Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1886-1890

Taite, te 1 o Tihema,1887. — Tiuti Pane Kuini Ki Runga Ki Nga Whenua Maori

Taite, te 1 o Tihema,1887.
Tiuti Pane Kuini Ki Runga Ki Nga Whenua Maori.

Tame Parata.—Ka mea. E Te Tumaki ko te take i patai ai ahau i tenei patai he hiahia noku ki te whakaatu atu i te ahua o te ture inaianei, e ahua takahi ana i te ritenga o te tuatahi, inahoki e whakaeke i te tiuti ki runga ki nga whenua katoa ka mahia te take ki aua whenua e te Kooti whenua Maori ara ka rapua nowai aua whenua. E kiia ana ko te putake i utaina he tiuti i te tuatahi, he rapu moni mo te koroni, ara he takoha mo te whakakorenga e te Kawanatanga i tona mana, mana anake e hoko nga whenua a nga Maori, ara ko te mana i whakapumautia ki te Karauna i raro i te Tiriti o Waitanga me te rarangi 73 o te Ture Nui o Niu Tireni. Tena ko te whakaeke tiuti ki nga whenua kua oti moa atu te whakakore i te mana Maori ki runga i te tuatahi, i mua o te whakahaerenga e te Kooti, ara te Kimitanga take, e tino he ana i te mea hoki kaore kau he takoha kua homai e te Karauna ki runga ki aua whenua, na reira e tino he ana kaore kau he putake e utaina ai he taake ki aua whenua kua rahuitia mo nga mahi Maori i raro i etahi tikanga motuhake. Otiia, i raro i tenei ahua o te ture ka whakaekea he taake, ara he tiuiti ki runga ki nga rahui Maori katoa o Te Waipounamu kua whakahaerea tatatia i mua ake nei, mehemea ka retia aua whenua e nga tangata no ratou aua wahi ki etahi Pakeha. A tera atu he whenua penei ano te ahua, kei etahi atu wahi. Na e kore e tika kia whakataua he tiuti ki enei whenua, kaore rawa e marama, na reira e tino mahara ana ahau me whakaaro te Kawanatanga ki te tika o taku e whakahe nei, a me whakarereke te ture kia kaua e pa te ture e mau ana inaianei ki enei tu whenua, mehemea koa kua kitea e tau ana aua tiuti ki aua whenua.

Meiha Atikini.—Tana whakaho- E kore e taea te whakahaere tenei take i tenei nohonga o te Paremete erangi ka kimihia e ia i roto i nga rangi e takoto ake nei he pewhea te ora e tukuna atu e ia ki nga Maori (aia) ki te mea e tika ana kia peratia.

page 29