Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1886-1890

Wenereri, te 25 o Hune, 1890

Wenereri, te 25 o Hune, 1890.

Takoha Pane Kuini i Runga i Nga Whenua Maoei.

Tame Parata.—He patai nana ki te Pirimia, Mehemea ka whakatikaia e te Kawanatanga te Ture Pane Kuini i tenei tunga o te Paremete, ara mo runga mo nga takoha e utua nei i runga i nga whenua Maori, i runga ano hoki i te mana o tana kupu whakaae mai i tera huinga o te Paremete ?

Te Miterehana.—I runga i te patainga a te mema na i tera tau, i mea atu te Pirinia i reira ka ata whakaarohia e te Kawanatanga taua putake. I te whai whakaaro ano ratou i muri mai i tera tunga o te Paremete, a kei te whiriwhiri tonu ano inaiianei; a i mua mai o te mutunga o tenei tuunga o te Paremete ka panuitia e to Kawanatanga ki te Whare nga mea o roto o te Ture Pane Kuini e maharatia ana tera e taea te whakatikatika.

Nga Pitihana Maori.

Hoani Taipua.—I patai ki te Minita mo te Taha Maori, mehemea kua ata whakaarohia e te Kawanatanga nga pitihana a nga Maori i tukuna atu ra i tera tau e te Komiti mo nga mea Maori. Me whakamarama atu e ia te take i patai atu ai ia i taua patai. E mahara ana ia kaore i te mahia e te Kawanatanga nga pitihana i tukuna atu ra e te Komiti mo nga mea Maori. Ko te take i penei ai tana mahara, he tuhituhi tonu mai no nga Maori ki aia, he patai tonu mai mehemea kua pewheatia a ratou pitihana, a i pataia e ia tenei patai kia ahei ai te utu atu i a ratou pukapuka. He maha aua pitihana i tukuna atu e te Komiti mo nga mea Maori kia ata whakaarohia paitia e te Kawanatanga, a e tino hiahia ana ia kia marama rawa te utu mai a te Minita mo te Taha Maori mo tana patai.

Te Miterehana.—Ko etahi o nga ripoata a te Komiti mo nga mea Maori i tukuna atu ra ki te Kawantanga i tera tau kua oti te mahi, a kua whakaaturia atu hoki ki nga Maori e pangia ana e aua take.

Nga Hoko Whenua O Rotorua.

I runga i te motini a te Kaa i whakahaua kia whakatokotoria ki te aroaro o te whare nga pukapuka me nga korero katoa e pa ana ki te hokonga o te Taone o Rotorua.

Komiti Maori.

Te Miterehana.—Ka tono atu au ki te Whare kia whakaritea nga mema mo te Komiti mo nga mea Maori.

Hoani Taipua. —E hiahia ana ahau ki te whaikupn atu mo nga mema e whakaritea na mo te Komiti ara mo etahi tangata e uru na ki nga mahi Maori kua whakaurua nei ki taua Komiti mo nga mea Maori. Ko etahi o aua Mema e pa ana ki nga whenua Maori, a e hiahiatia ana inaianei kia whakaurua atu ratou ki taua Komiti. Mehemea e tino hiahia ana te Kawanatanga me te Whare kia tu he Komiti tika whakaaro pai, me whakarite e ratou ko nga tangata kaore e uru ana ki aua mahi, a page 5me uru ano hoki etahi o nga Mema o tera Motu ki taua Komiti. Ki taku mahara engari ano tera tu Komiti, katahi pea ka ata whakaarohia paitia nga putake e tuknna atu ana kia ratou. Na i runga i te motini kua tukuna mai na kotahi tonu te Mema o tera motu i uru ki taua Komiti. Ka tono atu au ki te Kawanatanga kia whakakorea atu nga ingoa o etahi o nga Mema o tenei Motu a kia hoatu ke ko nga ingoa o etahi o nga Mema o te Waipounamu hei mema mo taua Komiti. Ka taea ano e au te whakahua atu i nga ingoa o nga mema e mahara nei au kaore e tika kia uru ki taua Komiti, engari hoki kaua raua e pouri mai ki au notemea hoki koia nei ano te huarahi marama. Ki taku mahara kaore e tika kia uru atu ki taua Komiti te Mema i pootitia houtia mai nei i te Tai Rawhiti, me te Mema hoki i tu ra hei Tiamana mo taua Komiti i tera tau, me kaua ia e uru atu ano ki te Koniiti. I tera tau i roa te mahinga a te Komiti mo nga Mea Maori i te pitihana a etahi o te hunga whaitake ki te Tokomaru Poraka. I runga i ta ratou mahi roa me ta ratou ata rapu i nga putake o taua pitihana ka tau te whakaaro o te nuinga o nga Mema o taua Komiti rite ana ta ratou whakataunga, otira kaore i whakaae te Tiamana ki te tuku i taua ripoata a te Komiti, a whakarerea iho e ia tona nohoanga puta atu ana ki waho. Na i runga i taua mahi a taua Mema ra ka mahara au kaore i tika te mahi a taua Mema. Ki taku titiro hoki e ahua whakahoahoa atu ana ia ki te Mema i pootitia houtia mai nei i te Tai Rawhiti. Ko taku hiahia tenei kia ata whakaarohia mai e te Kawanatanga enei take.