Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1881-1885

Taite, te 9 o Otetopa, 1884. — Taake Kuri

Taite, te 9 o Otetopa, 1884.
Taake Kuri.

Ko Ihaka Hakuene patai ki te Kawanatanga mehemea ka tukua mai tetahi tikanga hei whakatikatika i te taake kuri kia ahei aite whakamana i te ripoata a te Komiti mo nga mea Maori mo runga i te pitihana No. 436 a Mangonui Rewa me etahi atu? I runga i tenei patai ana i mea atu ia ki te ata whamaramarama atu. E hiahia ana ia kia mohio te Whare ki te take o tana patai. I te tau 1883 ka puta tetahi raruraru ki te taha whakararo o te motu nei: I puta tenei raruraru i te taake kuri te take i puta ai no te haeretanga o nga pirihimana ki nga kainga Maori ki te tono i nga taake kuri. No te taenga atu o te pirihimana ki nga kainga Maori tono ai te taake ki nga Rangatira kihai ratou i pai ki te utu. No te kinga atu ekore e utua ka mea te pirihimana ka hamenetia ratou, kihai i utua e ratou te taake heoi ka hoki te pirihimana i muri iho ka whakaputaiua he hamene. I tuhia ano te ra ki runga i te hamene e tu ai te kooti hei whakawa i taua take. I muri iho ka whakaputaina he warati hei hopu i aua tangata ka haere nga pirihimana tokorua ki te tono i te taake; erangi kua rongo ke nga Maori e haere mai ana nga pirihimana ka tahi ratou ka tono kia utu nga Maori mo te ratou takahi i te ture.

Te Pika kahore au e pai ki te whakararu i te mema na otira e whakaaro ana au e rereke ana tana korero i runga i te patai ko taku ki atu ki te mema na me haere tonu tana korero i runga i te patai i runga i te ota pepa.

Ko Ihaka Hakuene kihai ia i pai ki te whakaroa i te whare erangi ka poto nei tana whakamarama, i tetahi wa i muri iho ka haere ano nga pirihimana ki tetahi kainga ki te tono i te taake kuri. Ka hoatu e nga Maori nga kuri ki a patua na ka mauria e nga pirihimana nga kuri ki tatahi kia patua erangi kihai i mate rawa. I te ahiahi ka kitea aua kuri e nga tamariki e ora ana; kihai i patua rawatia. He nui rawa nga rarurau i tau ki runga i nga Maori i runga i te taake kuri, a kua tukua e nga Maori he pitihana whakahe i te ture taake i tenei paramete. I pai ano te ripoata a te Komiti mo nga mea Maori, na ka inoi ia ki te Kawanatanga me kore ratou e whakamana i te ripoata a te Komiti.

Te Paranihi tana kupu whakahoki kahore te Kawanatanga e whakaaro whakatikatika i te Ture take kuri otira he take tenei me whakaaro mehemea ekore e tika kia panuitia kia kapea te takiwa o te Mema na ki waho o te Ture Taake kuri otira ka whiriwhiria tenei take e te Kawanatanga.

page 28