Te Auhana (Mr. Houston, mema mo Peiwhairangi). —Ka whakatakotoria e au te ripoata a te Komiti mo nga Mea Maori mo nga pitihana a Tuaiwa Ngatipare raua ko Honana Maioha mo Te Akau Poraka. Ko te ripoata a te Komiti e penei ana, Kua oti i a ratou, i mua atu i tenei tuunga o te Paremete, te whiriwhiri o tetahi pitihana penei ano te ahua me enei pitihana, na reira kaore kau a te Komiti whakatau. Ka motini ahau, Kia takoto te ripoata ki runga ki te teepu o te Whare.

Te Honore Timi Kara (the Hon. Mr. Carroll, Minita Maori). —Ka motini ahau, Kia whakahokia te ripoata ki te Komiti kia whiriwhiria ano e te Komiti. Kua tae nga pitihana ki te aroaro o te tepute Komiti mo nga Mea Maori, a whakataua ana e ratou me maka atu, notemea kaore kau he korero hei tautoko i nga pitihana. I muri i tera ka tae mai ano tetahi pitihana pera ano te ahua ki te aroaro o te Komiti mo nga Mea Maori, a whakataua ana, ahakoa i tae ki reira etahi tangata e kaha ana ki te tautoko. a ki te whakahe hoki, i te pitihana, me te mau ake ano hoki i etahi pukapuka hei tautoko i a ratou korero; otira e kore e takahia e te Komiti ona ture, na reira kaore ratou i tahuri ki te whiriwhiri i nga pitihana kua oti atu te whakatau i tenei tuunga ano o te Paremete. Heoi te mutunga iho tau ana i te Komiti me tuku te ripoata ki te Whare, na reira ka motini ahau me whakahoki te ripoata ki te Komiti, i te mea hoki kei te whakaae te Komiti kia peratia.

Hone Heke (mema mo nga Maori o te Tai Tokerau). —Kaore aku whakahe ina whakahokia te ripoata ki te Komiti, engari ka whakaatu ahau ki te Whare kua tae ano te take o tenei pitihana ki te aroaro o te Komiti, a whakataua ana e te Komiti i runga i nga korero i korerotia ki tona aroaro apiti atu ki nga ripoata a te Tari mo nga Tikanga o te Ture me te Tiati nana i whakawa taua keehi. Ko aua ripoata i whakahe i te pitihana. Na reira whakataua ana e te Komiti kaore kau ana kupu mo runga i te pitihana. Ko taua pitihana na te mema mo nga Maori o te Tai Hauauru i kokiri ki te Whare, a whakataua ana e te Komiti i te wa e ngaro ana taua mema honore. Ki taku whakaaro, ko te mea tika, taihoa e whiriwhiri e ripoata te pitihana kia tae ra ano taua mema ki te aroaro o te Komiti, notemea tena pea kei a ia etahi korero e kitea ai kei te he nga ripoata a nga Tari. E toru nga taha me nga ahua o te putake e takoto nei.

Te Auhana (Mr. Houston). —Ka patai ahau ki te Pika, mehemea kei te whai mana te honore mema ki te whai-korero ki te Whare mo nga tika mo nga he ranei o tetahi pitihana kua motinitia kia whakahokia atu ki te Komiti kia whiriwhiria ano. Ki taku he moumou noa iho tenei mahi i te taima o te Whare.

Te Pika (Mr. Speaker). —Kei te whakatika ahau ki te korero a te mema honore, ara, kia kaua e moumoutia te taima o te Whare, otira kaore e taea e au te whakamutu nga korero.

Te Maahi (Mr. Massey, mema mo Franklin). — Katahi ano ahau ka ata rongo i nga korero mo tenei take, ara, e pa ana ki Te Akau Poraka. Ko taua page 86whenua no nga Maori, a he poraka nui, kei te Tai Hauauru o te Porowini o Akarana e takoto ana, a kei roto i toku takiwa tetahi wahi o tana poraka. Ko tetahi taha o taua whenua i riihitia mo etahi tau maha ki tetahi kamupane, otira kua tata te pau o nga tau o taua riihi, a ka nui te hiahia o nga Pakeha o te pito whakararo o te motu nei kia wawahia taua whenua, a kia riihitia. Me whaka-haere e te Minita he tikanga e peratia ai.

Heoi whakaaetia ana kia whakahokia te ripoata ki te Komiti mo nga Mea Maori.

Te Honore Mira (the Hon. Mr. Mills, Minita mo nga Katimauta). —Ko tenei Pire he whakatakoto tikanga e taea ai te taake o nga rakau kauri, totara, rimu, kahikatea, me era atu tu rakau e haria ana e nga kaipuke ki nga whenua o tawahi i te moana hei hokohoko atu ki reira. Ko te taake mo te rakau kauri e peratia ana e mana nei e toru hereni mo te rau putu. Kua tae mai te whakaatu ki toku Tari e 400,000 nga putu kauri kua utaina ki runga ki tetahi kaipuke, a i naia tata nei tera e eke ki te 8,000,000, nga putu kauri e haria atu ki waho o te koroni nei, na reira ka mahara matou te Kawanatanga he mea tika kia whakanu-kuhia te taake ki te rima hereni mo te rau putu. Ko te mea nui hoki ma te koroni he rongoa, he rahui, i ona nga-herehere kei tere te pau, kia waiho ai hei painga mo tatou. Tenei ano etahi atu take hei whakaatu maku ki te Whare, i tika ai kia paahitia tenei Pire, otira kaati i enei kua puakina atu nei e au. Na reira ka motini ahau kia panuitia tuaruatia te Pire nei.

Te Maahi (Mr. Massey, mema mo Franklin). —Kaore ahau e whakahe ki tenei Pire, notemea ki taku titiro he Pire tika tenei, a kei te hiahiatia e te iwi katoa. E rua nga take i pirangitia ai tenei Pire kia paahitia hei ture: Tuatahi kia toe ai kia rongoatia ai a tatou nga-herehere, tuarua kia riro ai ma o konei mihini, ma o konei mira ano e waru e mahi nga rakau hei papa ka tuku atu ai ki nga whenua pamamao. Engari kaore au e whaka ma te Kawana i roto i tona Kaunihera whakatakoto nga taake, engari ma te Whare nei ano e pera; kaore au e pai kia riro to tatou mana whakahaere taua mahi i tetahi atu.

Te Aulana (Mr. Houston, mema mo Peiwha.rangi). —Mo te taha ki nga iwi nana ahau i pooti ka whakahe ahau i tenei Pire. Ka pa he mate ki nga tai-tamariki mahi rakau o toku takiwa ki te paahitia tenei Pire hei ture.

Te Herihi (Mr. Herries, mema mo Pei o Pereti). —Kei te whakahe au i tenei Pire, a ka turaki taku pooti i te Pire.

Hone Heke (mema mo nga Maori o te Tai Tokerau). —Ka pera taku me ta mema honore mo Peiwhairangi. Kaore i te marama ki au nga take i meatia ai e te Minita me aki tenei taake ki runga ki nga rakau e haria atu ana i tenei koroni ki nga whenua o tawahi. Ka pooti ahau kia hinga te Pire.

Ka mene nga korero a etahi atu mema Pakeka, waahi ana te Whare, koia tenei e whai ake nei te rarangi o nga ingoa o nga mema i pooti.

Te putanga, 19.

Heoi paahitia ana te panuitanga tua-rua o te Pire.

Haere tonu nga mahi a te Whare a no te rua tekau meneti te paahitanga o te tahi karaka i te po, ka hiki te Whare.