Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paremete: 1904-1905

Wenerei, te 12 o Hurae, 1905

Wenerei, te 12 o Hurae, 1905.

No te hawhe-paahi i te rua karaka ka noho te Pika ki runga ki tona nohoanga.

Ka karakia te Whare.

Ka whakahaerea etahi mahi, ka mutu, ka tae ki nga patai e whai ake nei.

Roiara Komihana Mo Nga Rahui Maori.

Tame Parata (mema mo nga Maori o Te Waipounamu).—Ka patai ahau ki te Pirimia, Mehemea tora ranei te Kawanatauga e whakaae ki te tohutohu atu kia whakawhanuitia atu te Ota Whakamana e tu nei te Roiara Komihana mo nga whenua Rahui Kura Maori kia ahei ai taua Komihana ki te uiui me te whakaputa ripoata mo runga mo te Whenua Rahui Awhinatanga Kura i Whakarewa, kei Motuweka, e tata ana ki Whakatu; i te mea ko taua Rahui i te tuatahi he mea tuku, e nga tangata Maori nona, hei awhina i nga tikanga penei ano me te mea i Whitireia me era atu whenua rahui i te Motu o Aotearoa?

Te Raiti Honore Te Hetana (Right Hon. Mr. Seddon), (Pirimia).—Ko taua Rahui e korerotia nei e 1,078 eka 5 paati tona nui. E korerotia ake ana ona ahuatanga i roto i te pukapuka A–3, 1870, me H.–1, 1879 (nga korero kei te 282, me era atu; Kupu Apiti, wharangi 61–62). I te tau 1872 awhinatia ana tetahi kura iti. He ruarua nei nga ra ka pau te taima o nga Komihana, a ko te kupu e tono nei kia hoatu ano ano he taima ka whakaarohia a taihoa ake nei.

Rahui Maori i Waihao.

Tame Parata (mema mo nga Maori o Te Waipounamu).—Ka patai ahau ki te Minita mo nga Mahi Nunui, Mehemea kua mana ranei tana kupu i ki ra ia ka whakahaua atu e ia ki te Enitinia e Noho Tuturu ana i Karaitiati kia haere ia ki te Whenua Rahui Maori i Waihao, e tata ana ki Morven, ki te titiro me te whakaputa ripoata tohutohu i te huarahi pai e mutu ai te whakakino a te waipuke i taua Rahui, ara a nga waipuke e puta ana i runga i te whakawhaititanga o nga wai o Te Rotopateke repo i i muri i te whakanohonohoanga tangata ki Waikakahi Estate, i te mea hoki na te Kawanatanga anake taua mahi?

Te Honore Hooro Tone (the Hon. Mr. Hall-Jones). (Minita mo Nga Mahi Nunui).—No te tahi o nga ra o te marama nei ka whakahaua atu ki te Enitinia o nga Rori i Karaitiati kia hanga mai e ia he ripoata mo runga mo tenei take.

Kaunihera Marae O Araiteuru.

Tame Parata (mema mo nga Maori o Te Waipounamu).—Ka patai ahau ki te Minita Maori,—(1.) Mehemea ka whakamaramatia mai e ia he aha te take i roa ai te utunga atu ki nga Mema o e Kaunihera. Marae o Araiteuru i a ratou moni e pau ana i to ratou haeretanga ki tena wahi ki tena wahi ki nga nohonga o taua Kaunihera? (2.) He aha te take i mutu ai te homai moni a te Kawanatanga hei awhina i nga Kaunihera Marae katoa, notemea, mehemea e hiahiatia ana kia mate kongenge noa iho aua Kaunihera i runga i te kore kaore e awhinatia ki nga moni e tika ana, kaati, he pai rawa ki nga Maori me whakaatu tuturu mai ae kua pena te whakaaro, kaua e whakaroangia noatia te whakaatu?

Honore Timi Kara (Hon. Mr. Carroll), (Minita Maori).—Ko nga kaute o aua moni e korerotia nei i pau, kei te tirotirohia i naianei, a, kia paahitia, ka utua. Ka mau tonu te Kawanatanga ki te tuku awhinatanga moni ki nga Kaunihera Marae.

Whenua Mo Nga Maori Whenua Kore.

Tame Parata (mema mo nga Maori o Te Waipounamu).—Ka patai ahau ki te Minita o nga Whenua,—(1.) He aha te take e roa nei te whakaotinga o te ruritanga o nga whenua i wehea e te Kawa-page 18natanga, i nga tau kotahi tekau kua hori ake nei, mo nga Maori whenua-kore o te iwi o Ngaitahu i Waiau, Tautuku, me Lords Harbour, i te taha rawhiti o Rakiura; notemea ahakoa e mahi ana nga kai-ruri i taua mahi mai o te tau 1896 kaore nei ano i oti noa aua ruri. (2.) Ka whaaki mai ranei te Minita mo a whea ranei riro mai ai aua whenua hei nohoanga mo nga morehu e ara nei o nga tangata i wehea ai mo ratau aua whenua i te tuatahi?

Honore Te Takana (the Hon. Mr. Duncan), (Minita o nga Whenua).—Ko te take o te roa he uaua no te kimi kia kitea ai he whenua totika e ahei ai nga Komihana mo nga Maori Whenua-kore ki te whakatautau i nga wahi e rite ana mo nga tangata e kereme ana. Kei te mahia he tikanga i naianei kia unuhia atu te rahuitanga e tau nei i naianei i runga i tetahi rua tekau ma iwa mano eka whenua ahua pai, a kia mutu tera katahi ka taea te whakaotioti nga ruri.

Haere tonu nga mahi a te Whare, a no te rua tekau meneti te paahitanga o te weherua i te po ka hiki te Whare.