Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1886-1890

Turei, te 30 o Akuhata, 1886. — Pire Tiaki Ika

Turei, te 30 o Akuhata, 1886.
Pire Tiaki Ika.

Tame Parata.—E te Tumuaki he me a ki ake ahau ke nga Maori me nga hawhekaihe me nga tangata e noho ana i Rakiura e whai paanga ana ki tenei mea. I au i reira i hiahia katoa nga tangata o reira kia whakangawaritia nga tikanga mo te mahi kekeno kia uru katoa ai nga tangata ki taua mahi. I rongo nga Maori tera e hanga tetahi Pire e uru ai ko etahi tangata anake ki taua mahi a ki te titiro atu kua tika ta ratou i whakaaro ai. I wehi ratou kei riro anake taua mahi ma tetahi hunga whai moni (ara) ma nga tangata tokorua tokotoru nei pea a ka ahei ratou te reti atu ki etahi atu tangata a ka araia te nuinga kei pa ki taua mahi. Kua tuhituhi mai toku iwi ki au kia kaua ahau e tautoko i tenei Pire. E hiahia ana ratou kia tiakina ngamahi ika kia ratou pera ano me nga whakataunga i runga i te Tiriti o Waitangi. I tukuna mai e taua Tiriti nga tikanga kia mahi ratou i nga ika i nga wahi katoa e pai a ratou. I waiho kia ratou te tikanga kia haere ratou ki ta ratou wahi i pai ai ki te whai aua mea. Kei te mohio nga Maori ki te wa tika mo te mahi Kekeno kihai ano hoki ratou i haere ki te patu i aua ika i te wa e whakawhanau ana, erangi i kite ratou i nga Pakeha e patu noa ana i nga ika no reira ka tahuri hoki nga Maori ki te patu. E tino tupato ana nga Maori mo te tiaki ano hoki e nga Manu me era atu mea heoi te wa e patu ai ratou kei te wa e momona ai nga manu. Ko te take i whakahua ai ahau i te patunga o nga manu he whakaatu i te tino mohio o nga Maori ki te ata tiaki i nga Kekeno a heoi te wa e patu ai ratou kei nga wa tika ano. Mehemea e tukuna ana tenei tu mahi kia akihanatia ki taku whakaaro ekore e taea e nga Maori te tautohe taua mahi ki nga Pakeha ta te mea ho nui ke nga moni me nga rawa a te Pakeha heoi ka araia rawatia nga Maori. Ki taku whakaaro he nui te mate e tau ki nga Maori mehemea ka peneitia te tikanga. A i te mea kua tata nei te mutu o te Paremete ko te mea pai ki taku whakaaro me patu tenei Pire i runga i te ota Pepa a ka hanga mai i tetahi Pire pai a te wa watea i muri iho o te Paremete. A i te mea hoki he torutoru nei nga ra etoe ana i muri iho o te aranga o te Whare Ki taku whakaaro ekore e taea e te Whare te whiriwhiri i tenei mea me te ata kimi me pewhea ranei he tianga e puta ai he painga mo te nuinga o te tangata. Na ko taku i hiahia ai kia unuhia e te rangatira honore na nana tenei pire i naianei. A te wa watea pai whai taima ia ki te kimi i nga tikanga me pewhea ai te whakahaere i nga tikanga mo taua Pire. Ko te mea pai me panui e ia kia kaua nga tangata e patu Kekeno inaianei. E mohio tonu ana ahau ki te tukuna e i ai tana panui me te ki atu kia kaua nga tangata e patu i aua ika ka rongo tonu ratou. E hara taku i te mea he whaka he ki taua rangatira ara ki te mema mo Waihopai erangi he ki atu naku kia kaua page 25 e kaika ki te pahi i tenei Pire. Ko taku i hiahia ai kia ata hurihuria tenei mea i mua o te pahitanga hei ture. Ko te take i penei aku korero mo runga i tenei Pire ta te mea i tautokona e ahau i te korerotanga tuarua. Ka tono ano ahau inaianei kia waiho tenei Pire mo tera tau.