Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1881-1885

Wenerei, 14 o Hepetema, 1881. — Nga Maori Rawakore O Te Waipounamu

Wenerei, 14 o Hepetema, 1881.
Nga Maori Rawakore O Te Waipounamu.

H. K. Tairoa patai ki te Minita mo te taha Maori. (1.) Mehemea kei te atawhai te Kawanatanga i nga Maori katoa, i etahi ranei o nga Maori o te Waipounamu, i Wairau, Kaikoura, Kaiapoi, Rapaki, Port Levy, Onuku, Pukutahi, Taumutu, Arowhenua, Waimate, Waihoa, Waitaki, Moeraki, Waikouaiti, Purakaunui, Otakou, Taiari, Maranuku, Tuturau, Nurewa, Te Parewha, Ruapuke, Rakiura, Tikaputerewa, Oraka, Kawhakaputaputa, Maitahu, and Arahura? (2.) No tewhea te wa i timata ai te atawhai a te Kawanatanga i nga Maori rawakore o te Waipounamu, a kei te hoatu tonu ranei aua moni; mehemea kaore he aha te take i whakakorea ai? (3.) E utua ana ranei e to Kawanatanga ki nga moni e pootitia ana e tenei Whare mo nga pohara o te iwi pakeha me te iwi Maori? I tukua atu ano e te Kawanatanga he oranga ki nga Maori i etahi takiwa o te Waipounamu; otira kaore hoki i hoatu ma etahi atu takiwa. Kei etahi takiwa e tino pohara ana nga Maori, a kaore hoki i hoatu he oranga mo etahi o ratou. Ko nga Maori anake o Kaiapoi me Taieri i whiwhi i etahi oranga mo ratou. Ki taku whakaaro me atawhai e te Kawanatanga nga Maori i nga kainga kua whakahuatia ake nei. Mehemea e arohatia ana nga Maori o etahi wahi, he aha i kore ai e arohatia katoatia. I rongo ano au i tae te Minita mo te taha Maori ki Kaiapoi i tera tau, whakaae ana ia kia hoatu he oranga mo ratou, he rongoa he aha ranei, otira kaore ratou i pai mai, natemea kaore i whakamaramatia atu kia ratou nga take.

Te Roretana.—Tana kupu whakahoki. Ki taku mahara kaore he take kia pohara ai nga Maori o te Waipounamu. Ki taku mahara na te he o te whakahaere i nga Rahui i rawakore ai nga Maori o reira. Ka ki atu ano hoki au, kei te tukua atu ano he oranga ki nga Maori i etahi wahi o te Waipounamu, e hiahia aua hoki te Kawanatanga kia kaua e noho mate nga tangata rawakore me nga turoro, a kua puta hoki te kupu whakahau kia whakaoraugia katoatia nga mea e mate pera ana. No te tau 1874 ka whakahaere tuatahitia te hoatu aua tu oranga, a i te mahia tonutia i muri mai nei i te mea e whaitake ana kia peratia. I utua enei ki nga moni e £7,000 e mau nei i nga rarangi mo nga mea Maori. Ko nga Maori o Whakatu e utua ana ki nga moni o nga Rahui Maori.