Taite, te 10 o Akuhata, 1882.
Te Motini a Makikomare Mema o Akaroa, Ara:— "Kaore i Te Pai Nga Tika Nga Whakhaere Nama Mo Ni a Tenei Kawanatanga."

H. M. Tawhai.—E te Tumuaki e tu ake ana au ki te whakapuaki i aku whakaaro mo runga i te inotini kua whakatakotoria nei ki te aroaro o te Whare. I roto i enei ra e ki ana te apatihana kei a ratou ahau, e ki ana hoki te taha Kawanatanga kei a ratou ahau, engari ki au, kei au ano ahau. Na ka whakamarama atu ahau i aku whakaaro. Me ki atu au i te tuatahi ka tautoko ahau i te menemana a te mema mo Akaroa. E ki ana nga mema e tautoko ana i te motini nei kia kaua e riro he moni hei mahi reriwe mo tenei motu; na e ki ana hoki tetahi taha e hiraki ana ratou i te motini kia puta ai aua moni ki tenei motu. Ka tautoko au i te motini a te mema mo Akaroa natemea e haere ana tera ki te whakakore i te nama moni, kia kaua e taimaha te takoha ki rungu ki te iwi. Ka hoki rawa au ki mua noatu, ki te kohikohi mai i nga take whakamarama i taku tikanga mo runga i tenei motini. Ko tenei tikanga nama moni mai i Ingarangi, he aitua mo nga iwi Maori o enei moutere. I te tuatahi i namaa mai i Ingarangi, te whitu miriona, a puta mai aua i reira te mate mo te iwi Maori, mate tangata mate whenua, pera me Waikato me Taranaki. Mate ana ratou i runga i taua namanga moni. Me te nuinga o taua moni i pau i runga i nga whawhai i waenganui o nga iwi e rua, i te Pakeha me te Maori. He toto tangata te uta o taua whitu miriona pauna. No te tunga o te Kawanatanga o te Pokuru ka nama mai ano he moni, pau katoa ana te nuinga i runga ano i taua huarahi. A no te tunga o te Kawanatanga o Kerei ka nama ano tetahi atu rima miriona: pau ana i runga i te whakahaerenga i te raruraru i te Tari Hauauru ara ki Taranaki i hopukia hereheretia nei nga Maori o taua takiwa, me Te Whiti hoki e noho herehere mai nei. Na ko tenei moni e meatia nei kia nama mai, hei mahi i nga mea mo te takiwa o Tawhiao, ki taku mohio ko Tawhiao te utu mo enei moni ka nama nei hei mate tenei mona. E tupato ana ano au i au e korero nei, e mohio ana hoki au kei te mau tonu te whakaaro o te Kawanatanga mo te whenua i Waikato. Koia nei taku take tuatahi i whakahe ai ahau ki te nama moni, i tautoko ai ahau i te motini tuarua, kei te mohio katoa koutou nga mema, kua tukua mai e te Kawanatanga a ratou pire hei takoha i nga whenua o nga Maori; na i au e titiro nei he mate anake mo te iwi Maori kei roto i aua pire a te Kawanatanga a mua ake nei, me pewhea ia nei e kaha ai ahau te tautoko ia koutou e te Kawanatanga? Me tahuri ranei au ki te whakahoki i te hoari hei tapahi i te kaki o toku iwi o te iwi Maori? Kua rongo au i etahi mema e ki ana kaore he tikanga i tukua mai ai te motini a te mema mo Akaroa; e ki ana hoki kaoae i te marama nga take o roto. Taku kupu e hara ranei te taimaha o te takoha ki runga ki te iwi, i te take tika hei tautoko i taua motini? Kua patai ano au i roto i te whare nei, mehemea he tika e tae ana ki te rua-te-kau-ma-waru miriona nga moni nama a tenei koroni, a e whia nga moni e tau ana ki runga ki ia tane wahine o te iwi Pakeha me te iwi Maori. Ki mai ana te Minita mo nga Moni, e tae ana ki te rua-te-kau-ma whitu miriona, me te pikau ki runga ki ia tangata wahine o te koroni nei e tae ana ki te £50. No reira au i ki ai me mutu te nama moni kua nama mai nei. Kaore au i te mohio ki te take i kuare ai nga mema ki taku pooti, kua oti noatu nei i au te whakamarama atu i aku whakaaro. I rapu nei ratou no te Kawanatanga ranei au no te Apatihana ranei. Heoi ra kua whaki atu au kia marama te whare ki nga take e pooti ai au ki te menemana a te mema o Akaroa.