Haterei, te 25 o Akuhata, 1888.
Pire Whenua Maori.

H. K. Taiaroa.—E hiahia ana au ki te whakaatu atu i tohu whakaaro mo runga mo te Pire Whenua Maori. Kua rereke noatu taua Pire i tona ahua o te tuatahi i tukua mai ai e tera Whare. I roto i te Pire o te tuatahi i kiia i roto me rite te mana o nga Maori ki te mana o etahi atu iwi e noho nei i raro i te mana o te Kuini. No naianei kua kite au kua patua aua kupu, kua whakahokia ano nga Maori ki to ratou ahua ano i mua atu o te putanga mai o Kapene Kuka. Kei te motuhake ano he tikanga mo nga Maori, kaore kau he kupu hei whakaatu mai kua rite to matou mana ki to etahi atu tangata e noho nei i raro i te maru o te Kuini. Ki taku mahara he mea mau mai tenei Pire hei painga mo etahi tangata me etahi kamupane e hoko ana i nga whenua Maori. Me whakaatu atu e au te take i whakahe ai page 13au i tenei Pire inaianei. Tetahi take i whakahe ai au ko te patunga i te kupu Maori i te rarangi whakamarama i te tikanga o taua kupu—ara mo nga tamariki a te hawhekaihe puta mai ana i te taha a Maori, kua patua taua kupu Maori, a kua waiho ko nga uri o te hawhekaihe ahakoa na te Maori na te Pakeha ranei. Ko te ingoa o tenei Pire he Pire Maori na kua rereke noatu inaianei kua tae rawa atu ki te hawhekaihe me o ratou uri e puta mai ana i te taha Pakeha a tae rawa atu ki te tino Pakehatanga. He tino take nui tenei ki nga Maori, e tino hiahia ana ratou kia mau tonu aua kupu i roto i te Pire. Me whakamarama atu e au te tikanga, me timata mai e au i te taenga tuatahitanga mai o nga Pakeha patu weera. Ko etahi o aua Pakeha patu weera i moe i nga wahine Maori, ko etahi o aua wahine he wahine takakau, ko etahi kua moe ano i a ratou taane Maori. Na i moe ratou i aua Pakeha e hara i te mea marena, engari i moe i runga i nga tikanga Maori, puta mai ana a ratou tamariki e huaina nei e tatou he hawhekaihe, engari i whakaaetia ano e nga Maori kia uru mai ki roto ki te iwi Maori. Ko etahi o aua wahine i moe i aua Pakeha i runga i nga tikanga Maori. Na no muri mai ka moe ano i te taane Maori ka marenatia i raro i nga tikanga hou i te taenga mai o te rongo pai. Na e patai atu ana au, ko ewhea nga tamariki e tika ana ki nga taonga o nga matua? Ko nga tamariki hawhekaihe ranei a nga Pakeha i moe ra i runga i nga tikanga Maori, ko nga tamariki ranei a aua wahine ano i marenatia ra i raro i nga ture Pakeha. E mea ana au ki te patua taua kupu ka tupu ake he raruraru. E whakahe ana hoki au ki te raranga 8 te mea hou nei ki nei e me kaua e pa atu tenei Pire ki nga whenua e whakahaerea ana e te Kaitiaki mo te Katoa. Mehemea ka whakaaetia kia ahei te hoko me te riihi i etahi atu whenua me pera ano hoki nga whenua e whakahaerea ana e te Kaitiaki mo te Katoa. He maha nga pitihana a te iwi kua tae mai, e whakahe ana i te whakahaere a te Kaitiaki mo te Katoa i aua rahui, e tino hiahia ana ratou kia whakahokia atu ma ratou ano e whakahaere. Ko enei ture e tino here rawa ana kia mau rawa ki te Kaitiaki mo te Katoa. Koia nei aku putake i tino whakahe ai au ki tenei Pire.

Pootitia ana te Pire, whakaaetia ana kia mana.

page 14