Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1881-1885

Omarunui

Omarunui.

H. Tomoana.—E te Tumuaki e hiahia ana au ki te whakamarama atu i etahi o nga kupu a te mema mo Nepia (Te Tatana). I ki ia mehemea ka taea te tuku i te kupu whakatupato hei arai i te karaati ka taea hoki te mahi pera i nga karaati mo nga takiwa katoa o Nepia. He tino he rawa taua kupu ana. E toru nga tukunga o tenei mea kia whakawakia e te Hupirimi Kooti, hinga ana nga Maori i aua whakawakanga. Kaore rawa nga Maori i mahara i he ratou. Engari i whakaaro ratou kaore i tika te whakataunga a te Kooti, titiro hoki ki to ratou kaha ki te tohe tonu ki te pitihana ki tenei whare kia whiriwhiria taua raruraru. Ko te patai kua panuitia nei ki te whare e haere ana mo runga i te Karauna karaati me nga tangata e pa ana ki taua whenua ara mo Paora Torotoro mo Rewi Haukore. No naianei ka rite te whakaaro a te Tumuaki o nga Kai-whakawa ki ta nga Maori i mahara ai i te timatanga a tae noa mai ki naianei. E tika ana te kupu i te patai e ki nei i puta te Karauna karaati ki a Paora Torotoro raua ko Rewi Haukore, e tika ana hoki te kupu o te reta a te Tumuaki o nga Kai-whakawa e mea nei kaore i tika te urunga o te whenua iti ki roto ki te Karauna karaati. E kore au e korero tonu i tena i naianei. Kaore i whakaaetia te whenua iti e noho nei nga Maori i runga kia uru ki roto ki te hoko ki te karaati ranei, i te wa i ruritia ai taua whenua a tae noa ki te wa i puta ai te Karauna karaati. E rua rawa tau i muri i te hokonga a te mema mo Nepia i taua whenua ka tahi ia ka kite kaore i uru te wahi iti ki roto ki tana hoko, katahi ka mahia a wahotia e ia. Kaore nga Maori i whakahe i te hoko o te whenua nui, ara o te 3,000 eka, natemea hoki kua oti tera te whakatau e te Kooti. Engari e whakahe ana ratou i te tangohanga o te wahi iti, kaore nei i uru ki te hoko. Kaore hoki nga Maori i mohio i pewhea ra i riro ai te wahi iti, i uru ai ki te Karauna Kakaati. I ki hoki te Mema na ka taea te whakakore nga hoko o te takiwa o Nepia, engari ka ki atu au ki te mema na e he ana tena kupu ana, ko nga whenua i hokona e ia ko era anake e taea te whakahe. Me mutu ikonei taku whakamarama atu.