.gif)
Nga Korero Paramete: 1886-1890
Taite, te 26 o Hurae, 1888
Taite, te 26 o Hurae, 1888.
Bluff – Invercargill Railway.
Tame Parata. — E tautoko ana ahau i nga korero a te mema mo Awarua. He mea tika kia taiepatia te raina reriwe i waenganui o te Bluff me Invercargill. Ka maha oku haerenga ma runga i taua raina, a he maha nga kau kua kite ahau i mate i te reriwe. He mea pouri tenei ki te ngakau te matenga o aua kau, no te mea ko te oranga tera o nga tangata nana aua kau. He nui ano toku ruihi i te mate o aku hipi i te tereina ara i te reriwe no te mea kahore te raina i taiepatia. I rongo ahau kotahi rau nga hipi a nga Maori o Waikouaiti e mate ana i te tau i te reriwe a kahore he utu e riro ana i a ratou. Heoi te taiepa kei taua raina he taiepa e wha nga roau a e rua putu te pamamaotanga o tetahi roau i tetahi. E hiahia ana ahau kia whakahokia ano te whakaaro o te Kawanatanga mo runga i taua take.
Mahi Kimi Koura.
Hoani Taipua. — Ka patai ki te Minita Maori mehemea ka tahuri te Kawanatanga ki te arai i nga tangata e haere pokanoa ana ki runga ki nga whenua Maori ki te keri koura. Ko te take i pataia tenei mea e ia. Kua tae mai nga pukapuka a nga Maori o Taupo ki aia kei te ohorere a ratou ngakau i runga i tenei mahi pokanoa a te Pakeha. A tera e tupu he raruraru, mehemea he hiahia to te Pakeha ki te haere ki te whenua Maori kimi moni ai me matua pa atu ki te Kawanatanga, a ma te Kawanatanga e tuku whakaatu kia Wahanui ma me nga rangatira. Heoi kua pai, kua marama. Me mahara. tonu te Whare mo te matenga o tetahi Pakeha ko Mawhete te ingoa, i patua ki Taumaranui e nga Maori i roto i enei tau kua hori ake nei, te take he haere pokanoa, waihoki ko tenei, kanui tona tupato kei pa he raruraru i runga i te haere huna, haere pokanoa a etahi Pakeha ki nga whenua Maori.
Te Miterehana. — I raro tekiona 136 o "Te Tura
Maina, 1886," ki te pokanoa te tangata ki te haere ki te kimi moni i
runga i te whenua a tetahi Maori a kaore i te whakaae nga Maori, ka
ahei te whaina i taua tangata kia kaua e iti iho i te £5, me kaua e
rahi ake i te £50. E tukua ana he raihana ki etahi tangata kia haere
ki te kimi moni i runga i te ritenga me whakaae ra ano nga Maori i
raro i te tekiona 135 o taua Ture. A mo runga mo te takiwa e
whakaaturia mai ra e te mema, he nui nga raiha kua tukua ki etahi
tangata erangi i tuhi reta ano te Minita Maori mo ia Pakeha e
whakaatu ana ki nga Maori no ratou aua takiwa, kei te haere atu a
mea Pakeha a kei a ratou te tikanga mo te tuku atu mo te arai ranei.
Na kaore e mana aua Pakeha ki te kimi moni mehemea e whakahe ana nga
Maori. Mehemea kua pa he whakahe a nga Maori mo tenei mea tera e
tahuri te Kawanatanga ki te uiui otiia kaore ano kia tae ake he kupu
amu amu a tetahi Maori. Mehemea ka tohu tohu mai te mema ra ki te
Kawanatanga nga ingoa o page 73
nga Pakeha e haere pakanoa ana, ka
tahuri te Kawantanga ki te arai ia ratou kia mutu rawa ai te haere
huna.