Turei, te 20 o Hune, 1882.
Pire Mo Te Whakapumau I Te Rangimarire O Te Tai Hauauru.

Ko Wi Tako Ngatata.—E whakaaro ana au he mea tika kia whai korero ahau mo runga i tenei mea, inahoki he Pire hei whakarite tikanga tenei mo etahi rangatira tokorua o toku iwi. E hiahia ana an i te tuatahi ki te whaki i etahi kupu hei whai i nga korero i whakapuakina nei e te Pirimia. E kore aku korero e huri ke i ana i korero ai, notemea e mohio tuturu ana ahau ki te taimaha o nga raruraru i tau nei ki te Kawanatanga i runga i ta ratou whakahaere i nga tikanga ki te Tai Hauauru. I haere atu ahau i te tau 1873 kia kite i a Te Whiti; roa noatn ahau e korero ana kia Tu Whiti, kia Wiremu Matakatea hoki i taua wa; otira kaore a Te Whiti i tahuri mai ki aku korero. E rua oku po ki Parihaka e korero tonu ana, engari kaore he kupu whakahoki mai a Te Whiti I te marama o Hurae, 1878, ka tae atu ano ahau ki Parihaka, ka kite ano i a Te Whiti; i nui aku korero ki a ia pera ano ma tera taenga oku, otira kaore a Te Whiti i hamumu mai. I tae atu hoki a Te Hiana raua ko Takamoana ki Parihaka i taua wa ki te korero kia Te Whiti, erangi kaore a Te Whiti i whakarongo ki a raua korero, a hoki noa mai raua. E rima oku ra tinana ki tona kainga i taua taima, maua tahi ko Karaitiana. No taku haerenga mai ka ki atu ahau kia Te Whiti "e noho, ka mutu i konei taku haere mai kia kite i a koe." Ko taku kupu mo runga i te pire a te Kawanatatanga nei, koia tenei, e kore ahau e kotiti ke ki tetahi taha ki tetahi taha, notemea ki toka whakaaro kaore he huarahi ke hei haerenga mo te Kawanatanga i te nui o te raruraru ki te takiwa Hauauru. He mea tika kia puritia atawhaitia enei rangatira tokorua, ara, a Te Whiti raua ko Tohu, mo tetahi wa Ko te tikanga pai tena mo raua, inahoki kaore he ara ke ma te Kawanatanga, no konei ahau i mea ai e whakatika ana ahau i to ratou mahi ki te tuku mai i tenei pire. I tae atu ahau ki Taranaki inaia tata nei, i kite i tetahi o nga tino rangatira o Parihaka, tona ingoa ko Te Patuhapai; he hoa ia no Te Whiti. Taku kupu kia ia "kati, me whakamutu koutou i a koutou mahi kuare ki Parihaka. Ki te mea ka tohe koe ki te haere ki reira timata ai ano i a koutou mahi raruraru, ka tanguhia koe ki tetahi motu i waenga moana noho ai. Whakarongo mai ki aku korero inaianei, whakamutua ena mahi tinihanga ki Parihaka Kua kite koe i te tikanga mo Te Whiti, kua tangohia atu nei raua ko Tohu ki tera motu noho ai. Na, i runga i tena, ka kaha ahau ki te tono kia koutou kia pai ta koutou mahi kei tau te mate ki runga kia koutou." I whai kupu hoki ahau kia Te Tahana, ko ia hoki tetahi o nga hoa a Te Whiti, i ki atu ahau me mutu tana haere ki Parihaka inaianei. Otira, ki taku mahara e kore ratou e rongo ki enei tu korero, inahoki mehemea ka hoki atu a Te Whiti ki Parihaka ka huihui katoa ano ratou ki tona kainga, a ka pera ano te raruraru me mua. I kite ahau i tetahi kupu i roto i nga nupepa e mea ana kua tuku pitihana a Wi Parata ki te Paremete, he mea tono ia na Te Whiti raua ko Tohu kia tukua e ia he mea pera ki te taha kia raua. Oho ana a roto i au i taku kitenga iho i tena korero, page 2notemea kahore rawa a Te Whiti i whakaae kia mahia tetahi tikanga pera ki te taha kia ia, a taea noatia tenei ra; no konei ahau ka mahara he tinihanga taua pitihana, a no muri mai ka kite ahau i tika taku whakaaro, inahoki kahore a Te Whiti i whakamana i a Wi Parata ki te tutu i taua pitihana. Heoi ano aku korero me runga i tenei pire, he kupu kotahi tenei. I puta taku kupu ki nga tangata o Taranaki i au ano i reira, e kore rawa ahau e whakaae kia hoki atu a Te Whiti raua ko Tohu ki Parihaka i tenei wa, engari me pupuri a rangatira marire kia kore ra ano nga raruraru o taua takiwa. Ka tautoko ahau i tenei pire a te Kawanatanga.