Nga Korero Paramete: 1886-1890
Wenerei, te 25 o Hurae, 1888. — Pire Keri Koura
.gif)
Wenerei, te 25 o Hurae,
1888.
Pire Keri Koura.
I runga i te tononga kia tukua atu te Pire ki roto ki te Komiti.
H. K. Taiaroa.—E te Tumuaki e hiahia ana ahau ki te
whaikupu atu mo runga i tenei Pire i mua atu o to whakarerenga i to
nohoanga. E pa ana te Pire nei ki nga whenua Maori i Mawhera me
Arahura, ki taku mahara i mahia mai te Pire nei mo tetahi maina keri
koura i Arahura. I te 9 o nga rarangi o te Pire whakahaere ana etahi
man a kia tau ki te Kaitiaki o Te Katoa. Ki taku mahara i tukua atu
enei whenua ki te Kaitiaki o Te Katoa e te Kaunihera kia ahei ai ia
ki te whakahaere i aua whenua me te kohi i nga reti e puta mai ana;
ki taku titiro iho ki taua rarangi e whakamana ana te Kaitiaki mo te
Katoa kia hokona e ia aua whenua mo te mahi keri koura i runga i te
utunga o nga utu whakarite, kaore hoki i whakaritea he tikanga e
whaikupu ai nga Maori whaitake nga tangata tango riihi ranei. Ki
taku mahara me ata whiriwhiri te Kaunihera ki nga take o nga
kaitango riihi, tera hoki ratou e raruraru i raro i nga mahinga o te
Pire nei, me mahara ano hoki ki nga Maori e whaitake ana ki aua
whenua. Tenei kei taku ringa nei e mau ana te mapi o te Rahui o
Arahura, na ka kitea iho i roto te whenua Maori i rahuitia kei nga
tahataha o te awa e takoto ana, na ki te tukuna aua tangata e mahia
nei i taua maina kia mahi tonu i taua mahi ka pukea nga Rahui Maori
i nga tahataha o te awa. I mua atu i te rironga atu o aua whenua ki
te Kaitiaki mo te Katoa i whakamahia e nga Maori me te Komihana kia
kore ai e kapi i te wai, he nui te moni i pau i runga i aua mahi. I
etahi tau £100, i etahi tau i tae atu ki te £1,000 i pau i runga i
taua mahi. Na e meatia ana inaianei me tuku atu ma te Kaitiaki o te
Katoa e whakarite aua kereme. E kore au e kaha ki te ki atu ka
whakahe au ki te katoa o te Pire, engari ka tono au kia kaua e waiho
mana anake e whakarite aua kereme, engari me whaikupu ano nga Maori
whaitake ki aua whenua me nga kaitango hoki o nga riihi. Na i runga
i tenei whakaaro ka tono au kia nukuhia atu tenei korero page 7mo tetahi ra. E kite
iho ana au ki nga tikanga o tenei Pire e mea ana kia tangohia
katoatia aua rahui. Kei te mohio ano te Mema o taua takiwa a Te
Pona, kua whaikupu mai hoki ia ki au ki te whakahaerea tonutia aua
mahi ka kino katoa aua whenua Maori. Katahi tonu nei au ka kite i te
whakamaoritanga o te Pire, no reira ka motini au kia nukuhia tenei
korero mo apopo.