Nga Tangata Pooti Mema Maori O Te Tai Tokerau.

Hone Heke (mema mo nga Maori o te Tai Tokerau).—Ka patai ahau ki te Kawanatanga, Mehemea ka whakahaua e ratou kia perehitia nga ingoa o nga Maori katoa i pooti mema ki te Paremete i te pootitanga whakamutunga mo te takiwa o te Tai Tokerau; a kia tu hoki he uiuinga mo nga ingoa o aua tangata kia kitea ai te pono, mehemea he ingoa ke atu ano o ratou; me te whakariterite atu ki nga ingoa o nga tangata whai whenua tena e kitea i roto i te ritaana ka motinitia nei i tenei ra e te Mema Maori mo te Tai Tokerau; me era atu uiuinga katoa e taea ai te rapu i nga Maori katoa no ratou aua whenua, nga eka i ia Maori kotahi, a mehemea kei roto anake ranei i te poraka kotahi aua eka, kei nga poraka maha atu ranei; me te waiho i aua ingoa tangata i tuhituhia i te pootitanga whakamutunga hei kaupapatanga e kitea ai te maha o nga Maori whenua kore, me nga mea e whiwhi ana i nga paanga whenua e nui ana hei oranga mo ratou me o ratou whanau, kaore ranei?

page 15

Honore Timi Kara (Hon. Mr. Carroll), (Minita Maori).—Ko tenei take nui kua whakaarahia mai nei e te patai a te honore mema e kore e taea paitia te whakarite i runga i tana huarahi e ki mai nei. Ko te huihuinga katoatanga o nga Maori o te takiwa pootitanga mema o te Tai Tokerau i te tatauranga whakamutunga kua taha ake nei i tae ki te 9654 tangata, a roto i era e 4640 nga mea kua hipa ake i te 20 tau te kaumatua. Ko te huihuinga katoatanga o nga mea i pooti i te pootitanga whakamutunga i te takiwa o te Tai Tokerau e 2134, ara i hoki iho i te hawhe tuturu o nga tangata kua kaumatuatia o taua takiwa. No reira mehemea ka wkakawhaititia he uiuinga ki runga anake ki nga tangata i pooti kaore he painga o tera, e kore hoki e ahei hei tohutohu mai i te maha o nga eka whenua a ia tangata kotahi i roto i taua takiwa pootitanga. He tino mea pai kia oti he rarangi ingoa o nga tangata whenua-kore o nga tangata ranei e iti rawa ana o ratou whenua, engari e mahi nui rawa te hanganga o te rarangi ingoa pera mo te motu katoa o Aotearoa, he mahi uaua, a he nui rawa hoki nga moni e pau. Ko te rapunga huarahi he oti pai ai he tikanga mo te taha ki nga Maori whenua-kore, tetahi take kua roa nei e whakaarohia ana e te Kawanatanga, a kei te whakaarohia tonutia hoki i naianei, a e tumanakohia ana hoki me e kore e kitea he whakaotinga tika mo tenei take i roto nga ritenga ture e tohutohu ake nei i roto i te whai korero a te Kawana.