ma nga Pakeha koia o Niu Tireni e whakaiti tona ingoa? Kaore rawa atu ahau e mohio ana ki te take i kaha ai tetahi mema kotahi o tenei Whare ki te whakahe i te whakaaro e mea ne page 96me whakatu he pou kohatu ki Niu Tireni hei tohu mo Ta Hori Kerei.

Ka mutu ta Wi Pere ka haere tonu te korero, te mutunga iho tukuna ana ki te pooti.

Kola tenei e whai ake nei te rarangi o te pooti: ara, ko te hunga i te "Ae" e mea ana kia kaua he kohatu e whakaarahia mo Ta Hori Kerei, a ko te hunga i te "No" e mea ana me whakaae te £1,000 kia ai ai he moni hei whakatu i taua kohatu.

I te Ae, 16.

  • Brown
  • Carson
  • Herries
  • Lang
  • Lethbridge
  • Lewis
  • McLean
  • Monk
  • Moore
  • Pirani
  • Rawlins
  • Tanner
  • Thompson, R.
  • Thomson, J. W.
  • Kai-tatau.
  • Allen, J.
  • Duthie.

I te No, 31.

  • Allen, E. G.
  • Cadman
  • Carncross
  • Crowther
  • Duncan
  • Fisher
  • Fraser
  • Graham
  • Hall-Jones
  • Heke
  • Holland
  • Houston
  • Joyce
  • Kaihau
  • Lawry
  • McKenzie, R.
  • McNab
  • Massey
  • Montgomery
  • O'Meara
  • O'Regan
  • Parata
  • Pere
  • Rolleston
  • Seddon
  • Sligo
  • Stevens
  • Steward
  • Wilson.
  • Kai-tatau.
  • McGowan
  • Mills.

Nga Pea.

  • Tautoko.
  • Buchanan
  • Hunter
  • Kelly
  • McGuire
  • Russell
  • Taylor
  • Wason
  • Wright.
  • Turaki.
  • Meredith
  • Gilfedder
  • Millar
  • Ward
  • Carroll
  • Field
  • Morrison
  • Smith.