Ko te Huihuinga Tuarua o to Paramete Tuangahuru o Niu Tireni i whakatuwheratia e te Kawana i tenei ra, pai ana ia ki te whakapuaki i enei kupu.

Whai Korero.

E nga Rangatira Honore o te Kaunihera me nga Rangatira o te Runanga Nui,—

E koa ana ahau i toku kitenga i a koutou kua huihui mai nei ki roto ki te Paramete.

Ahakoa kaore e taea e au te korero whakakoa me te whakaatu kia koutou kua nuku haere te kaha o nga mahi nui whakatupu rawa o Niu Tireni. Otiia tenei etahi tohu hei mohiotanga mea ake timata te kaha haere. Ahakoa e tino iti ana te utu o etahi o nga hua o te koroni, kua piki haere te utu o te huruhuru hipi, a ka puta he painga mo te katoa i runga i tenei. Tera hoki he tohu pai kua kake haere te mahi maina keri koura i Niu Tireni. A he nui te moni kua whakapaua inaianei mo te hoko whenua pera me te whakatu i nga mira hei mahi i nga kohatu e taea ai te koura me era atu taonga e takoto kau ana kei te puku o te whenua. A ma te moni nui anake e taea ai, ki te tupono, kua kore e takoto kau nga tini whenua me nga mahi nui e waiho mangere ana inaianei, tae noa ki nga akau whai koura o Niu Tireni, ka ahei te mahi inaianei, i te mea kua kitea he mahi kia kaua e ngaro nga koura puehuehu. He tino painga nui tenei mo te koroni katoa. I muri i tera Paramete, i tino whakaaro nui oku kaiwhakahaere ki te whakarite te hiahia o te koroni kia whakaitia nga moni e whakapaua ana. He mahi taimaha rawa tenei. A he nui ta ratou kimi kimi me te rongoa i nga moni e taea ana me te haere tika hoki o nga mahi o te koroni.

Ko te mahi whiriwhiri i nga kaimahi o te koroni, i haere tahi me te whakaora i nga moni hoki. I mahara toku Kawanatanga, ko te mea tika me tino whakarite tika te ritenga mo nga kaimahi o te koroni kia haere pai ai. A ahakoa nga raruraru kua kupu akei mua i runga i te kore ritenga marama hei whakahaere ia ratou, kua mahia he Pire inaianei kia paingia e koutou. A e hiahiatia kou taua mahi whiriwhiri hei whakaiora i nga moni, me te pai haere hoki o nga ritenga mo nga kaimahi o te koroni.

E hiahia ana aku Minita kia tuhituhia ta ratou whakapai i te mahi a nga kiamahi o te Kawanatanga i to ratou whakahoa mai ki te whakaiti haere i nga moni e pau ana. I hohoro tonu ta ratou tuku mai i to ratou matauranga me o ratou whakaaro a kua whakaae hoki ratou ki taua tikanga whakarereke ahakoa ra na runga i taua tikanga i hoki iho ai te utu o etahi mea me te nui haere o nga tiuti, na konei i mama ai i ngawari ai nga mahi a te Kawanatanga.

Ka koa koutou ina rongo ko nga kaipuke manuao i meatia kia tukuna mai i raro i nga tikanga o te Ture Arai Taua o Atareria, 1887, kei te mahia mai e te Kawanatanga o Ingarangi, e kore ho e roa ka kite tatou i roto o nga moana o Atereria nga manuao hei whakahoa mai ki nga taua o uta ma konei e ora ai i page 2nga wa o te whawai ki tenei takiwa me te tiaki hoki i nga mahi hokohoko taonga.

Ko te mahinga i nga pa arai taua i hiahiatia nei hei tiaki i te koroni kua oti inaianei no reira kahore he take e pera ai te nui o te pau o te moni a mua ake nei hei hanga i aua pa, na konei hoki i ahei ai aku Minita te whakahoki oho i nga utu ma te hunga arai taua. E whakaaro ana hoki ratou ahakoa aua whakahokinga iho i aua utu kua watea te koroni inaianei ki te whawhai ara ki te whakaekea mai e nga taua o waho.

Ko nga mihi me nga whakawhetai ia a te koroni me tau ki runga i a Meiha Tianara Kaa na tona whakahoa mai hoki me tona matauranga nui i tukuna mai e ia i oti pai ai nga pa arai taua me te whakakaere hou i nga mahi hoia a nga hoia o te koroni. He nui hoki te mana o te mahi a Meiha Tianara Kaa i tukuna noatia mai nei e ia ki te Kawanatanga.

Ko nga whakaaro o aku kaiwhakahaere i whakaaro nei ratou mo runga i te mana o te Ture Whenua o te Paremete kua hori nei kua ahua pai i runga i nga whakahaerenga a kua tau he ora ki runga i te hunga ahu whenua i runga i te pai o nga tikanga o nga rarangi o taua Ture, na ki te whiriwhiria te roa o te wa i muri iho i te mananga o taua Ture ka kitea he maha nga pakeha kua whakanohia ki runga i nga whenua takoto kau o te Karauna ka tukua atu kia koutou nga korero mo runga i tenei tikanga me era atu mea e uru ana ki te whakanohonoho i nga whenua o te Karauna.

E koa ana oku Minita i te mea e ahei ana ratou ki te whakaatu. Ko te mahi whakaiti i nga moni e pau ana i runga i nga Kura, i te mea hoki he iti te moni i pootitia mo te pera. Kua haere tika, kaore i ngoikore haere te mahi whakaako. Ki te mahara a oku Minita, he mea nui rawa tenei e ora ai te katoa, a me hapai tonu. Tera e whakatakotoria nga pukapuka e pa ana ki tenei mea ki o koutou aroaro.

E tino koa ana ahau i au e whakaatu ana kia koutou ko te ahua pai mai me te ngawari o te iwi Maori ki te Kawauatanga. He koanga ngakau hoki tenei mo nga iwi e rua, ara ko te kitenga o Tawhio, ko te painga mo ratou ko tona iwi, me noho piri i raro i te Kawanatanga kotahi, me mohio tatou ki tenei ahua o ratou, ko te tino whakarerenga tenei o ta ratou whakaaro kia whakaturia he Kawanatanga motuhake mo ratou.

Ki te mahara a oku Minita, kua tae tenei ki te wa e tika ana kia ata whakaarohia katoatia te ritenga whakahaere i nga Whenua Maori, i te mea hoki kua matau haere nga Maori, a ka homai he Pire, kua oti te mahi mo enei mea kia paingia kia whakaarohia e koutou.

E nga Rangatira Honore o te Runanga Nui,—

Ka hohoro te tuku atu kia koutou nga rarangi o nga moni whakahaere mo tenei tau, kei reira ma koutou e ata whiriwhiri.

E nga rangatira Honore o te Kaunihera, me nga Rangatira Honore o te Runanga Nui,—

Kei te pakeke haere inaianei nga tikanga mo te taha ki nga Tainamana, e mahara ana aku kaiwhakahaere me whakakotahi atu tenei koroni ki nga Koroni o Atereiria ki te mahi tikanga arai i te nuinga o taua iwi, a ma te Kawanatanga o Ingarangi raua ko te Kiingitanga o Tiaina e ata whakarite tetahi tikanga mo taua iwi. Ka tukuna atu kia koutou tetahi Pire hei whakahaere i aua mea.

I te ata rapua ano hoki etahi tikanga whakakore i nga rapeti kuaroa nei e whakamate ana i tenei koroni. I runga i nga huarahi e mahia nei inaianei kaore i te tupu haere aua rapeti nei otira kaore e atea ana te whakakore rawa. No reira kua tukuna atu e aku Kaiwhakakahaere ma etahi rangatira matauranga hui e ata rapurapu etahi huarahi whakakore i aua mea, kua tautoko atu hoki i era atu koroni i a ratou mahi rapurapu tikanga hei pehi i taua mate.

Ko tetahi rangatira mahi paamu o Niu Tireni nei he tangata matauranga i tukuna atu e ratou kia kite i nga mahi a tetahi takuta o te Wiwi ara he mahi patu rapeti. Kia tae mai nga korero o aua mahi me nga kupu a to tatou tangata i tuku atu nei ka tukuna atu kia koutou.

page 3

Kaore ano kia taea te whakarite hou nga mahinga o nga reriwe i raro i nga tikanga o "Te Ture Reriwe Kawanatanga, 1887." Kua tukuna he panui ki nga tangata e hiahia ana kia tu hei Komihana Whakahaere, engari kaore ano kia oti te whiriwhiri ko wai hei Komihana. Kia oti ra ano tera ka taea ai te whakahaere i nga tikanga o taua Ture.

I runga i te kapu a aku Minita i tera tunga o te Paramete, ka tukuna atu kia kouton etahi whakaritenga hou o nga takoha katimauta ma koutou e whiriwhiri. I runga i enei mahinga ka whakatikaina etahi mea e ahua he ana inaianei. I runga hoki i enei whakaritenga ka nui ake nga moni e puta mai ana hei whakahaere i nga tari Kawanatanga, me te ata whakaara ano hoki ki nga mahi o roto o te koroni nei.

I te ata rapua hoki tetahi huarahi e taea ai te whakarereke i nga utu e utua ana e nga tangata noho whenua Kawanatanga i raro i nga tikanga ututomuri, me era e reti ana i nga whenua Kawanatanga, i nga whenua ranei a etahi ropu whakahaere takiwa. Ka tukuna atu kia koutou tetahi Pire mo runga mo enei tikanga.

Ko te kataraka mahi mo te Reriwe o Waenganui o te Waipounamu kua oti te tuhituhi i runga i nga tikanga i whakaritea mai e te Paramete, kua tukuna atu inaianei ki te Kamupane i Ingarangi kia whakamanaia mai.

Kua tae mai nga tono ki te Kawanatanga mo nga mahinga ika me nga tikanga tiaki i nga ika, kua mania hoki he Pire hei whakatika hei whakatopu i nga Ture mo aua mea tino whaitikanga.

Ka tukuna atu kia koutou he Pire whakatopu i nga Ture Whakahaere Pooti, me te whakahaere i nga Hoia me nga Heramana kia tino tika ai te whakahaere, me etahi Pire hoki hei whakatika i nga Ture whakahaere Taone, Ture Reiti, Ture Whakawhiti whenua, me te whakakore i te Ture Reiti i nga whenua o te Karauna me nga whenua Maori.

Ka tukuna atu e au enei mea whaitikanga nui me etahi atu mea hoki kia ata whiriwhiria e koutou.

E tino hiahia ana ahau kia tau te atawhai o te Atua ki runga kia koutou kia taea ai e koutou te ata mahi i a koutou mahi taimaha kia puta ai he ora ki tenei koroni.

Horomona Paatu.

H. K. Taiaroa.—I patai ki te Kawanatanga, Mehemea ranei kua whakamana te ripoata a te Komiti mo nga mea Maori mo runga mo te Pitihana Nama 18, a Horomona Paatu, 1887? E patai ana au i tenei patai notemea hoki e mahara ana au kaore ano kia mahia he tikanga mo taua mea.

Te Tiwini.—Tana kupu whakahoki. I tukua atu taua Pitihana ki te Kawanatanga i tera Paramete kia ata whiriwhiria e ratou. I whakahaerea ano taua mea a whakaritea ana ko te Tekiona 24 o te Poraka xix. i Nuriwa e whitu tekau ma toru eka. Engari i te ngaro a Horomona Paatu ki te mahi huahua, no reira i tatari tonu kia hoki mai ia. Nonanahi ka tae mai te waea a te Komihana whakahaere i nga whenua o te Karauna i Otakou, ki mai ana kei te tuku kupu atu ia kia Horomona Paatu, kei reira ka tuku mai ai i tana ripoata.

Nga Pire Maori.

H. K. Taiaroa.—E kore au e tino kaha ki te korero atu mo runga mo nga tikanga o enei Pire, notemea hoki he maha rawa nga mea i tukua tahitia mai kia matou, a kaore hoki i roa te wa hei tirohanga iho i nga tikanga o rote. Tuatahi ko te Ture Arai mo te Hoko Tahae i nga Whenua Maori, tuarua ko te Ture Whenua Maori, tuatoru ko te Pire whakahaere i nga whenua Tuturu o nga Maori, tuawha ko te Pire Whakatikatika i te Ture Kooti Whenua Maori. Otira i mua atu i taku korerotanga i enei Pire me whaikupu ake au mo nga Rangatira Maori i tae mai nei ki te whaikorero mai ki te Kaunihera inakuanei. Kaore aku whakahe mo ta ratou tono kia waiho marire enei Pire kia tae atu ki te hui Maori i Maihe. No page 11muri tata tonu iho ka rongo atu au e panuitia mai ana te wae mai a etahi atu rangatira e tono mai ana kia hohoro te paahi i aua Pire. I te pootitanga mai o te Mema mo te Tairawhiti, i tukuna e ia tana kupu i roto i tera Whare, kia tu he Komiti he whiriwhiri mehemea ranei e tika ana kia whakaritea nga ture mo nga iwi e rua, tera pea i rongo ano nga Mema o tenei Whare ki taua kupu. Na i tera tau i tu he hui Maori ki Omaha, ki Waiomatatini ki Whanganui. Na i roto i aua hui i puta te kupu a nga Maori kia tukuna atu te mana ki nga Maori ma ratou ano e whakahaere a ratou whenua, kia mana ki te hoko ki te riihi ranei i runga i ta ratou i pai ai, i kite hoki au ki nga nupepa e ki ana i tae atu ano etahi Minita ki aua hui. I roto i te whaikorero a te Kawana i te tuwheratanga o te Paramete i ki ia kua tae inaianei ki te wa tika kia whakaritea nga ture mo nga iwi e rua mo nga Maori me nga Pakeha. E penei ana pea inaianei aua Pire, e mea ana te Kawanatanga kia tukuna atu ki te Komiti mo nga mea Maori e ka mutu te korerotanga tuarua. Mehemea kaore au i rongo atu i taua kupu kua tono atu au kia peratia. Tenei ano aku kupu whakatika e maharatia ana e au. Ko tetahi ko te rarangi e mea nei kia unuhia nga here. Ki taku mahara ko te mea tika me waiho ano i te Kawana te mana ki te wewete i nga here i runga i te tono a nga Maori. Mehemea ka peratia ka rite ano ki nga ture o mua kia tukuna atu he tono ki te Kawana e ka hiahiatia kia wetekia nga here. Ka whaikupu atu au inaianei mo nga Kaiwhakawa o te Kooti Whenua Maori. Ko taku hiahia kia whakaturia e te Kawanatanga ko nga tangata tika hei kaiwhakawa mo te Kooti. Ko etahi o nga kaiwhakawa kaore rawa i te mohio ki nga tikanga Maori, a koia nei tetahi o nga tino take i raruraru ai. I au e korero ana i enei take me whakahua atu au i te ingoa o te Mete. I mohio ia ki nga tikanga Maori, a i atu rapurapu ia i nga tikanga me nga take o nga taha e rua, kaore rawa i nui nga tono whakawa tuarua mo runga mo ana whakataunga. E tae ana ano au ki etahi o nga Kooti a ki taku titiro atu kaore i te mohio etahi o nga Kaiwhakawa ki nga tikanga Maori, kaore e mohio ki te titiro i nga korero. Tetahi hoki ko nga Kaiwhakahaere i nga keehi iroto i te Kooti. Ko etahi o aua kaiwhakahaere he Maori ano ko etahi he Pakeha a ko etahi he roia. Ko etahi o aua keehi e whakahaerea ana e te Kaiwhakamaori ko etahi e whakahaerea ana e etahi tangata e hara nei i te Kaiwnakamaori. Ko etahi o aua Kaiwhakamaori e mahi ana i nga keehi e utua ana ki te £5 ki te £6 i te ra. Na he nui ke atu enei i te utu mo te roia. Ki taku whakaaro me whaiwhakaaro te Kawanatanga mo runga mo tenei notemea hoki he nui rawa enei utu. He mea tika kia tukua atu he kupu ki nga Kaiwhakawa o te Kooti kia ata titiro ratou, notemea hoki ko ana kaiwhakahaere kei te whakaroa kei te nukunuku haere i nga keehi kia puta mai ai he utu kia ratou. Kei te mahara ano au i au e tu ana hei mema i mahia e tatou tetahi ture kia kaua nga roia e uru ki te Kooti notemea he nui rawa nga moni e tonoa ana e ratou mo ta ratou mahinga; na inaianei kei te mate nga Maori i nga Kaiwhakamaori e whakahaere ana i o ratou keehi. Koia nei te take i tautoko atu ai au i a Meiha Ropata i a ia i tono nei kia ata tupato te whiriwhiri i nga Kaiwhakamaori. Me mutu ikonei aku kupu mo runga mo enei Pire. I rongo au tera atu ano tetahi Pire e mahia mai ana e te Kawanatanga e haere tahi ana me enei Pire. E kore au e korero mo runga mo taua Pire, engari kua kite au kua tuku rawa nga nupepa i nga panui ki nga Maori kia utu i nga reiti. I te mea kaore ano kia mana noa nga Pire e mea nei kia ahei nga Maori ki te hoko i o ratou whenua kua timata rawa te panui a nga Kaunihera me nga Rori Poari kia utu reiti nga Maori. Ki taku mohio ka tukuna aua panui ki nga whenua, a ki te kore e utua nga reiti ka hokona nga whenua hei utu. E kore au e whakaroa i te Kaunihera, engari, kia tae nga Pire ki te Komiti Maori, kei reira au tirotiro ai i nga tikanga o nga rarangi o aua Pire, kei reira au tuku atu ai i aku kupu whakatikatika.

Meiha Ropata Wahawaha.— E hiahia ana au ki te whaikupu atu mo runga mo enei Pire, e kuare ana hoki au ki nga tikanga o aua Pire. Tetahi page 12he maha no nga Pire i tukua tahitia mai kia matou. Tetahi hoki he maha no nga kape o aua Pire i perehitia mai. I tukua mai ko tetahi i te tuatahi a ka ahua matatau iho ki nga tikanga, katahi ka kiia mai, e hara tena, nei ke te Pire tika. No reira i kore ai matou e matatau iho ki nga tikanga o nga Pire nei. Ka mahara matou kua tuturu ona tikanga katahi ka kitea iho kua whakarereketia katoatia nga tikanga. He maha noatu aku kape o nga tini ahua i tukua mai nei aua Pire ki au ki tonu te pouaka i toku whare. I roto i tetahi o aua Pire e takoto mai ra i roto i taku pouaka i kite au i tetahi rarangi e unu ana i te here o nga whenua Maori. Ki taku mohio tera ano pea taua rarangi kei roto i tenei Pire. Ko te rarangi tuarima o te Pire Whenua Maori e penei ana, "Ko nga pukapuka katoa e whakatuturu ana e whaitake ai ranei nga Maori ki tetahi whenua e mau ana he tikanga here kei roto, ka korerotia ka meingatia a muri atu nei ano kaore nga kupu here i uru ki roto ki au pukapuka." Ki taku titiro iho e hara tenei i te rarangi tika mo tenei Pire. Mehemea ka mahi taiapa te taugata hei taiapa i te mahinga kai kei kahaga e te poaka e te hipi ranei, a ki te tukitukia e ia te taiapa i te mea kua tupu ake te kai e kore e roa ka puta atu te poaka ka kainga katoatia nga kai. Ki taku mohio hoki mehemea ka unuhia nga here o nga whenua Maori e kore e roa kua puta mai nga kaihoko, a mate iho nga Maori, he iwi ahua kuare ano hoki te iwi Maori. Ka hoki ano aku kupu inainei mo ruaga mo te rarangi 4. Koia nei pea te whakahoki a te Kawanatanga i te mana whakahere a nga Maori i o ratou whenua, ara kia mana ratou ki te hoko i o ratou whenua, kia unuhia nga here. Mehemea koia nei te whakarite a te Kawanatanga i taua kupu, me whakahe atu au. Kaua hoki e tahuna te poro rakau ka hoatu ai ki nga Maori, kaua ranei e tahu i te rino kia wera ka hoatu ai ki te Maori kei pahuhu nga kiri o tona ringa ka wehi mai ia ano he ngarara. Engari mehemea ka tukuna atu e te Kawanatanga ki nga Maori te mana whakahaere i o ratou whenua katahi ka tika, engari kaua e ki ko enei rarangi e tuku ana i te mana ki nga Maori mo a ratou whenua. Ko te tikanga o tenei he tono atu ki nga Maori kia hoko i o ratou whenua. Mehemea ka tukua atu e te Kawanatanga aua mana i runga i te tuku rangatira katahi ka pai, ara mehemea i hoatu ano ki nga Maori te mana whakahaere i o ratou whenua, i runga i te huarahi tika. Ko tenei whare he whare rangatira, e kiia ana hoki nga mema he mema honore, he kupu tena mo te tangata rangatira. Kati ra pea aku kupu mo enei Pire engari ka tuku atu ano au i aku kupu whakatikatika i roto i te Komiti; engari me ata titiro ano au ki nga Pire nei kua moumou hoki taku mahi imahi nei au. I te tiro haere au i roto i nga Pire nei kia kite iho au mehemea ranei kua whakamana nga tikanga i oti mai i nga Maori i roto i nga hui i hui nei ki nga takiwa o tenei motu, kaore hoki i te kitea iho e au. Ko te kupu i mahia mai e nga Maori he kupu poto noaiho nei, kotahi tonu te kupu; ko te mea Pakeha nei he mea roa noatu. ko ta te Pakeha he huri tonu i nga kupu ka huri whakarunga ka huri whakararo ka whakawiri haere a ki noa te pukapuka. Kia koutou nei koia na te tikanga o te Pire, kia matou nei ki te Maori he whakahe manawa tena i o matou manawa. Kati ra pea taku.

Haterei, te 25 o Akuhata, 1888.
Pire Whenua Maori.

H. K. Taiaroa.—E hiahia ana au ki te whakaatu atu i tohu whakaaro mo runga mo te Pire Whenua Maori. Kua rereke noatu taua Pire i tona ahua o te tuatahi i tukua mai ai e tera Whare. I roto i te Pire o te tuatahi i kiia i roto me rite te mana o nga Maori ki te mana o etahi atu iwi e noho nei i raro i te mana o te Kuini. No naianei kua kite au kua patua aua kupu, kua whakahokia ano nga Maori ki to ratou ahua ano i mua atu o te putanga mai o Kapene Kuka. Kei te motuhake ano he tikanga mo nga Maori, kaore kau he kupu hei whakaatu mai kua rite to matou mana ki to etahi atu tangata e noho nei i raro i te maru o te Kuini. Ki taku mahara he mea mau mai tenei Pire hei painga mo etahi tangata me etahi kamupane e hoko ana i nga whenua Maori. Me whakaatu atu e au te take i whakahe ai page 13au i tenei Pire inaianei. Tetahi take i whakahe ai au ko te patunga i te kupu Maori i te rarangi whakamarama i te tikanga o taua kupu—ara mo nga tamariki a te hawhekaihe puta mai ana i te taha a Maori, kua patua taua kupu Maori, a kua waiho ko nga uri o te hawhekaihe ahakoa na te Maori na te Pakeha ranei. Ko te ingoa o tenei Pire he Pire Maori na kua rereke noatu inaianei kua tae rawa atu ki te hawhekaihe me o ratou uri e puta mai ana i te taha Pakeha a tae rawa atu ki te tino Pakehatanga. He tino take nui tenei ki nga Maori, e tino hiahia ana ratou kia mau tonu aua kupu i roto i te Pire. Me whakamarama atu e au te tikanga, me timata mai e au i te taenga tuatahitanga mai o nga Pakeha patu weera. Ko etahi o aua Pakeha patu weera i moe i nga wahine Maori, ko etahi o aua wahine he wahine takakau, ko etahi kua moe ano i a ratou taane Maori. Na i moe ratou i aua Pakeha e hara i te mea marena, engari i moe i runga i nga tikanga Maori, puta mai ana a ratou tamariki e huaina nei e tatou he hawhekaihe, engari i whakaaetia ano e nga Maori kia uru mai ki roto ki te iwi Maori. Ko etahi o aua wahine i moe i aua Pakeha i runga i nga tikanga Maori. Na no muri mai ka moe ano i te taane Maori ka marenatia i raro i nga tikanga hou i te taenga mai o te rongo pai. Na e patai atu ana au, ko ewhea nga tamariki e tika ana ki nga taonga o nga matua? Ko nga tamariki hawhekaihe ranei a nga Pakeha i moe ra i runga i nga tikanga Maori, ko nga tamariki ranei a aua wahine ano i marenatia ra i raro i nga ture Pakeha. E mea ana au ki te patua taua kupu ka tupu ake he raruraru. E whakahe ana hoki au ki te raranga 8 te mea hou nei ki nei e me kaua e pa atu tenei Pire ki nga whenua e whakahaerea ana e te Kaitiaki mo te Katoa. Mehemea ka whakaaetia kia ahei te hoko me te riihi i etahi atu whenua me pera ano hoki nga whenua e whakahaerea ana e te Kaitiaki mo te Katoa. He maha nga pitihana a te iwi kua tae mai, e whakahe ana i te whakahaere a te Kaitiaki mo te Katoa i aua rahui, e tino hiahia ana ratou kia whakahokia atu ma ratou ano e whakahaere. Ko enei ture e tino here rawa ana kia mau rawa ki te Kaitiaki mo te Katoa. Koia nei aku putake i tino whakahe ai au ki tenei Pire.

Pootitia ana te Pire, whakaaetia ana kia mana.

page 14