Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1886-1890

Wiremu Te Aho Me Etahi Atu

Wiremu Te Aho Me Etahi Atu.

Hoani Taipua.—I patai ki te Kawanatanga e pehea ana o ratou whakaaro mo runga i te pitihana a Wiremu te Aho me etahi atu i tukuna nei te whakatau a te Komiti mo nga mea Maori i te tau 1886. I te mea e patai atu ana ahau i tenei patai e hiahia ana ahau ki te whakamarama atu, ko tenei patai aku i haere i runga i tetahi whenua i wehea mo Ngatipa (ara) i wehea e te Kawanatanga mo nga tangata o Ngatitipa i hapai patu mo te taha ki te Kawanatanga. Erangi no te karaati tanga o taua whenua, karaatitia ana kia Hori me Nini Potaua Kukutai anake. Ko te nuinga o te iwi i kapea ki waho o te karaati. Na tera tetahi pukapuka a Te Penetana i tuhi atu ai ki nga kai-pitihana e mea ana i hoatu taua whenua mo te hunga mau patu katoa o Ngatitipa. Ko Te Penetana hoki, te Tumuaki o te kooti. Na kua tae mai tana pukapuka ki te aroaro o te Komiti. Ko te ahua o taua wahi inaianei e penei ana. Kei te noho etahi o nga kaipitihana i runga i taua whenua inaianei, erangi he noho wairangi noaiho i te mea kihai i uru a ratou ingoa ki te Karauna karaati. Heoi mahara ana taua hunga, he tino mate nui rawa tenei kua pa kia ratou. Koia ka tino takoto atu tana tono ki te Kawanatanga kia manaakitia tenei patai ana, a kia pai rawa te whakahoki mai a te Minita. I te mea hoki he aitua nui tenei kua tau ki runga ki nga Maori.

Te Miterehana. — Kua tukua nga ritenga katoa o tenei mea ki te Apiha o te Kawanatanga ki Waikato, erangi kaore ano kia tae mai tana whakahoki. Kia tae mai ra ano, ka ata whakaarohia nuitia e te Kawanatanga. Kua tae mai ano te reta a taua Apiha e whakaatu mai ana. Kaore ano ia kia kite noa i nga kai-pitinana me nga tangata i tapoko ki te karaati. A tera ia e whakaatu ki te mema nana tenei patai ana tae mai te ripoata a taua Apiha.

Te Hemara.—Mehemea i tuhi reta te Kawanatanga kia Te Matara ki Putataka, e kore e roa kua hoki mai te kupu ite mea kei te mohio rawa taua kauma-page 30tua ki tenei mea. Kei te mohio ano hoki a Te Penetana me Tiki, a me patai ki enei tokorua. Ko taua whenua he mea wehe marire mo nga hoia Maori e ono tekau ma rua, a he takoha ma ratou taua whenua mo ta ratou mahi pai me te piri pono kia Te Kuini.

Te Miterehana.—Kaore ano kia tae mai nga korero mo tenei mea ki Poneke. Na reira e kore e taea te whakarite inaianei.