Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1886-1890

Te Kingi O Hamoa

Te Kingi O Hamoa.

Hoani Taipua.—E Te Tumuaki. Ahakoa kei te marama nga kupu o taku motini me whakamarama ano ahau kia rongo ai te Whare. Kua mohio ahau kua oti noa atu he Tiriti te wahi e te Ingiritii me te Tiameni me te Marikena mo nga motu o Hamoa. A inaianei kua takahia taua tiriti. Na reira ki toku whakaaro me toku hiahia hoki me ata whakaaro nui te Kawanatanga me nga mema o tenei Whare ki tenei putake. Kua rongo ahau kua mau herehere a Kingi Mariatoa e te Tiamani inaianei, Ahakoa kaore kau rawa he hara o taua Kingi. Na reira e mea ana ahau me tino hangai nui te titiro a te Kawanatanga ki enei tikanga katoa. Me mahi tahi te Kawanatanga o Niu Tireni me nga Kawanatanga o nga Koroni o Atareria mo runga mo tenei take. Tera pea e miharo etahi mema o tenei Whare ki te take i hapainga ai e au tenei mea. Koi nei te take. E ki ana o matou matua he tupuna kotahi, he iwi kotahi matou ko nga Hamoa. Tera ano hoki tetahi take e tino tika ana kia tahuri tatou ki te rapu tikanga mo tenei mea. Ko aua motu nei, e tino tutata ana ki Niu Tireni. Kua rongo hoki ahau tera etahi motu kei ko atu o Hamoa ko Te Niu Hepereti, e tangohia ana e Te Wiwi, a irunga i te kaha o nga Koroni me te whakahe o Ingarangi, kua kore te Wiwi e muru i aua motu inaianei. Na ki toku mahara e tino whai tikanga ana nga motu o Hamoa kia tatou ara ki Niu Tireni me Atareria, koia ahau e whakaaro ana, me pera ano te awhina e tatou i enei motu me Te Niu Hepereti e tiakina ana e nga Koroni o Atareria. Na reira ka motini ahau i te kupu e mau ana i runga i toku ingoa.

Ta Hori Kerei.—E tautoko ana ahau i tenei motini. A e koa ana ahau i te mea na tetahi Maori, i whakaara tenei putake. Tetahi e mohio ana ahau, he mahi kino rawa tenei raweketanga i tetahi tangata pai rawa. Kua rango ahau i nga apiha o Ingarangi he tangata tika rawa a Mariatoa a e tino pouri ana ahau i te whakatutuatanga, i te whakakinonga o taua tangata. Me te nui hoki o toku aroha ki aia. Ahokoa kahore e puta mai he ora i runga i taua motini, e tautoko ana ahau.

Ka motinitia, "(1) Ki te whakaaro o tenei Whare, ko te mahi kino o Tiamane kia Kingi Mariatoa me te iwi o Hamoa e tino he ana, e hara tera i te mahi tika, i te tohu pai nga Iwi nunui tetahi e taka hi ana i te tiriti kua whakatakototia i te tuatohi. (2.) Me tono ki te Kawanatanga o Niu Tireni kia pataia nga Kawanatanga o Atareria kia whakaatu tahi ratou ki te Kawanatanga o Ingarangi kia tirohia nui tia tenei mea." (Na Taipua.)

Meiha Atikini—Kei te aroha niu ahau mo tenei take. Otira ki toku mohio me unu taua motini te mea e kore e tika kia paahitia e tenei Whare inaianei, kaore ano hoki kia tino rongo tatou i nga ritenga katoa e pa ana ki tenei mea. Engari kua rongo tatou ko Ingarangi me Amerika me Tiamani kei te tiaki i Hamoa, na kei te whakaae a Ingarangi me Amerika e ai te rongo kua tae mai. Otiia kahore ano kia tae mai he tino korero, na reira, ahakoa he nui toku tautoko i te motini nana i homai tenei take korero, e tono ana ahau ki aia kia unuhia taua motini, i te mea hoki page 19kaore e puta mai he tika, ahakoa paahiia tenei motini, a ahakoa, ka tukua he kupu ki nga Kawanatanga o era Koroni. Koia ahau e mea ana, me unu te mema i tana motini inaianei, i te mea hoki kua puta tana kupu mo tenei putake.

Hoani Taipua.—Ae e whakaae ana ahau ki te kupu tohutohu wai a te Pirimia. Hai aha i te mea kua whakapuakina aku korero motenei mea.

A unuhia ana taua motini.