Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1881-1885

Hawira Maki

Hawira Maki.

Meiha Te Wheoro.—He patai taku ki te Minita mo te Taha Maori, Mehemea ranei ka whakamana te Kawanatanga i te ripoata whakataunga a te page 20Komiti mo nga mea Maori i te tau 1880 mo te petihana a Hawira Maki tona kia taiapatia te raina o te rerewe e haere ana i runga i tona whenua? I tuku pitihana mai taua Maori ki te Komiti mo nga mea Maori i te tau 1880, na ko te whakatau a te Komiti i mea me ata whiriwhiri e te Kawanatanga me tiaki ano nga mahinga kai a Hawira. Na no te korenga kaore ano kia whakamanaia taua kupu a te Komiti kua mate tetahi hoiho ki runga ki taua raina. Ko Howira kua mate engari ko tana poaru me ona tamariki kei te ora, a na ratou te hoiho.

Te Roretana.—Ko te taha ki te taipa ka penatia ano mehemea na he Pakeha e tono ana. Engari tera atu ano etahi tikanga e pa ana ki tenei mea ka korerotia e au. Ko te kupu whakaatu mai a te Komihana o nga Whenua Kawanatanga i Akarana e mea ana "Ko Kawira Maki kei runga i te whenua o te Kawanatanga e noho ana, he pohehe hoki nona ki te rohe o tona whenua e piri tonu ana i te taha. Heoi ano te mea e taea e te Kawanatanga mo te taha ki a Hawira he tiaki i ona whakapainga a te wa e tukua ai te whenua kia maketetia i raro ano i te tikanga o te rarangi 155 o "Te Ture Whenua, 1877." Kua whakahua mai te mema na a Meiha Te Wheoro i te whakataunga a te Komititi o te tau 1880, te titiro ia ki te whakataunga a te Komiti o te tau i muri mai. I te tau 1881 i penei te whakataunga a te Komiti mo nga mea Maori:—"I runga i nga korero a Te Tooro Komihana mo nga Whenua Karauna, o Akarana, e mea ana ko te Whare o Hawira kei runga kei te Whenua Karauna e tu ana, tera pea he kore mohio no Hawira ki te tino rohe. Na era te Komiti e whakahau i te Kawanatanga kia rapua atu ano te tikanga o nga tino putake o taua mea, a mehemea ki te tupono ki tenei e korerotia nei me whakahua ano i te takiwa e panuitia ai te hoko o taua whenua kia whai tikangatia ano nga whakapainga a te kaipitihana i raro i te tekiona 155 o "Te Ture Whenua, 1857."

Meiha Te Wheoro.—Ka tu atu ano au ki te whakamarama mo te hoiho i mate nei. Ko nga ngakinga a Hawira kaore i runga i te whenua o te Karauna. Ko ana kau me ana hoiho i runga tonu i tona whenua e taka ana i nga takiwa katoa. He piiha ke noatu te piihi e whakahuatia na e te Komihana o nga whenua Karauna.