Nga Korero Paramete: 1891-1895
Tongariro Paaka Mo Te Iwi Katoa
.gif)
Tongariro Paaka Mo Te Iwi Katoa.
No tenei ra ka motinitia e te Minita mo nga Whenua, ara, e Te Makenehi, kia panuitia tuatorutia te Pire mo te Paaka o Tongariro.
Ko Takuta Numana (Dr. Newman). —He kupu torutoru taku ki te Minita mo nga Whenua. He whakamoemiti atu naku ki a ia mo tana mahinga i tenei Pire, a mo tona kaha ki te whakahaere kia paahitia rawatia. He hiahia tuturu tenei noku i nga tau kua pahemo ake nei, kia whakatapua a Tongariro a Ruapehu me Ngauruhoe hei paaka mo te iwi katoa, pera me nga paaka nunui o Marikena. Ki toku whakaaro ka tino koa nga whakatupuranga tangata o nga tau e takoto ake nei mo te paahitauga e tatou o tenei Pire. Ko taku hiahia kia tapu rawa taua wahi ake tonu atu hei paaka mo te koroni.
Ko Te Makenehi (Hon. J. McKenzie). —E hiahia ana
hoki ahau ki te whakapuaki i etahi kupu torutoru nei. Ko te toru
tenei o aku whakamatautaurangaki te Whare nei kia paahitia tenei
Pire, a kanui toku koa inaianei i te mea kua kite iho ahau kua
whakaaetia page 53he paaka
mo te iwi katoa. Engari ki toku whakaaro kaore ahau e mahi tika ki
toku hoa rangatira Maori ki a Te Heuheu Tukino, ki te kore ahau e
ata whakaatuatu ki te Whare i te kaha, o taua rangatira Maori ki te
tautoko i au, a ki ki te whakangawari haere i etahi o nga Maori i
whakaae ai ratou ki tenei Pire kia whakamana hei Ture. Kei te mohio
nga mema honore he mahi uaua te paahi o tenei mea o te Pire e tenei
Whare ki te tu mai nga. Maori ki te whakahe i taua mea. I nga
Paremete e rua kua taha ake nei he whakahe tonu te mahi a nga Maori
i tenei Pire, na reira i roa ai te oti. Engari no tenei tau i tae
tinana mai ki Poneke nei tetahi rangatira Maori, ara, te tama, a Te
Heuheu Tukino, kua mate nei, nana, nei i tuku taua wahi a Tongariro
hei paaka; i haere mai taua rangatira hei hoa moku ki te whakahaere
i tenei Pire, a, nana i ngawari ai nga Maori e whakahe ana ki tenei
Pire. Na reira ki toku whakaaro, kaore ahau e mahi i te mahi tika ki
te kore ahau e whakaatuatu i te nui o te mahi a tenei rangatira
Maori i paahitia ai tenei Pire.
Ka mutu ta te Minita mo nga Whenua, heoi paahitia ana te Pire e te Whare.