Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1891-1895

Maraekowhai Poraka

Maraekowhai Poraka.

Ko Hone Heke.—Ka patai ahau ki te Kawanatanga, he aha te take i whakahaua ai te Kooti Whenua Maori kia whakamutu i tana mahi roherohe i taua poraka, i te mea he mea tera e mahia ana e taua Kooti i runga i tetahi tono a nga Maori nona te poraka? Kua tae mai ki au nga pukapuka a etahi o nga tangata nona taua whenua a Maraekowhai. E penei ana, i tono etahi o nga tangata nona te whenua ki te Kooti Whenua Maori kia wawahia taua poraka. I tahuri te Kooti ki te whakahaere i taua tono; a kua tata tonu te whakatau a te Kooti i taua keehi, ka tae atu te waea te pukapuka ranei a te Kawanatanga, he mea tuku atu i Poneke nei—na te Tamuaki Kai-whakawa pea na wai ranei—he ki atu ki te Tiati e whakawa ra i Maraekowhai, me mutu tana whakahaere i taua keehi. I tuhituhi nga kai-whakahaere o nga Maori nona te poraka ki a Timi Kara (Hon. Mr. Carroll) i te 11 o nga ra o Hurae kua tana ake nei, he whakaatu atu ki a ia i taua mahi, a kihai i whakahokia atu ta ratou pukapuka. I muri iho i tera ka tuhituhia he pukapuka e aua Maori ki te Tumuaki Kai-whakawa, a whakatakotoria ana e ratou taua putake ki tona aroaro, a kaore hoki tenei pukapuka a aua Maori i utua atu; na reira i tuhituhi mai ai aua Maori ki au, a i whakaatu atu mai ai ki au i tenei mahi kino kua meatia nei ki a ratou. He patai atu tenei naku ki te Minita, mehemea ranei na te Karauna i whakahau taua Tiati kia kaua ia e whakahaere i taua tono i raro i te mana o tekiona 76 o te Ture Kooti Whenua Maori i paahitia nei i tera tau; a mehemea ehara i te mea pera, tera ano pea nga take, me whakaatu mai, i whakahaua ai e te Kawanatanga kia mutu te mahi a taua Tiati i taua keehi wawahi.

Ko Te Hetana (Hon. Mr. Seddon).—Kei te he te whakatakoto mai a te mema honore i tana patai, kaua e kiia e ia he mea whakahau te Tiati e te Kawanatanga i whakamutua ai taua keehi. Kaore e tika kia kiia na te Kawantanga i whakahau te Tiati. Ko te tikanga o taua mea, i runga ano i nga huarahi o te Kooti, he mea ata tono taua keehi kia nukuhia; te take he whenua tera e hokona aua e te Karauna, a he maha nga Maori i uru ki roto ki taua whenua kaore i te pai kia whakahaerea taua keehi wawahi. page 54I maharatia e te taha mo te Karauma, e te taha hoki ki nga Maori kaore ano i hoko i o ratou hea, he mea pai kia whakamutua taua keehi. Taro ake nei ka whakakaerea ano he keehi wawahi mo taua poraka, engari ka riro ma te Karauna e tono.