Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1886-1890

Hatarei, te 6 o Hepetema, 1890

Hatarei, te 6 o Hepetema, 1890.

Whakakotahitanga O Niu Tireni Me Atareria

Taiwhanga.—E hiahia ana ahau ki te whakapuaki kupu mo rimga i te taha ki taku iwi mo runga i tenei take no te mea, e hiahia ana ahau kia haere etahi o nga Maori ki te whakahaere i a matou take. Mehemea ka tukua mai enei whakahaere. o te Hekeretari mo te Koroni tera ahau e tuku i tetahi mene-mana. E hiahia ana ahau kia apitiria atu enei kupu ki te rarangi tuawha. " Kia kotahi he Maori." Kahore ahau e hiahia kia mahue matou ki waho pera me ta koutou mahi i runga i te Ture Nui o Niu Tireni, 1853. Na konei ahau i whai knpu ai. E hiahia ana ahau kia whakaturia e te Kawanatanga tetahi Maori kahore au e ki ko ahau erangi ko tetahi atu Maori kia haere ki Atareria.

Tame Parata.—Ko te take i whai kupu ai ahau no te mea e meatia ana kia honoa atu tenei koroni ki era atu koroni. Ki taku whakaaro he take nui tenei a me kaua e hanga noa iho te whiri whiri erangi me ata whirrwhiri marire e nga niema katoa o tenei Whare, e nga mema Maori hoki. He mea tika ano kia whai kupu matou no te mea mehemea e honoa atu ana a Niu Tireni ki era koroni i runga i te whakakotahi-tanga ekore e pa anake taua whakako-tahitanga ki te Pakeha erangi ka pa hoki ki nga Maori inahoki e tae ana ki te whatekau mano te iwi Maori e wha-kahaerea nei ratou take e nga mema Maori i roto i tenei Whare a he mea tika kia whakamaramatia rawatia tenei take ki a ratou. E mahara ana hoki ahau mehemea e honoa atu ana a Niu Tireni i runga i te whakakotahitanga ki era koroni ka riro to matou mana ara te mana o te Maori i era koroni. Akuanei i runga i te nui o tenei take e mea ana ahau kaua e kaika ta tatou whaka-taunga. E tino whakaae ana ahau ki a etahi mema e ki nei ehara tenei i te wa tika hei hononga atu mo Niu Tireni ki era koroni. E whakaae ana ahau kia tukua atu etahi tangata o Niu Tireni kia haere ki te hui ka turia nei ki Atareria. Erangi ekore ahau e pai kia whakamana te hononga atu o Niu Tireni inaianei. Ki taku mahara me haere etahi o tatou ki te whaka-rongo i nga korero a taua hui no te mea, e mahara ana ahau ekore e tino taea te whakamana ta ratou mahi i naianei. Ko tetahi mahi hoki ma ratou he titiro i te whakakotahitanga o nga utu Katama no te mea e whakaekea ana e ratou nga tiuti ki runga i nga mea katoa a tatou e tukuna atu ana ki reira. E kore ahau e whakapau i te taima o te Whare no te mea tera tenei take e korerotia a muri ake nei e tenei Whare. Erangi ka tautoko ahau i te tikanga tuku i a tatou mema ki reira whakarongo ai. Ko tetahi whakaaro hoki oku i te mea no te Maori tenei whenua i mua a na reira i whiwhi ai te Pakeha, ko te mea tika me uru atu ano etahi mema Maori ki roto i taua hui ara kia kotahi tangata Maori whai matauranga. E pouri ana ahau i te mea kihai i tukua wawetia mai tenei take ki te Whare kia korerotia penei kua whai kupu pea nga Maori.

Awarua Poraka Me Etahi Atu.

Hoani Taipua— E patai atu ana ahau ki te Minita Maori mehemea kua tukua mai te ripoata a te Roiara Komi-hana i whakaturia hei uiui i te takoto-ranga o nga rohe o Awarua Poraka me etahi atu i te Porcwini o Haaki Pei. A mehemea ka whakatakotoria taua ripoata ki te aroaro o te Whare i tenei Paremete? Ko te take i tukuna ai e ahau tenei patai ki runga i te Ota Pepa no te mea kahore e mahue i te hunga whai take te patai mai ki ahau.

Te Retihana.—Kua tukua mai te ripoata kia te Kawana a ka tae mai i te Kawana ka pai ahau ki te whakatakoto ki runga i te tepu o te Whare. I te mea ano ia te Kawanatanga kia korero-tia atu nga tikanga o te ripoata a taua Komihana ki nga Maori whai take ki Awarua Poraka.

page 51