Te Auhana (Mr. Houston, mema mo Peiwhairangi). — Ka whakatakoto ahau i te ripoata a te Komiti mo Nga Mea Maori mo runga i te pitihana a Tiemi Hipi. o Te Parewha, e whakahe ana mo te taha ki nga tangata o Te Waipounamu mo te kahititanga ko Mahuta te kingi o nga Maori; penei na ; kaore kau he kupu a te Komiti. Ka motini ahau kia takoto te ripoata ki runga ki te teepu o te Whare.

I runga i te motini a Tame Parata (mema mo nga Maori o Te Waipounamu) ka panuitia te ripoata e te Karaka.

Tame Parata. —Te take i mea ai ahau kia tu ake ahau ki te whai korero mo runga i tenei ripoata, notemea ko te tikanga o te pitihana e pa ana ki runga ki nga iwi Maori o nga motu e rua; a kua whakaaro nga Maori puta noa i te koroni, he mea tika kia whakaaria ta ratou kupu whakahe mo te kahititanga ko Mahuta he kingi ia no nga Maori. Kaore a ratou whakahe mo te karangatanga o Mahuta ki te Runanga Kaunihera, engari e tino kaha rawa atu ana ta ratou whakahe mo tona whakatuunga hei mema mo te Kaunihera Whiriwhiri, tae noa hoki ki te apititanga atu o te kupu nei, "kingi o nga Maori," ki te panuitanga i roto i te Kahiti o tona whakatuunga.

Te Raiti Honore Te Hetana (the Right Hon. Mr. Seddon). —Kaore ra i peratia.

Tame Parata. —E ki mai ana te Pirimia kaore i peratia, engari ko ahau e ki ana i peratia, i runga ra i te ahua o nga kupu e mau nei i roto i te Kahiti e puritia nei e au i taku ringa ; koia tonu tera te hangaitanga o te mea reo Pakeha me te mea reo Maori ki taku nei titiro iho. A i muri hoki i te whakatuunga o Mahuta ki taua nohoanga kaore ano ia i mahi noa i tetahi mea kotahi; ka kotahi tonu tona taenga ki ta Runanga Kaunihera, a kaore ia i te mahi i nga mahi e tika ana hei mahi mana hei painga mo te iwi Maori me to iwi Pakeha hoki. Kei te hiahia ano hoki ahau mo te taha ki oku nei iwi ki te whakaari i taku kupu whakahe mo te whakatuunga o Te Rawhiti ki tetahi tuunga mahi me te hoatutanga i te £150 i te tau mo tana mahi. Me whakahe ano hoki ahau mo te iwi o Mahuta e noho nei i Poneke me te riro ma te koroni e utu to ratou noho. Kaore kau noa iho he take o ratou ki konei; a kaore rawa ahau e kite ana i tetahi take tika e riro ai ma te koroni e utu to ratou noho. Mehemea hoki ki te tono atu ahau ki te Kawanatanga mo te taha ki oku nei iwi, i te mea ko ahau to ratou mangai, kia homai he takuta, he rongoa, he kaika wai, tetahi atu mea ranei e tino whai tikanga ana kia homai, ko te whakautu tonu tenei " kaore kau he moni," a mo te aha hoki kia whakapaua hetia peneitia nga moni, te whakapaua tikatia ai ki runga ki nga tino take hei ora mo te iwi Maori? Ina hoki i tera taenga mai o Mahuta ki konei, ki Poneke nei, me tona iwi mahamaha noa atu, e mohio ana ahau kei raro iho tenei whakahua aku i te tuturutanga o nga moni, ina ki ake ahau i tae ki te £800 nga moni o te koroni i pau i te utunga i te nohoanga o aua manuhiri. E pouri ana ahau mo te mahinga a te Pirimia i tenei mahi he, i te mea ko ia te upoko o te Kawanatanga na rotou i mahi tenei mea. E tino mohio ana ahau kaore rawa atu he painga e puta ki te koroni ranei ki a wai tangata ranei i runga i tenei whakatuunga o Mahuta Tera atu ano etahi mea e kaha ana ahau ki te korero ake, engari he kore noku kaore e pai ki te korero, ara mo nga mahi kua mahia i muri i te

taenga mai o Mahuta ki Poneke nei. Me ata whakaaro pono te Whare, a me ata whakatika tenei mahi he kua mahia nei e ratou mo runga i tenei take. Ko te mea tika me muku atu taua panuitanga i roto i te Kahiti, a kaua ano hoki te kupu pera te ahua e waiho kia noho i roto i nga pukapuka o te Paremete i nga pukapuka ranei o te katoa. Me ki ake ahau ki te Kawanatanga, heoi te take i korero penei ai ahau he kite noku ko te mahi tika tenei maku he whakahe kaha atu ki tenei mahi tino he, ki taku nei titiro, kua mahia nei e ratou.

Haere tonu nga mahi a te Whare, a no te tahi karaka i te po ka hiki te Whare.