No te hawhe-paahi i te rua karaka ka noho te Pika ki runga ki tona nohoanga.

Ka karakia te Whare.

Ka whakahaerea etahi mahi a ka tae ki nga patai e whai ake nei

Kura Maori I Pamoana.

Te Remingitana (Mr. Remington), (mema mo Rangitikei).—Ka patai ahau ki te Pirimia, he aha te take i waiho ai e te Kawanatanga kia mate kongenge noa iho nga mahi pai a Tare Kerehi (Mr. C. W. Grace), i mahi ai i te kura Maori me te kainga whakapaipai i Pamoana, i runga i te kore kaore i tautokona kaore i awhinatia ki te moni, ahakoa he maha nga whakaaringa o tenei take kia tirohia e nga Minita, me te Tari Maori, me te Tari o Nga Kura; a he aha hoki te take i whakanekehia atu ai i reira taua kai-whakaako tino kaha, i tirohia paitia nei a i arohatia nuitia nei e nga Maori mo tona kaha ki te whakahaere tika i ana mahi?

Te Raiti Honore Te Hetana (Pirimia).—I whakaarohia ko nga painga e riro mai ana kihai i rite ki te nui o nga page 14moni e whakapaungia ana. He nui nga moni e pau ana, na reira waiho ana kia ata whakaaroarohia ano taua take. Kei roto hoki taua take i te ringa o te Minita Maori me te Minita o Nga Kura i naianei. Ko Te Kerehi, te kai-whakaako, kua haria atu ki tetahi kura nui ke atu i runga i tana tono ake ano.

Komihana Mo Nga Rahui Maori.

Te Hoka (Mr. Hogg), (mema mo Mahitaone).—Ka patai ahau ki te Pirimia, Mehemea ka whakawhanuitia atu e ia te Ota whakamana i te Komihana mo Nga Rahui Maori kia ahei ai kia noho taua Komihana ki Mahitaone ki te uiui me te whakaputa ripoata mo runga i te Rahui a Te Pihopa?

Te Raiti Honore Te Hetana (Right Hon. Mr. Seddon), (Pirimia).—Ko te tukunga iho o nga uiuinga a te Komihana tena e hanga kia pa atu ki nga rahui katoa e rite ana te ahua ki nga mea i whakaingoatia i roto i te Ota Whakamana. Ko te whakawhanuitanga e tonoa mai nei e tika ana, kaore hoki he take e kore ai e ahei kia tu he nohoanga mo taua Komihana ki Mahitaone. Ka tukua tahitia atu te patai me te whakautu ki te Tiamana o te Komihana.

Tatauranga O Nga Iwi Maori. (3/252).

Hone Heke (mema Maori mo te Tai Tokerau).—Ka patai ahau ki te Kawanatanga, Mehemea ka whakanohoia e ratou ki runga ki te Rarangi Moni he moni e rite ana te nui ki nga moni e whakapaua ana e te Kawanatanga mo te tatau i nga tangata i ia rima tau, a ka tuku atu i taua moni ki nga Kaunihera Marae o te koroni kia whakahaerea tikatia ai he tatauranga mo nga iwi Maori o te koroni?

Honore Ta J. G. Waari (Hon. Sir J. G. Ward), (Hekeretari o te Koroni).—Ko te take e pataingia mai nei e te honore mema kei te whakaarohia i naianei e te Kawanatanga.

Te Matemate O Nga Tamariki Maori.

Te Whira (Mr. Field), (mema mo Otaki).—Ka patai ahau ki te Minita Maori, Mo awhea tahuri ai te Kawanatanga ki te hanga tikanga hangai e mutu ai te matemate o nga tamariki Maori i te mea kei te tino kaha rawa atu te wehi o te ngakau ki te nui whakaharahara rawa o nga mea e matemate ana?

Honore Timi Kara (Hon. Mr. Carroll), (Minita Maori).—I te mahi te Kawanatanga a kei te mahi tonu ano hoki i nga mea katoa e taea ana e ratou hei whakamutu i te matemate o nga tamariki Maori. Kei te tuhi a Takuta Pomare i tetahi pukapuka tohutohu i nga huarahi tika o te tiaki me te whakatupu i te tamariki, a ka perehitia taua pukapuka ka tuhatuhaina hei mohiotanga mo nga matua tamariki Maori. Apiti atu ki nga Takuta kua oti nei te whakarite, me nga mahi e mahia ana e te Tari Whakahaere i te Ora, ko te mea tika me hanga he tikanga e akona ai etahi kotiro Maori totika hei neehi, kia ahei ai ratou hei neehi i waenganui i o ratou iwi. Kei te whakaarohia tonutia tenei patai.

Nga Tangata Pooti Mema Maori O Te Tai Tokerau.

Hone Heke (mema mo nga Maori o te Tai Tokerau).—Ka patai ahau ki te Kawanatanga, Mehemea ka whakahaua e ratou kia perehitia nga ingoa o nga Maori katoa i pooti mema ki te Paremete i te pootitanga whakamutunga mo te takiwa o te Tai Tokerau; a kia tu hoki he uiuinga mo nga ingoa o aua tangata kia kitea ai te pono, mehemea he ingoa ke atu ano o ratou; me te whakariterite atu ki nga ingoa o nga tangata whai whenua tena e kitea i roto i te ritaana ka motinitia nei i tenei ra e te Mema Maori mo te Tai Tokerau; me era atu uiuinga katoa e taea ai te rapu i nga Maori katoa no ratou aua whenua, nga eka i ia Maori kotahi, a mehemea kei roto anake ranei i te poraka kotahi aua eka, kei nga poraka maha atu ranei; me te waiho i aua ingoa tangata i tuhituhia i te pootitanga whakamutunga hei kaupapatanga e kitea ai te maha o nga Maori whenua kore, me nga mea e whiwhi ana i nga paanga whenua e nui ana hei oranga mo ratou me o ratou whanau, kaore ranei?

Honore Timi Kara (Hon. Mr. Carroll), (Minita Maori).—Ko tenei take nui kua whakaarahia mai nei e te patai a te honore mema e kore e taea paitia te whakarite i runga i tana huarahi e ki mai nei. Ko te huihuinga katoatanga o nga Maori o te takiwa pootitanga mema o te Tai Tokerau i te tatauranga whakamutunga kua taha ake nei i tae ki te 9654 tangata, a roto i era e 4640 nga mea kua hipa ake i te 20 tau te kaumatua. Ko te huihuinga katoatanga o nga mea i pooti i te pootitanga whakamutunga i te takiwa o te Tai Tokerau e 2134, ara i hoki iho i te hawhe tuturu o nga tangata kua kaumatuatia o taua takiwa. No reira mehemea ka wkakawhaititia he uiuinga ki runga anake ki nga tangata i pooti kaore he painga o tera, e kore hoki e ahei hei tohutohu mai i te maha o nga eka whenua a ia tangata kotahi i roto i taua takiwa pootitanga. He tino mea pai kia oti he rarangi ingoa o nga tangata whenua-kore o nga tangata ranei e iti rawa ana o ratou whenua, engari e mahi nui rawa te hanganga o te rarangi ingoa pera mo te motu katoa o Aotearoa, he mahi uaua, a he nui rawa hoki nga moni e pau. Ko te rapunga huarahi he oti pai ai he tikanga mo te taha ki nga Maori whenua-kore, tetahi take kua roa nei e whakaarohia ana e te Kawanatanga, a kei te whakaarohia tonutia hoki i naianei, a e tumanakohia ana hoki me e kore e kitea he whakaotinga tika mo tenei take i roto nga ritenga ture e tohutohu ake nei i roto i te whai korero a te Kawana.

Moni Whakaputa - A - Nama Ki Nga Maori Whai Whenua.

Hone Heke (mema mo nga Maori o te Tai Tokerau).—Ka patai ahau ki te Kawanatanga, Mehemea ka whakaurua e ratou i tenei tuunga o te Paremete he Pire e whakamana ana kia whakatokotoria he moni pumau hei awhina i nga Maori whai whenua, i runga i te whakaputa moni-a-nama ki a ratou pera ano me nga Pakeha o Nui Tireni e awhinatia nei ki te moni i raro i te Ture Whakaputa Moni-a-nama a te Kawanatanga ki Nga Tangata Noho Whenua, hei awhina i nga Maori ki te whakapai i o ratou whenua, a kia kaha ai hoki ratou ki te whakaea wawe i nga taumahatanga a te ture i uta atu ai ki runga ki a ratou; ara nga taumahatanga hei utunga ma ratou i raro i te Ture Reiti, me era atu ture, a kia pai ai hoki o ratou kainga me o ratou ahua e noho nei ratou?

Honore Timi Kara (Hon. Mr. Carroll), (Minita Maori).—E whakaputaina ana ano he moni nama ki etahi Maori i raro i te Ture Whakaputa Moni-anama ki nga Tangata Noho Whenua, a ko nga tono pera kaore nei i whakaaetia no te roanga e ata whakaarohia ana kitea ana i ahua tika ano te korenga i whakaaetia. Engari mehemea ka hanga mai tetahi tikanga pai atu hei whakanohonoho i nga Maori ki runga ki o ratou ake whenua, ka tika pea kia whakaarohia he awhinatanga penei me tenei e tonoa mai nei, a ko o ratou paanga whenua hei punga mo aua moni kia whakaeangia ai.

Tiati Kooti Whenua Maori.

Hone Heke (mema Maori mo te Tai Tokerau).—Ka patai ahau ki te Kawanatanga, Mehemea ka whakaturia e ratou kia tokorua kia maha atu ranei nga tangata hei Tiati mo te Kooti Whenua Maori, kia ahei ai etahi Tiati, kia tokorua pea, i runga i te whakahau a te Tiati Tumuaki o taua Kooti, ki te whakawa i nga tono katoa a nga Maori e tono ana ki taua Kooti kia whakawhitiwhitiria o ratou paanga whenua mo nga paanga o etahi atu Maori, he paanga ririki nei o ratou i etahi poraka, te whakatopu i o ratou paanga wehewehe kia kotahi ai te takotoranga ki roto ki te poraka kotahi, kia ahei ai ia tangata te mahi tika i tona whenua kia puta ai he painga ki a ia; me te whakawa hoki i nga tono wehewehe mehemea ka kitea e aua Tiati i runga i te uiuinga tena ano aua whenua e whakahuatia ana i roto i aua tono e taea te wehewehe tika kia kaua e he te wahanga kia kaua ano hoki e kino te takoto o te whenua kei waiho hei tikanga e ngaro atu ai nga whenua i te utunga i nga riana ruri me nga whakawakanga roa, taumaha?

Honore Timi Kara (Hon. Mr. Carroll), (Minita Maori).—Kua oti i te ture e page 16mana nei i naianei te whakarite tikanga whakawhitiwhiti i nga whenua Maori ki a ratou whaka-Maori; engari kaore ano taua tikanga whakawhitiwhiti whenua kia tino hapainga nuitia. Ka whakamatau te Kawanatanga ki te whakarite tikanga ngawari, pai ke atu. Mo te taha ki nga whakawakanga whenua; Kei te whakahaere tonu te Kooti Whenua Maori i naianei i nga tono wehewehe katoa e tae atu ana ki tona aroaro. Ko te mana ki te tuku tono wehewehe kei te tuwhera tonu ki nga Maori i nga wa katoa: No reira ki te mahara iho kaore he ritenga e whakaaetia ai tena wahi o te tono nei. E tumanakohia atu ana me e kore e oti i nga tikanga ture e whakaarohia ana e te Kawanatanga nga tini ahuatanga e ara ake ana i nga whakatuunga kai-riiwhi, me nga wehewehenga o nga whenua Maori.

Haere tonu nga mahi a te Whare, a no te rua tekau meneti ki te tekau ma rua o nga haora i te weherua i te po ka hiki te Whare.