Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paremete: 1896-1899

Rahoroi, te 10 o Aperira, 1897

Rahoroi, te 10 o Aperira, 1897.

No te hawhe-paahi i te rua karaka i noho ai te Tumuaki ki runga ki tona nohoanga.

Ka karakia te Whare.

Ka whakahaerea ko nga patai ka tae ki te patai a Wi Pere kia hanga he—

page 27

Reriwe Mo Kihipana Ki Rotorua.

Ko Wi Pere.—Ka patai ahau ki te Pirimia, Mehemea a te mutunga o tenei huinga o te Paremete tera e whakaarohia e te Kawanatanga etahi tikanga e taea ai te hanga o tetahi reriwe mo Kihipana ki Rotorua, kia mama ai te harihari atu a nga kaimahi paamu o nga takiwa o Cook Kaute me Waiapu Kaute i a ratou kau, hipi, kai hold, ki nga whenua mahinga koura o te pito whaka-raro o te Motu nei? Ko nga takiwa o Kihipana tae atu ki Waiapu kei te takoto wehe rawa i era atu takiwa o te koroni i te kore rori hei putanga mo nga kau me nga hipi me nga taonga e whakatupuria ana ki reira, heoi ano te huarahi, e puta ai aua taonga ki era atu wahi o te koroni, ko te moana anake, a he nui te utu o tera. Ki te mahia he reriwe hei whakatuwhera i aua takiwa a hei hono i reira ki nga takiwa whaka-raro o te Motu nei, tera e tino whiwhi taua reriwe, i te mea tera e nuku atu i te 300,000 nga eka whenua o te Tai-rawhiti e tuwhera i taua reriwe hei whakanohonoho ki te tangata, a tera ano e pera hoki te rahi o nga whenua o te taha ki Rangitaiki, ki Whakatane me era takiwa, e tuwhera mo aua mahi i taua reriwe. Me ki atu hoki au ki te Pirimia, tenei te rongo kua tae mai kua kitea he koura ki nga whenua e meatia nei kia haerea e te reriwe e korerotia nei e au. Kua nuku atu i te kotahi miriona nga hipi o Cook Kaute me Waiapu Kaute, a kaore e roa rawa kua eke enei hipi ki te rua miriona, a, e takoto nei, kaore kau he huarahi e puta ai enei taonga ki era atu wahi o te koroni, heoi te ara ko te moana anake.

Ko Te Hetana (Hon. Mr. Seddon).—Kua tino whiriwhiria e te Kawanatanga nga tikanga o tenei patai, a he tika tonu te mate o Kihipana me ona takiwa i te kore rori. He whenua tino papai atu o reira mo te whakatupu kararehe; a he whenua pai ano hoki mo te witi me era tu kai, a he nui te mate e pa ana ki aua takiwa me o reira tangata i te kore tino rori, reriwe ranei, hei putanga mo a ratou taonga ki waho. Otira kia tae ra ki te wa e whakahaerea ai nga tikanga e mahia ai nga reriwe whaiti nga reera, kia mama ai te utu, hei reira whakaarohia ai tenei patai. Kua tae mai ki au, na te Hekeretari mo te Koroni, ara, na te mema mo te Takiwa Pooti o Waiapa i tuku mai ki au, etahi pukapuka tino whai-tikanga mo runga i nga take o te patai nei. Ko aua pukapuka kua tukuna atu ki te Minita mo nga Mahi Nunui o te Koroni, a kei te taenga ki te huinga o te Paremete i muri i tenei huinga, tera ano e whakahaerea e taua Minita. Ko te huarahi atu i Kihipana ki Rotorua hei whiunga kau, hipi hoki, kei te whakahaerea e te Minita mo nga Whenua, a he tika rawa kia mahia taua rori i naianei.

Nga Kupu Mihi Ki A Te Kuini.

Ka tae mai te kupu a te Kaunihera kua paahitia e ratou te ripoata mo nga kupu mihi ki a te Kuini, i hanga nei e te Komiti Huihui o nga Whare e rua, mo te ekenga ki te ono tekau nga tau o te Kuini e noho ana i runga i te torona o Ingarangi.

Ko Te Hetana (Hon. Mr. Seddoa).—Ka motini ahau kia paahitia hoki e tatou te ripoata mo aua kupu mihi ki a te Kuini. He roa ana korero.

Ka Mutu ia ka tu ake ko Te Taute (Hon. Sir Robert Stout), ko O'Rekana (Mr. O' Regan), ke Te Hatihana (Mr. G. Hutchison), me etahi atu mema torutoru nei ki te whakakino ki nga kupu o roto i te pukapuka ki a te Kuini.

Ka roa ratou e kawe ana ka tu atu ano a Te Hetana (Hon. Mr. Seddon) ki te whakautu i a ratou korero.

Te mutunga iho pooti ana te Whare mo te motini a te Pirimia.

Koia tenei te rarangi o te hunga i pooti.

I te Ae, 39.

  • Allen, E. G.
  • Cadman
  • Carncross
  • Carroll
  • Carson
  • Duncan
  • Field
  • Fisher
  • Flatman
  • Gilfedder
  • Guinness
  • Hall-Jones
  • Herries
  • Hogg
  • Holland
  • Houston
  • Hunter
  • Hutcheson, J.
  • Joyce
  • Lang
  • Larnach
  • Lethbridge
  • McGowan
  • McKenzia, J.
  • Meredith
  • Millar
  • Mills
  • Montgomery
  • O'Meara
  • Pere
  • Seddon
  • Stevens
  • Steward
  • Symes
  • Tanner
  • Thompson, T.
  • Thomson, J. W.
  • Kai-tatau.
  • Morrison
  • Ward.
page 28

I te Noo, 20.

  • Allen, J.
  • Bollard
  • Buchanan
  • Heke
  • Lewis
  • McGuire
  • Mackenzie, M.
  • McKenzie, R.
  • McLean
  • Massey
  • Monk
  • Moore
  • O'Regan
  • Richardson
  • Rolleston
  • Smith
  • Taylor
  • Wright.
  • Kai-tatau.
  • Hutchison, G.
  • Stout.

Te putanga o te hunga tautoko, 19.

Heoi paahi ana te motini a te Pirimia, a whakaaetia ana nga kupu mihi ki a te Kuini.

Hikitanga o te whare.

Ko Te Hetana (Hon. Mr. Seddon).—I te mea kua mutu katoa nga mahi i huihuia ai tenei Paremete, kaati ka motini ahau kia hiki te Whare a kia whakamutua tenei Paremete.

Heoi hiki ana te Whare, a ao rawa ake kua taki hokihoki te nuinga o nga mema ki o ratou iwi nana ratou i pooti.