.gif)
Nga Korero Paremete: 1896-1899
Turei, te 5 o Hurae, 1898
Turei, te 5 o Hurae, 1898.
No te hawhe-paahi i te rua karaka ka noho te Tumuaki ki runga ki tona nohoanga.
Ka karakia te Whare.
Ka panuitia tuatahitia, tuaruatia, etahi Pire.
Whai-Korero A Te Whare Ki Te Kawana.
Te Tumuaki (Mr. Speaker).—Ka tu ahau ki te whakaatu
ki a koutou, kua page 15
tae ahau me etahi o nga mama
honore o tenei Whare ki te hari atu i a tatou kupu i
whakatau ai hei utu atu mo te whaikorero a te Kawana i
whakapuaki ai ki nga Whare e rua i te whakatuwheratanga o te
Paremete, a pai ana te Kawana ki te whakaputa mai i enei
kupu:—
"E TE Tumuaki, me nga Rangatira o te Whare o Raro,—
"E whakawhetai atu ana ahau ki a koutou mo ta koutou Whai-korero i tuku mai ai ki an, me ta koutou whakaatu mai hoki tera e ata whiriwhiria e koutou nga Pire me nga mea katoa e tukua atu ana ki a koutou.
"Ranfurly.
"Whare o te Kawana,
Poneke, 5 o Hurae, 1898."
Komiti Mo Nga Mea Maori.
Ka mutu nga korero mo te Whaikorero i tukua atu uei ki te Kawana, ka tahuri te Whare ki te whakatu i nga mema mo te Komiti mo nga Mea Maori, a koia enei nga mema i whiriwhiria mo taua Komiti.
Te Arena (Mr. E. G. Allen), Te Paraone (Mr. Brown), Timi Kara (Hon. Mr. Carroll), Te Kahana (Mr. Carson), Te Whiira (Mr. Field), Hone Heke, Te Auhana (Mr. Houston), Te Hanita (Mr. Hunter), Henare Kaihau, Te Makuaea (Mr. McGuire), Hoani Makenehi (Hon. Mr. J. McKenzie), Te Maka (Mr. Monk), O'Meara (Mr. O'Meara), Tame Parata, Wi Pere, Kapene Rahera (Captain Russell), Tiaki Tiwene (Mr. Stevens), me Te Hetaua (Right Hon. Mr. Seddon), te tangata nana i motini kia whakaturia te Komiti.
Raihana Kai E Hoatu Ana Ma Nga Maori.
Tame Parata (mema Maori mo Te Waipounamu).—Ka motini ahau kia whakatakotoria ki runga ki te teepu o tenei Whare tetahi pukapuka ritana hei whakaatu i te maha o nga Maori o te koroni nei e hoatu ana he raihana kai ma ratou e te Kawanatanga i raro i nga tikanga o te Civil list; me te whakaatu mai ano hoki i nga ingoa o nga tangata Maori e whiwhi ana i aua raihana kai, me nga kainga me te takiwa o nga motu nei e noho nei ana tangata; me te rahi o nga moni o nga raihana o nga kai ranei e puta ana ki a ratou i ia tau.
Katahi ka whakahaerea ko etahi atu motini, ka tae ki etahi patai.
Tamaki Poraka.
Te Hanita (Mr. Hunter, mema mo Waipawa).—Ka patai ki te Minita mo nga Whenua: (1.) Mehemea kua tae atu ki a ia te ripoata a te Tiamana o te Poari Hoko Whenua whakaatu mai i te pai i te kino ranei o Tamaki Poraka mo te mahi whakanohonoho tangata? (2.) Mehemea kaore ano i tae atu ki a ia he ri poata pera, tera ranei e whakahaua e ia kia tirohia a kia ripoatatia e Mr. McKerrow taua Poraka?
Te Makenehi (Hon. Mr. J. McKenzie, Minita mo nga Whenua).—He tika kua tae mai ki au te ripoata a Mr. McKerrow, te Tiamana o taua Poari. Otira kaore e tika ma taua tangata e ripoata, i te mea he whenua Maori taua wahi, a tenei ano te Tari hei whakahaere i nga mea e pa ana ki te taha Maori. E whitu mano nga eka o taua poraka kua riro mai i te Kawanatanga. Otira kei te reti taua whenua ki etahi Pakeha.
Nga Whenua O Te Rohepotae.
Te Ranga (Mr. Lang, mema mo Waikato).—Ka patai ahau ki te Kawanatanga, A hea whakatuwheratia ai nga whenua kua hokona nei e te Kawanatanga i nga Maori o te takiwa o te Rohepotae o Ngatimaniapoto, kia wawe ai te whakanohonoho ki te Pakeha?
Te Makenehi (Hon. Mr. J. McKenzie, Minita mo nga Whenua).—Ko te utu tenei mo te patai, kei te ruritia e te Kawanatanga i naianei aua whenua, ara, kei te roherohe kei te whakatakoto i nga rori mo nga wahi kua riro mai i te Kawanatanga. Tokoono rawa nga kai-ruri kei te mahi. Kaore taua mahi i te mangeretia, ko te hiahia o te Kawanatanga kia tere te whakanohonoho i taua takiwa nui ki te tangata.
Haere tonu te mahi a te Whare i etahi atu mea, a no te hawhe paahi i te tekau ma rua o nga haora i te po ka hiki te Whare.