Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1881-1885

Wenerei, te 13 o Hurae, 1881

Wenerei, te 13 o Hurae, 1881.

Nga Rahui Kura O Hokianga.

H. M. Tawhai.—Patai ki te Kawanatanga. Mehemea ka tukua mai e ratou tetahi tikanga e taea ai te hoko te kurutete ranei i nga Rahui Kura i te Taone o Hokianga? No mua noatu i whakaritea ai a Hokianga hei taone. He whenua ano no te kura kei roto i te taone e kore nei e taea te hoko. No reira i kore ai e kaha te haere atu o nga pakeha ki te noho i reira, i te mea kaore e taea te hoko. Kei te ki ano nga pakeha o taua takiwa, koia te take, e ki aua hoki ka nui page 5haere te taone mehemea e taea ana te hoko,

Te Roretana.—Tana kupu whakahoki. E pouri ana ahau ki te korenga oka e mohio mai i te tuatahi ki te tikanga o te patai a te rangatira na. Kaore i mohio te Kawanatanga e whaitake ana kia mahia mai he Pire penei. Engari ko nga Komihana o nga kura nga tangata whaimana mo enei mahi, me ata patai atu ano kia ratou mehemea e tika ana kia hokona katoatia aua rahui, etahi ranei o aua rahui.

Mo Runga I Te Pitihana A Heta Hamuera.

H. M. Tawhai.—Ki taku whakaaro me panui te pitihana nei, kia mohio ai te Whare ki nga kupu e whakahengia ana; kei reira ka whakamarama atu ai au i nga take i pera ai nga kupu o taua pitihana. E whakaaro ana pea te Whare tera he kupu kino kei roto i te pitihana, kihai i tika kia rongona i roto i tenei Whare. Ko nga kupu o taua pitihana ko te ahua tonu o te whaikorero a nga Maori i roto i a ratou tautohe whenua. No reira i mea ai au me panui ki te Whare kia rongo nga mema i aua kupu e whakahengia nei. Na te Minita ano mo te taha Maori i tuku mai tenei pitihana; otira na nga Maori ano o toku takiwa. No reira i hiahia ai ahau kia panuitia ki te Whare.

H. M. Tawhai.—Tera pea e taera e au te whakamarama i etahi o nga tikanga o tenei Pitihana. E tata ana taua whenua ki Hokianga kua whakawakia e te Kooti Whakawa Whenua Maori. He whenua iti noaiho, otira e rua nga iwi e pa ana ki taua whenua, ko te Rarawa me Ngatikorokoro, i tae pea ki te rua rau ingoa o enei iwi i roto i te Tiwhikete mo taua whenua. Kahore i mana tera whakataunga a te Kaiwhakawa raua ko te Ateha. I te tau Tahi mano waru rau whitu te kau ma iwa ka tukua ano taua whenua ki te Kooti, a mahue atu ana te nuinga o te hunga whaitake ki taua whenua, takitahi nei i uru ki te Tiwhikete. No muri ka tukua atu ki Akarana mahi ai. E ui ana aua Maori inaianei mehemea kua hoatu taua whenua ki nga tangata e man nei o ratou ingoa i te Tiwhikete, He maha aua tangata whaitake ki taua whenua i tono kia whakawakia tuaruatia taua wahi. I tono ano aua Maori ki te Tumuaki o te Kooti Whakawa Whenua Maori kia whakawakia ano to ratou whenua. Kaore i whakaaetia ta ratou tono. Tukua mai nei e aua Maori kuare ki tenei Whare, i runga i to ratnu whakaaro koia nei pea te huarahi e puta ai he ora mo ratou. Kei te kimi nga Mema o te Whare nei, mehemea i puta tika mai tenei pitihana i runga i nga tikanga o te Whare nei. Ki taku whakaaro me mutu te korero i nga tikanga o te Whare; engari me titiro mehemea e tika ana kia ata whakaarohia nga putake o taua pitihana, me mahara hoki ko te iwi nana tenei pitihana he iwi e whawhai tonu ano kia ratou. E wehi ana enei Maori kei puta ake he raruraru i runga i taua whenua. He whenua ano e tata ana ki tenei, ko Whirinaki te ingoa, a mate ana tetahi tangata ki reira, taua tangata ko Nuku. E wehi ana ratou kei puta ake he raruraru pera kia ratou. E matau ana ano ahau, kihai i tino tika nga kupu o tenei pitihana, i raro i nga ture whakahaere o tenei Whare, otira e aroha ana hoki ahau ki aua Maori e touo nei kia ata whakaarohia to ratou mate. Me ata whakamarama atu ano e au i runga i taku whakaaro, kahore aua maori i mea ka mate he tangata ia ratou. Engari e tono ana kia ata rapua ta ratou tautohe kia mutu ai te raruraru.

Pire Whakatikatika I Te Ture Whenua Maori.

Meiha Te Wheoro.—Kaore ano nga Mema Maori i kite i te whakamaoritanga o te Pire, kaore hoki e mohio ana ki nga tikanga o roto. Tetahi take e tika ai kia nukuhia atu te korerotanga, ko to ngaronga o te Mema Maori mo te Tai Rawhiti, kei te mate hoki ia. No reira i whakaaro ai au me whakaae te Mema nana te Pire nei, kia nekehia atu te korerotanga mo tetahi atu rangi