Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1886-1890

Wenerei, te 8 o Akuhata, 1888. — Pire Maori

Wenerei, te 8 o Akuhata, 1888.
Pire Maori.

Ta Hori Kerei. — Ka patai mehemea ka whakahaerea tonutia nga Pire Whenua Maori i taua ra tonu, i te mea kua rongo ia, tera e tukua mai etahi rangatira Maori ki te aroaro o te Whare ki te whakapuaki kupu.

Ta Hare Atikini. — Kaore ano kia tuturu tena mea. Kua mea atu ia ki nga Maori kia kaha ratou ki te tirotiro i aua Pire kia tino mohio ai ratou. page 78E tono ana ia ki te Komiti o nga Maori kia tohutohu mai ratou i o ratou menemana e hiahiatia ana mei kore e taea te whakauru ki nga Pire. Kua tukua mai e nga Maori te kape o ta ratou Pire i hanga ai, kei te perehitia inaianei a meake tuhaina ki nga mema hei tirotiro ma ratou kia mohio ai te ahua o nga mea e whaia ana e nga Maori. E mohio ana ia, tera e oti pai. A e whakaae ana ia kia hikitia te whakahaere mo enei Pire mo te ra apopo, kaore mo tua atu.

Ta Hori Kerei. — Me tuku mai nga rangatira Maori ki te aroaro o te Whare kia korero hangai tonu mai ratou i nga mea i tumanako ai to ratou iwi Maori. Te take, kei te noho matapo nga Maori ki te ahua o enei Pire e mahia nei hei whakahaere i a ratou whenua. Kaua e akiaki enei mea, me mahi i runga i te ngakau mahaki.

Taiwhanga.—Pai noa atu kia tukua atu te Pire Whakahaere mo nga Taonga Tuturu a nga Maori ki roto ki te Komiti, erangi ka korero roa ia mo nga mea e rua hei arai kia kaua e paahitia.

Hetana (te mema mo Kumara).— Me tuku mai hoki nga Tiainamana ki te aroaro o tenei Whare korero ai, inahoki kua wkakaaetia kia tukua mai nga rangatira Maori.

Timi Kara.—E pouri ana au i te mea kua korero taunu kua korero kino etahi mema mo tenei take. E hara te tuku a manuwhiri mai i nga tangata Maori ki te aroaro o tenei Whare i te ritenga hou. Pai noa atu kia tukua mai enei rangatira. Erangi me matua mahi e ratou tetahi pitihana marama hei whakaatu mai i o ratou hiahia me a ratou mate hei tirotiro, hei hurihuri mo te Whare. E kore au e tautoko i te mahi o te mema mo te whakararo e mea nei ia ka whakatete kino ia ki enei Pire. Ko te mea tika me whawhai marire tatou i te ra e whiti ana, me mahi aua Pire i roto i te Komiti kia whakaurua atu he menemana hei whakatikatika. Koina te huarahi marama ki taku nei mahara.

Taipua.—E koa ana ahau i te mea kua kore e mahia kaikatia nga Pire Maori i tenei po. Me wkakaaro nui nga mema katoa o tenei Whare ki enei take, tatemea he mea nui rawa tenei. Heoi te taonga nui a te Maori ko tona whenua. Mamae rawa atu ratou me te pau rawa i te nuinga o a ratou tupuna whenua i raro i nga Ture whakarihariha i paahitia e tenei Whare. Na era Kawanatanga te he koia ahau e tino inoi ana ki nga mema, me pai rawa ta koutou whakatakoto Ture inaianei. Kati te mahi poauau, ko enei tau kua hori ake nei. He mea pai ano kia ata whakaaro te Whare mo te tukunga mai i etahi rangatira ki o tatou aroaro whakapuaki ai i o ratou hiahia. Me tuku atu nga painga katoa ki nga Maori kia tatu ai te potatutatu o a ratou ngakau. Tukua mai nga rangatira. I penei tia hoki te tikanga i mua. E he ana te whai korero a te mema mo Rangitikei. He tika rawa te ngakau tupato a nga Maori, na te mea kua wera ratou i te ahi i raro i nga ture kino i hanga e te Paramete o Niu Tireni i roto i enei tau kua hori ake nei. Kua pai te Pirimia kia haere mai nga rangatira whiriwhiri. Tukua mai; tera e parekareka nga taringa o nga mema i te rongonga i o ratou korero, a tera hoki tatou e mohio ki nga mea e pirangi ana ratou. No te 5 o nga haora tonu i tenei ahiahi tonu i tuhaina nga whakamaoritanga whakamutunga o enei Pire, a kaore ano kia whai takiwa matou ki te tirotiro. I ki mai hoki te Pirimia me te Minita Maori inanahi me huihui nga Maori ki te aroaro o te Tumuaki Tiati kia whakamaramatia e ia enei Pire. Na kaore ano kia kite noa i taua Tumuaki erangi kua rite te ra ko apopo a te 10 o nga haora.

Tame Parata.—Ahakoa karanga nga mema o te Whare kanui te hoha o nga take Maori ki roto ki te Paramete, me a ratou kupu taunu hoki, e hara i te iwi Maori te he, erangi he mate nui no nga Pakeha ki nga whenua Maori, me te whai kino kia riro ia ratou. Na nga ture whakahouhou o tenei Whare, na reira ka inoi nga Maori kia paahitia tetahi ture pai inaianei. Mehemea ka whakaae te Whare kia tu mai nga rangatira Maori ki o ratou aroaro. He aha te he o tena? Mehemea e tino ngakau nui ana ratou kia pera. Kaua e puritia atu, tuku mai. Tera e pai a ratou korero tera e hamumu mai i runga i te tika me te pono. E kore aua rangatira Maori e page 79korero i tetahi kupu e whai take ai to tatou Tumuaki ki te riri ki aia. Kore rawa. Ahakoa he iti te matauranga o nga mema Maori, kihai ratou i waimarie ki te tino mohio pena me nga Pakeha, heahakoa, kaore ano kia whakapuaki korero kino tetahi o ratou i rote i tenei Whare, pena me nga mema Pakeha me te mema mo Tanitini ki te Tonga, e riria nei e te Tumuaki.