Nga Ture Whenua Maori.

Hone Heke (mema Maori mo te Tai Tokerau) — Ka patai ki te Minita Maori, Mehemea ka tahuri ia—i runga i te mea e whakaaro ana te Kawanatanga ki te whakanoho i ta ratou Pire Reiti i nga Whenua Maori ki runga ki te pukapuka o nga ture i tenei tunga o te Paremete, me te paahi hoki i tetahi Pire hei whakahangai i te Ture Tango Whenua Hei Whakanohoanga ki te Tangata kia pa ki nga whenua o nga Maori—ki te kawe mai i tetahi Pire whakatikatika i nga Ture Whenua Maori katoa kia whakatikaia etahi wahi o nga Ture e mana nei i naianei e pa ana ki nga Maori me o ratou whenua, a mo runga mo nga take e takoto nei he whai-manatanga i runga i nga Ture e mana ana i naianei, mo runga mo te whakatutukitanga tatatanga o aua whakahaerenga, hei huarahi e whakapumautia ai ki nga Maori whai whenua o te koroni etahi whenua e nui aua hei oranga mo ratou, tae atu hoki ki nga mea e noho ana i raro i a ratou hei whakaoranga ma ratou? A, tetahi hoki, mehemea ka haria mai e ia he Pire i tenei tunga ano o te Paremete hei whakatutuki i enei take e whai ake nei, ara—(1.) Kia whakaritea he tikanga hei whakakore atu i nga tiute pane Kingi e utua ana e nga Maori mo runga mo nga riihi katoa me nga hoko katoa o nga whenua Maori. (2.) (a.) Kia hanga he tikanga e whakatuturutia ai e te ture kia pewhea te nui o te whenua e wehea hei oranga mo ia tangata Maori, a mehemea ranei he wahine tana, mo raua tahi ko tana wahine, mehemea ranei he tamariki a raua kia pewhea ranei te nui o te whenua hei oranga mo ratou katoa; a, (b.) Kia hanga he tikanga mo te taha ki uga Maori kaore nei o ratou whenua ke atu i nga whenua kua riihitia e te Kai-tiaki o te Katoa, e whakatuturu ana kia hia ranei nga moni reti i te tau ka kiia e nui ana hei oranga mo ia tangata Maori kotahi. (3.) Kia hanga he tikanga hei whakakore atu i te mana o te Maori ki te tuku-a-wira i tona whenua, i te mea he page 27nui nga mahi e mahia tahaetia ana i naianei i raro i taua ahua, pera ano me nga kereme i raro i te tikanga oha-kii i tu nei te tikanga mahi wira nei hei whakakapi. (4.) Kia tukua nga Maori ki te nama moni i te Tari whakaputa moni-anama ki nga Tangata Noho Whenua, me era atu Tari Nama Moni a te Kawanatanga i runga i te pungatanga o etahi wahi o o ratou whenua i tuaatu i o ratou papakainga me o ratou rahui tuturu, a ko nga whenua kaore e whakahaerea ana hei nama moni me tuku anake ki te reti, kaua e tukua ketia i runga i te hoko, i te wira ranei. (5.) Ko nga Maori i whaka whenua koretia i runga i nga raupatutanga me nga hoko a te Karauna i nga whenua Maori i nga ra o mua, me nga mea i whaka whenua koretia i runga i nga murunga a nga Kawanatanga o mua i nga whenua toenga o te takiwa o te Tai Tokerau, me whakawhiwhi ki nga whenua Karauna. (6.) Kia hanga he [unclear: ikanga] mo nga rakau me nga harakeke katoa e tupu ana i runga i nga whenua Maori kia hokona anaketia a nga wa e takoto ake nei i runga anake i te makete i te teneta ranei e puare ana ki te katoa. (7.) I mua i te paahitanga o te Pire whakatikatika i te Ture Reiti me te Pire Tango Whenua he whakanohononohoanga ki te tangata hei ture, me karanga he kai-korero Pakeha, Maori hoki, kia tu ki te aroaro o te Komiti mo nga Mea Maori mo runga i ena take hui atu ki era atu take katoa tena e maharatia e te Komiti e tika ana? Tetahi hoki, ka tahuri ranei te Kawanatanga—i te mea kua kore e taea e nga Tiati e tu nei te whakahaere me te whakaoti tata i nga tikanga e tutuki ai nga take kua kiia ake nei—ki te whakatu ano i etahi atu tangata, a, mehemea e tika ana ki te pera, ki te whakarite kia tokorua kia tokotoru ranei o ratou hei whakaoti i te mahi whakatautau papakainga me era atu ahua?

Te Honore Timi Kara (Minita Maori).—Ka ki, e whanui rawa ana te haere o tenei patai. Heoi te kupu e taea ana i naianei ko tenei; ka tahuri te Tumuaki Kai-Whakawa o te Kooti Whenua Maori ki te tuku i ona taima watea katoa e taea ai e ia, atu i naianei tae noa ki tenei tunga o te Paremete e haere ake nei, ki te hanga i nga whakatikatikanga me nga whakawhaititanga o nga Ture Whenua Maori e maharatia ana ma reira ka tino marama pai ai te takoto o aua take.